استفاده رئیسی از عبارت «سفارت ایران در نیویورک» همزمان با انتشار خبر استرداد الواح هخامنشی مصادره شده آمریکا به ایران، با واکنشهای گستردهای در فضای مجازی روبهرو شده است.
جمهوری اسلامی ایران روز پنجشنبه اعلام کرد که پس از تلاشهای قانونی طولانیمدت برای بازگرداندن آثار باستانیاش، هزاران لوح گلی مربوط به دوران هخامنشی با هواپیمای حامل رئیسی از ایالات متحده به ایران بازگردانده شده است.
اما سخنانی که ابراهیم رئیسی، رئیسجمهوری جمهوری اسلامی، پس از بازگشت به ایران بیان کرد با واکنش گسترده کاربران در فضای مجازی همراه شد.
رئیسی پنجشنبه شب پس از بازگشت از آمریکا از تلاشهای «سفارت ایران در نیویورک» برای بازگرداندن این الواح تشکر کرد.
بسیاری از کاربران بر این موضوع تاکید کردهاند که جمهوری اسلامی بیش از ۴۰ سال است که در آمریکا سفارتخانه یا کنسولگری ندارد و گذشته از آن، سفارتخانههای کشورها در شهر واشنگتن، پایتخت آمریکا، و نه شهر نیویورک واقع شدهاند.
احسان کرمی، بازیگر ایرانی ساکن آمریکا، با اشاره به این اظهارات رئیسی نوشت: «شوت بود به جت لگ نیز آراسته شد! و بدین سان سفارت جمهوری اسلامی در نیویورک (واشینگتن هم نه!) موجودیت یافت!»
آزاده مختاری، روزنامهنگار، در این باره نوشته است: «ما در نیویورک سفارت داریم؟!! نکند آمریکا هم در تهران سفارت دارد!»
هادی مهرانی، روزنامهنگار، هم در نوشتهای طنزآلود احتمال خریدن پنهانی سفارتی در نیویورک و اعطای سمت سفیر به یکی از «آقازادهها» را مطرح کرد.
کاربر دیگری نیز با کنایه بزرگترین دستاورد سفر رئیسی به آمریکا را «رونمایی از سفارت ما در نیویورک» خواند.
- الواح بازگرداندهشده
الواح بازگردانده شده در ویرانههای باستانی تخت جمشید، پایتخت شاهنشاهی هخامنشی ایران که از قرن ششم تا چهارم پیش از میلاد مسیح در جنوب ایران فرمانروایی میکردند، نشان میدهد که چطور جامعه باستان و اقتصاد آن مدیریت و سازماندهی میشد.
این الواح توسط مؤسسه مطالعات فرهنگهای باستانی، غرب آسیا و شمال آفریقای دانشگاه شیکاگو که قبلاً به نام «مؤسسه خاورشناسی دانشگاه شیکاگو» شناخته میشد، به ایران بازگردانده شد.
رسانههای ایران پیشتر گزارش داده بودند که در دهه سالهای ۱۹۳۰ میلادی (حدود دهه ۱۳۱۰ هجری شمسی)، دانشگاه شیکاگو حدود ۳۰ هزار لوح یا قطعات لوح را در سایت تخت جمشید پیدا شده بود، برای انجام تحقیقات از ایران قرض گرفته بود.
بخش بزرگی از این الواح در سه دسته بین سالهای ۱۳۲۷ و ۱۳۸۳ به ایران بازگردانده شدند.
بقیه این آثار پس از اقدام قانونی بازماندگان آمریکایی حمله گروه فلسطینی حماس به اسرائیل در سال ۱۳۷۶ مسدود شدند.
شاکیان که تهران را به خاطر حمایت از این گروه مسلح مقصر میدانستند، خواستار توقیف این الواح و فروش آنها برای پرداخت مبلغ ۷۱.۵ میلیون دلاری که ایران در این دادخواست باید به آنها میپرداخت، شدند.
این دادرسی در زمستان ۱۳۹۷ به پایان رسید و بنا بر تصمیم دادگاه عالی ایالات متحده توقیف آثار ممنوع شد.
اما اعمال مجدد تحریمهای آمریکا علیه جمهوری اسلامی در سال ۱۳۹۷ بازگشت آثار باستانی به ایران را پیچیده کرد.
موزه ملی ایران در پاییز ۱۳۹۸ حدود ۳۰۰ لوح مشابه از ۱۷۸۳ لوحی که در اوایل همان سال در مرحله چهارم از ایالات متحده به ایران بازگردانده شد را به نمایش گذاشت.