فیلم «دانکرک» که اکران آن از این جمعه در سینماهای جهان شروع میشود، از نظر «پیتر تراورس» منتقد مجله «رولینگ استون»، آغازگر مسابقه اسکار بهترین فیلم و بهترین کارگردانی است. او مینویسد این فیلم، پیروزیای عظیم برای «کریستوفر نولن» است، که جلوههای گیجکننده بصری آن، قلب تماشاگر را هدف میگیرد.
مجله تخصصی «هالیوود ریپورتر» مینویسد ۹۸ درصد نقد مثبت برای این فیلم نشان میدهد که این منتقد، گزاف نگفته است. هرکس فیلم «دانکرک» را دیده، همین را میگوید. نقدهای مثبت، سئوال تازهای را مطرح میکنند: اینکه این فیلم کمپانی «وارنر» چگونه قادر خواهد بود طلسم اسکار برای «کریستوفر نولن» را بشکند.
از دید «پیتر دبراج» منتقد «ورایتی» نولن، فنآوری را در خدمت واقعیت غلوشده، به کار میگیرد، برای خلق اثری غرقکننده، و بلافاصلهتر از هر پروایی که قبل از ورود به سینما، در سر داشتهایم.
منتقد «آسوشیتدپرس» فیلم «دانکرک» را «یک شاهکار مسلم» میداند، فیلمی غرقکننده در باره تلاش برای بقا، و «تاد مککارتی» در هالیوود ریپورتر هم آن را «یک شکاهکار امپرسیونیستی» توصیف میکند.
منتقدها «دانکرک» را به ویژه به این خاطر تحسین کردهاند که وحشت و هیبت جنگ را تصویر میکند، بدون نمایش خونریزی.
جایزهبگیر
آگاهانه، یا اتفاقی، در فیلم «دانکرک» همه عناصر فیلمهای برنده جایزه اسکار بهترین فیلم را در خود جمع دارد.
برای نمونه، نماهای دلخراش از نبرد جنگندهها در آسمان، در فیلم «بالها» (۱۹۲۷)، بیانیهای درباره تیرگی و بیهودگی جنگ، در فیلم «سکوت همه چیز در جبهه غرب» (۱۹۳۰) و سه نامزد جایزه بهترین فیلم در سال ۱۹۴۲، از جمله دو فیلم «که در آن خدمت میکنیم»، و «خانم مینیور» که جدیت نیروهای بریتانیا را برای مقابله با دشمن نشان میدادند، و فیلم برنده اسکار آن سال، «جزیره ویک» اولین فیلم جنگ دوم جهانی که سربازان متفقین را در برابر حمله بیامان نیروهای آلمان نشان میداد.
همچنین فیلمهای بیشمار دیگری که پیوستن آمریکاییان از ایالات مختلف و زندگیها و حرفههای گوناگون را در نبردهای مختلف جنگ دوم جهانی نشان میدادند، از فیلم «میدان جنگ» (Battle of Bulge) (۱۹۴۹) در باره حمله آلمانها به جبهه غربی در سال ۱۹۴۴، گرفته تا فیلم «نجات سرجوخه رایان»، فیلم استیون اسپیلبرگ در باره اشغال نورماندی.
فیلم «دانکرک» ماجرای تخلیه شهر فرانسوی «دانکرک» پیش از هجوم آلمانها را نشان میدهد. در حالیکه فیلمهای عمده و اسکاربگیر سال ۲۰۱۷ هنوز بر پرده نیامدهاند، نمیتوان به یقین پیشگویی کرد که «دانکرک» جایزه اسکار بهترین فیلم سال را برنده خواهد شد، به خصوص که امسال، یک پنجم اعضای «آکادمی»، تازهوارد هستند.
با این حال، بعید به نظر میرسد که «دانکرک»، با بیاعتنایی کامل، به سرنوشت فیلمهای نولن، از جمله «دنبال کردن» (۱۹۹۸)، «بیخوابی» (۲۰۰۲) و «صعود سلحشور تاریک» (۲۰۱۲) دچار شود. احتمال بیشتر این است که سطح بالای فنآوری و مهارت این فیلم، شناسایی و تقدیر شود، مثل فیلم «یادگار» (۲۰۰۰) که نامزد دو اسکار برای سناریو و تدوین شد، یا «پرستیژ» (۲۰۰۶) که برای مدیریت بصری و فیلمبرداری نامزد شد، یا «مردخفاشی شروع میکند» (۲۰۰۶) که برای اسکار بهترین فیلمبرداری نامزد شد، و فیلم «میانسیارهای» سال ۲۰۱۴ که برای جلوههای ویژه بصری جایزه اسکار گرفت و برای موسیقی متن، طراحی صحنه، و میکس صدا، نامزد بود.
فیلم «سلحشور تاریک» The Dark Knight سرنوشت متفاوتی داشت، از جمله برای فیلمبرداری، تدوین، مدیریت طراحی بصری و طراحی صحنه، گریم، میکس صدا و جلوههای ویژه، نامزد شد، ولی برای تدوین صدا و بهترین بازیگر در نقش تکمیلی (هیث لجر) اسکار گرفت. البته معلوم نیست اگر «هیث لجر» پیش از پایان فیلمبرداری، در اثر مسمومیت دارویی، در نیویورک جان خود را از دست نداده بود، اسکار به او داده میشد.
فیلم «در آغاز» (۲۰۱۰) یا Inception برنده اسکار بهترین فیلم سال، از هر نظر، رایدهندگان اسکار را تحت تاثیر قرار داد، و بیشترین نامزدی و جایزه را دریافت کرد، که یعنی اعضای «آکادمی» مهارتهای هنری و فنی فیلم، حتی خود آن را شایسته اسکار تشخیص دادند، اما به خود «نولن» برای کارگردانی، اسکار داده نشد.
منتقدها پیشبینی میکنند که «دانکرک» این معادلات را بهکلی تغییر دهد. احتمال دارد که در کنار مهارتهای فنی و هنری، این بار خود «نولن» هم برای بهترین کارگردانی جایزه بگیرد.