نمایندگان نزدیک به ۲۰۰ کشور جهان در نشست تغییرات اقلیمی دبی، «کاپ ۲۸»، توافق کردند که به تدریج مصرف سوختهای فسیلی جهان را کاهش دهند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، این توافق برای جلوگیری از بدتر شدن تغییرات آب و هوایی صورت میگیرد و نشانهای از پایان دوران استفاده از نفت است.
این توافق که پس از دو هفته مذاکرات سخت در دبی حاصل شد، پیامی قدرتمند به سرمایهگذاران و سیاستگذاران است که جهان برای دور شدن از سوختهای فسیلی متحد است؛ عاملی که به گفته دانشمندان، آخرین امید و بهترین راهکار برای جلوگیری از فاجعه آب و هوایی است.
سلطان الجابر، رئیس نشست کاپ۲۸، این توافق را «تاریخی» خواند، اما افزود که موفقیت واقعی، در گروی اجرای آن خواهد بود. او در این اجلاس از کشورهای جهان خواست تا گامهای لازم را برای تبدیل این توافق به اقداماتی ملموس انجام دهند.
تعدادی از نمایندگان کشورهای حاضر در این نشست، از توافق برای دستیابی به موضوعی که چندین دهه از مذاکرات آب و هوایی دور مانده بود، استقبال کردند.
اسپن بارت ایدی، وزیر خارجه نروژ، گفت: «این نخستین باری است که جهان بر سر یک متن شفاف در مورد نیاز به کاهش سوختهای فسیلی متحد میشود.»
به نوشته رویترز، نمایندگان بیش از ۱۰۰ کشور جهان به شدت تلاش کردند تا در متن توافقنامه بر «حذف تدریجی» استفاده از نفت، گاز، و زغال سنگ، تأکید شود، اما با مخالفت «اوپک»، گروه کشورهای تولیدکننده نفت به رهبری عربستان سعودی مواجه شدند. کشورهای تولیدکننده نفت میگویند که بدون اجتناب از سوختهایی خاص نیز میتوان انتشار گازهای گلخانهای در جهان را کاهش داد.
اختلاف بر سر این موضوع باعث بحثهای طولانی در نشست شد و ناظران را نگران کرد که مذاکرات کاپ۲۸ به سرانجامی نرسد. اعضای اوپک نزدیک به ۸۰ درصد از ذخایر نفت جهان، و حدود یک سوم تولید جهانی نفت را در اختیار دارند و دولتهای آنها به شدت به درآمد فروش نفت وابسته هستند.
کشورهای جزیرهای کوچک که در مقابل تغییرات اقلیمی بسیار آسیبپذیر هستند، از سرسختترین حامیان اشاره به حذف تدریجی سوختهای فسیلی در متن توافق بودند.
آنها در این درخواست از حمایت سایر تولیدکنندگان بزرگ نفت و گاز مانند آمریکا، کانادا و نروژ، و همچنین اتحادیه اروپا و برخی دولتهای دیگر برخوردار بودند.
جان کری، فرستاده ویژه آمریکا در امور آب و هوایی، پس از این توافق، آن را لحظه «چندجانبهگرایی» توصیف کرد و گفت که حاضرین تلاش کردند تا «منفعت مشترک» را تعریف کنند.
آنا آن راسموسن، مذاکرهکننده اصلی اتحاد کشورهای جزیرهای کوچک، از این توافق انتقاد کرد و آن را «غیر جاهطلبانه» خواند. البته او به صورت رسمی با توافق مخالفت نکرد ولی گفت که جهان به اقدامات گستردهتری برای مقابله با تغییرات اقلیمی نیاز دارد.
دن یورگنسن، وزیر آب و هوا و انرژی دانمارک، دستیابی به توافق برای دوری از نفت و گاز را در کشور و منطقهای نفتخیز «شگفتانگیز» خواند.
به نوشته رویترز، این توافق خواستار «انتقال از سوختهای فسیلی در سیستمهای انرژی، به شیوهای منصفانه، منظم، و عادلانه به منظور دستیابی به صفر خالص تا سال ۲۰۵۰ مطابق با دانش است». این تا حدودی آنچه که پیشتر اتفاق افتاده است، و اقدامات برخی از دولتها که در سالهای اخیر سیاستهایی را برای گذار به اقتصاد سبزتر اعمال کردهاند، توصیف میکند.
این توافق از دولتها میخواهد که ظرفیت استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر را افزایش دهند و از سوختهایی مانند زغال سنگ دوری کنند.
یک منبع آگاه به موضع عربستان سعودی گفت که این توافق، مسیرهای متفاوتی را برای کشورها مشخص میکند تا دولتها با توجه به ویژگیهای خاص خود و در چهارچوب توسعه پایدار برای رسیدن به هدف مورد نظر تلاش کنند.
ال گور، معاون رئیس جمهوری پیشین آمریکا، که در زمینه تغییرات اقلیمی بسیار فعال است نیز از این توافق استقبال کرد، اما گفت: «تأثیر دولتهای نفتی هنوز در نیمه اقدامات و حفرههای موجود در توافق نهایی مشهود است.»
رویترز نوشت: اکنون که این توافق منعقد شده است، کشورها از طریق سیاستها و سرمایهگذاریهای ملی، مسئول اجرای مفاد آن هستند.