نرگس محمدی، فعال حقوق بشر زندانی، در پیامی از زندان به مناسبت دریافت جایزه آزادی بیان یونسکو، با تشبیه جمهوری اسلامی به طالبان، حکومت ایران را به دست داشتن در مسمومیت دانشآموزان با گازهای شیمیایی متهم کرد.
خانم محمدی در این پیام که نسخه‌ای از آن روز چهارشنبه ۱۳ اردیبهشت به بخش فارسی صدای آمریکا ارسال شد، با اعلام احضارش به دادسرای اوین برای «پرونده‌ای جدید با اتهاماتی کثیر»، گفت که «همچون سه دادگاه پیشین، اعلام کرده» که تصمیم دارد «به هیچ عنوان در هیچ دادگاهی» شرکت نکند، «چرا که حکومت جمهوری اسلامی را به رسمیت» نمی‌شناسد.
جایزه بین‌المللی آزادی مطبوعات یونسکو، «گیلرمو کانو»، روز سه‌شنبه به طور مشترک به نرگس محمدی، نیلوفر حامدی، و الهه محمدی، سه زن زندانی در ایران تعلق گرفت.
نرگس محمدی با تشکر از تصمیم‌گیرندگان برای اعطای این جایزه، جمهوری اسلامی را «حکومتی استبدادی، دینی، و زن‌ستیز» خواند و تأکید کرد: «برای گذار از این حکومت تلاش کرده و خواهم کرد.»
نایب رئیس و سخنگوی زندانی کانون مدافعان حقوق بشر گفت: «در کشور‌هایی چون ایران، حاکمان مستبد با باور‌های وارونه و البته منفعت‌طلبانه‌شان، هویت انسانی و زندگی میلیون‌ها انسان را به اضمحلال کشیده و با تحریف "حق حاکمیت ملی" و" حق تعیین سرنوشت" به ویران‌گری بنیان زندگی همان مردم در داخل مرز‌های ایران و نقاط جهان می‌پردازد.»
خانم محمدی با تأکید بر این‌که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، مانع پیوستن ایران به سند ۲۰۳۰ سازمان ملل برای تحقق توسعه پایدار، صلح، و حقوق بشر است، به تلاش زنان و دختران برای «دستیابی به تساوی جنسیتی» اشاره کرد.
او افزود: در ایران «ماه‌ها است که دختران دانش‌آموز با گازهای شیمیایی مسموم می‌شوند»، اما «حکومت به دنبال تدارک و پشتیبانی از سیاستی است که با ایجاد رعب و وحشت مانع رفتن دختران به مدرسه گردد.»
نایب رئیس و سخنگوی زندانی کانون مدافعان حقوق بشر در ادامه، جمهوری اسلامی را به حکومت طالبان در افغانستان تشبیه کرد که «به دنبال محرومیت دختران از حق تحصیل است» و نوشت: «طالبان از بلندگوهای وزارت‌خانه‌ها اعلام می‌کند» ولی «جمهوری اسلامی با سیاستی فریب‌کارانه این هدف را دنبال می‌کند.»
پیام نرگس محمدی یک روز پس از آن انتشار یافت که رهبر جمهوری اسلامی در سخنانی به مناسبت روز معلم، اشاره‌ای به ماه‌ها مسمومیت ناشی از حملات با گازهای ناشناخته به مدرسه‌ها، گفت که «مدرسه موضوعیت دارد» و «سعی باید بشود که دانش‌آموز در مدرسه حضور پیدا کند.»
نایب رئیس و سخنگوی زندانی کانون مدافعان حقوق بشر همچنین با تأکید بر دسترسی عمومی به تحصیلات دانشگاهی از محرومیت جوانان بهائی در ایران و گفت: «جوانان بهائی ایران با امنیتی‌ترین و خشونت‌بار‌ترین شیوه‌ها از تحصیل باز می‌مانند و سایر جوانان و کودکان به دلیل فقر، گرانی، بی‌کاری و نا‌امیدی از تحصیل منصرف می‌شوند؛ و محرومیت از تحصیل یعنی پایین آمدن سطح آگاهی، یعنی تهدید آزادی بیان.»
او همچنین «سرکوب خشونت‌بار» روزنامه‌نگاران» و «جامعه مدنی» را از موارد نقض آزادی بیان در ایران برشمرد و گفت که جمهوری اسلامی، «با محروم کردن جامعه از نهادهای مردمی مستقل» و «اعمال سیاست‌های مبتنی بر ایجاد و تشدید اختلافات قومی، مذهبی، قبیله‌ای، و تبعیض جنسیتی»، «امکان گفت‌وگو و بیان آزادانه افکار و ایده‌ها را به انحراف و تضاد می‌کشاند.»
نرگس محمدی «جنبش انقلابی زن، زندگی، آزادی» را «انقلابی زندگی بنیاد» توصیف کرد که در مقابل یکی از «انسان‌ستیز و زندگی‌ستیزترین حکومت‌ها» در دوران کنونی ایستاده است.
این زندانی سیاسی از جامعه جهانی خواست که مردم ایران را تنها نگذارند و «حمایت از جامعه مدنی، مردم به پاخاسته در خیابان‌ها، زندانیان سیاسی، عقیدتی، و زندانیان در معرض اعدام» را در پیش بگیرند و «برای پیشبرد اهداف صلح‌طلبانه و خشونت‌پرهیز مردم ایران، توان سرکوب حکومت و قدرت عوامل سرکوب، زندان، شکنجه، و اعدام را تضعیف» کنند.
