لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
شنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ ایران ۰۵:۱۴

طنز، جنگ‌افزار هنرمندان خاورمیانه در مقابله با «دولت اسلامی»


پیکارجویان دولت اسلامی پس از تصرف شهر رقه سوریه سوار بر خودروهای نظامی خلافت خودخوانده اسلامی را اعلام کردند – رقه، نهم تیر ۱۳۹۳
پیکارجویان دولت اسلامی پس از تصرف شهر رقه سوریه سوار بر خودروهای نظامی خلافت خودخوانده اسلامی را اعلام کردند – رقه، نهم تیر ۱۳۹۳

هنرمندان لبنانی می‌گویند طنز مفری است برای این که از واقعیت‌های روز خاورمیانه دیوانه نشوید و سر به کوه و بیابان نگذارید.

در گوشه و کنار خاورمیانه، هنرمندان جنگ‌افزارهای جدیدی برای مقابله با گروه خودخوانده دولت اسلامی به‌کار گرفته‌اند: جوک، ترانه‌های طنزآمیز، کاریکاتور و ویدیو. خبرنگار صدای آمریکا در بیروت به تماشای برنامه‌ زنده یک گروه موسیقی پرطرفدار به نام «بزرگانِ رفته» ("The Great Departed") رفته که با ترانه‌هایی در تمسخر ابوبکر البغدادی رهبر گروه دولت اسلامی تماشاگران را به خنده می‌اندازد. ولی می‌گوید هدف اعضای گروه فقط داعش نیست؛ آن‌ها نظام‌های سیاسی‌ای را هم – که اجازه می‌دهند چنین گروه‌هایی سربرآورند و رشد کنند – به مسخره می‌گیرند.

وقتی اعضای گروه با تشویق حضار دوباره به روی صحنه آمدند، ترانه مورد علاقه تماشاچیان «مدد بغدادی» را اجرا کردند، که طنزی است از تفسیر افراطی شورشیان داعش از اسلام. قسمتی از شعر ترانه این است:

«اسلام دین رحم است؛ پس بیایید آدم‌ها را سلاخی کنیم و گوشتشان را ببخشیم!»، «می‌خواهید ترافیک بهتر شود؟ پس بیایید آدم‌ها را بکشیم!»

شاعر ترانه، واژه‌های رحم، لحم و زحم را برای قافیه استفاده کرده.

این ترانه که محبوب‌ترین ساخته گروه است، بیش از ۵۰.۰۰۰ بازدیدکننده روی یوتیوب داشته و رسانه‌های معروف سراسر جهان آن را معرفی یا پخش کرده‌اند.

به گفته خالد صبیح، آهنگساز و پیانسیت گروه، وقتی گروهی مثل داعش ادعای تقدس می‌کند و برای اداره مردم دست به خشونتی وحشیانه می‌زند، طنز و شوخی بهترین راه مبارزه با آن است.

صبیح می‌گوید گروه موسیقی او تنها «دولت اسلامی» را مسخره نمی‌کند. دیکتاتوری و فساد در خاورمیانه جوی ایجاد کرده که گروه‌های افراطگرا و مسلح زمینه رشد پیدا کرده‌اند؛ پس دولت‌ها هم مثل گروه داعش قابل سرزنش هستند.

قبل از شروع نمایش، نعیم اسمر، خواننده گروه، همان‌طور که برای اجرا آماده می‌شد، گفت جوک یک مکانیسم دفاعی است که به انسان کمک می‌کند تا خشونت غیرقابل تصوری را که مثل آفت به جان منطقه خاورمیانه افتاده، از سر بگذراند:

«دیدن تناقض‌ها در این واقعیت، و پوچی این تناقض‌ها فقط جای خنده و تمسخر دارد. طنز مفری است برای این که از این واقعیت‌ها دیوانه نشوید و سر به کوه و بیابان نگذارید.»

«بزرگانِ رفته» تنها یکی از گروه‌های موسیقی است که به طنز و تمسخر شورشیان داعش پرداخته. روی شبکه‌های اجتماعی و اینترنت تا بخواهید ویدیو و طنز و کاریکاتور پیدا می‌شود که مضمون همه آن‌ها پیکارجویان خونخواری‌اند که برای توجیه جنایات‌شان زیر لوای اسلام پنهان شده‌اند.

اما در نمایش‌‌خانه، اعضای گروه «بزرگانِ رفته» می‌گویند کارشان اثری را که انتظار داشتند، نگذاشته.

عابد قبیسی، نوازنده بُزُق (سازی سنتی شبیه به کمانچه)، می گوید سیاستمداران از رعب و وحشتی که داعش ایجاد کرده استفاده می‌کنند تا افکار عمومی را از مسائل واقعی مثل فساد، فقر و توسعه منحرف کنند:

«یکی از مهم‌ترین چیزهایی که راجع بهش بحث می‌کردیم این بود که رسانه‌های لبنان و دیگر کشورهای عرب تمرکز کارشان را روی داعش گذاشته‌اند و برای مخاطبان پروپاگاندای وحشت از داعش به راه انداخته‌اند تا به مسائل دیگر فکر نکنند.»

ترانه «مدد بغدادی» به گفته او، توجه مخاطبان را به شیوه دیگری به مسآله داعش جلب می‌کند. در ضمن، دیگر ترانه‌های کنسرت‌ آن‌ها حول و حوش مسائل مهم دیگری است که اخیراً به آن توجه کافی نشده. بعضی از ترانه‌ها در انتقاد از دیکتاتورهایی است که پیروزی‌های خود را با صدای بلند جار می‌زنند ولی به مردم تحت حکومت خود توجهی نمی‌کنند.

مضمون یکی از ترانه‌ها این است که همان طور که ماهی و ماست با هم جور در نمی‌آید، سیاست و مذهب را هم نباید با هم درآمیخت.

گروه موسیقی «بزرگانِ رفته» می‌گوید موسیقی عربی نسل‌های قبل به مضامین رمانتیک و عشقی می‌پرداخت؛ گروه‌های جدید می‌خواهند سبکی نو بیاورند که به مشغولیات ذهنی مردم جهان عرب بپردازد... که متأسفانه این روزها چیزی نیست جز واقعیت سیاست و جنگ.

XS
SM
MD
LG