جنیو عبده، پژوهشگر مهمان در «انستیتو کشورهای عرب خلیج فارس» در واشنگتن و نویسنده چهار کتاب در باره خاورمیانه از جمله «فرقه گرایی نوین: قیام های عربی و تولد دوباره اختلافات شیعه و سنی»، در یادداشتی در نشریه «هیل» نوشته است ده سال پس از قیام مخالفان در بحرین، تصور حمایت ایران از فعالان اپوزیسیون به واقعیت بدل شده و نه تنها برای بحرین که برای ایالات متحده دردسرساز شده است. بحرین بیش از شش دهه میزبان ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا بوده است.
عبدو می گوید قیام مارس ۲۰۱۱ در بحرین عموما بی خشونت بود و از سوی «جمعیت الوفاق الوطنی الاسلامی»، یک گروه شیعه میانه رو، هدایت می شد که سال ها در سیاست در بحرین شرکت داشته و با دولت همکاری کرده بود. اما مقام های بحرینی در رسانه ها آن را جنبش خشونت بار مقاومت شیعه توصیف کردند که از مداخلات ایران تاثیر گرفته بود. این امر توجیه گر مداخله نیروهای سعودی و سرکوب قیام شد.
امروز، آن چه زمانی به عنوان تبلیغات حکومتی رد می شد، در نتیجه ادامه سیاست های تبعیض آمیز علیه اکثریت شیعه در بحرین و عدم اصلاحات در آن امیرنشین، به حقیقت بدل شده است.
تقریبا ۷۰ درصد بحرینی ها شیعه هستند، با این وجود حکومت از قرن هجدهم در دست آل خلیفه سنی مذهب بوده است.
به گزارش «کمیسیون بین المللی آزادی مذهبی» در سال ۲۰۲۰، شیعیان در بحرین عموما با مشکلات استخدامی، نمایندگی سیاسی، آزادی بیان، ارتقاء درجه در ارتش و ساخت مسجد روبرو هستند.
ممنوعیت فعالیت «الوفاق» فضا را برای سازمان های تندروتر باز کرده است که بعضی در عراق و لبنان مستقر شده اند. از جمله دلایل این حرکت، حمایت های مالی مستقیم و غیرمستقیم ایران به گروه های شیعه در منطقه است.
بعضی گروه ها که رویکرد ستیزه جویانه ای دارند «الوفاق» را عامل شکست قیام عنوان می کنند. بنا بر گزارش های اطلاعاتی آمریکا، بعضی از این گروه ها از سوی ایران حمایت مالی می شوند، بعضی از رهبران شان در ایران و عراق مستقر هستند و هدف شان سرنگونی دولت بحرین است. بعضی شیعیان بحرینی در عراق برای جنگ با داعش در سال های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ به «حشد شعبی» پیوستند.
گسترش گروه های خشونت طلب نه فقط برای دولت بحرین بلکه برای دیگر کشورهای عضو «شورای همکاری خلیج فارس» چالش محسوب می شود.
دولت بحرین دبیرکل «الوفاق» را به جاسوسی برای قطر که روابط نزدیکی با ایران دارد متهم و به حبس ابد محکوم کرد.
شاید خشونت طلب ترین گروه مخالف در بحرین «سرایا الاشتر» باشد که ایالات متحده در اوت ۲۰۱۸ در فهرست گروه های تروریستی قرار داد. عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین، و مصر یک سال پیش چنین کرده بودند.
«سرایا المختار» دیگر گروه خشن کمتر شناخته شده در میان مخالفان در بحرین است که اغلب از آن به عنوان «مقاومت اسلامی بحرین» یاد می شود. وزارت خزانه داری و خارجه ایالات متحده این گروه را که از سوی ایران حمایت می شود در فهرست تروریسم گذاشته اند.
به نظر می رسد، پس از یک دهه، عدم اصلاحت سیاسی و اقتصادی در بحرین دست کم تا حدودی در گسترش و افراطی شدن این گروه های اپوزیسیون نقش داشته است.
* برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.
در همین مورد، یک دیدگاه دیگر را نیز بخوانید:
