رسانه‌های ایران روز چهارشنبه از تحویل ۱۰۸ قطعه ارزشمند تاریخی به ایران توسط مؤسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو آمریکا، که بیش از ۵۰ سال آنها را برای تحقیقات در اختیار خود داشت، خبر دادند.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایران، ایرنا، این اشیای تاریخی در سال ۱۳۱۶ در جریان حفاری‌های مشترک کارشناسان ایران و آمریکا در تپه‌های چغامیش دزفول به همراه ۲۶۴ لوح گلی باستانی کشف شدند، که تعدادی از این مجموعه کشف شده برای مطالعه به دانشگاه شیکاگو امانت داده شد.
قرار بود این اشیای ارزشمند پس از انجام مطالعات کارشناسی بر روی آنها، به ایران بازگردانده شوند، اما تنها بخشی از آنها به ایران تحویل شد و پس از انقلاب ۱۳۵۷ بقیه آنها در اختیار این مؤسسه باقی ماند، که با پیگیری‌های حقوقی ایران بخش دیگری از آنها به ایران بازگردانده شد.
تپه چغامیش در اطراف شهر دزفول در استان خوزستان قرار دارد و گفته می‌شود قدمت آن به قرن‌ها پیش از میلاد مسیح، و نیز اختراع خط توسط انسان باز می‌گردد. چغامیش، واقع در کنار رود دز در دشت شوشان، را باید نخستین منطقه در ایران دانست که خط و کتاب در آنجا پیدا شده است.
به گزارش ایرنا، این اشیا که قدمت آنها به شش هزار سال می‌رسد، ابتدا از ایالات متحده به آلمان منتقل و سپس با یک پرواز هواپیمایی آلمانی «لوفتانزا» به ایران تحویل داده شد. قرار است این آثار در موزه ملی ایران نگهداری شوند و سپس در زمانی مناسب، در نمایشگاهی در معرض دید عموم قرار گیرند.
مجموعه بازگردانده شده به ایران، شامل ظروف سفالی، قفل‌های ساخته شده از گِل، و همچنین تعدادی لوح گِلی است که به عنوان اسنادی از امور تجاری و بازرگانی آن زمان به حساب می آیند.
تعداد زیادی از الواح گِلی یا گِل‌نبشته‌های مربوط به دوران هخامنشی همچنان در امانت دانشگاه شیکاگو هستند و نزدیک به یک دهه است که موضوع استرداد آنها، به یک دعوای حقوقی در دادگاه فدرال آمریکا بر سر اخذ غرامت قربانیان یک حملهٔ تروریستی گره خورده است.
تحویل این تعداد از آثار باستانی از سوی آمریکا به ایران، در حالی صورت می‌گیرد که از سال ۱۳۹۲ و پس از روی کار آمدن دولت حسن روحانی روابط ایران و آمریکا وارد مرحله جدیدی شده است، بطوری که رئیس جمهوری دو کشور در اقدامی بی‌سابقه بصورت مستقیم و تلفنی گفتگو کردند.
ایران و ایالات متحده از پس از وقوع انقلاب و اشغال سفارت آمریکا و به گروگان گرفتن دیپلمات‌های آمریکایی در سال ۱۳۵۸، روابط دیپلماتیک ندارند. با این حال در جریان گفتگوهای هسته‌ای اخیر، دیدارهای دوجانبه مقام‌های ارشد دو کشور، به امری عادی تبدیل شده است.
تمایل دو کشور برای کاهش تنش‌ها، بویژه بر سر برنامه هسته‌ای ایران، اوایل آذر ۱۳۹۲ به نتیجه رسید و ایران و شش قدرت جهانی از جمله آمریکا، در ژنو سوئیس به توافقی اولیه دست یافتند. دو طرف اواسط فروردین ماه سال جاری نیز به یک تفاهم سیاسی درباره اجزای اصلی توافق جامع و نهایی رسیدند و باید تا پایان ماه ژوئن (نهم تیر ماه) آن را ثبت و امضا کنند.
دولت آمریکا در مهر ماه سال ۱۳۹۲ در اقدامی نمادین و برای نشان دادن حسن نیت خود، یک جام زرین ارزشمند ایرانی متعلق به قرن هفتم پیش از میلاد را به دولت ایران تحویل داد.
این اثر ارزشمند تاریخی در سال ۲۰۰۳ میلادی در فرودگاهی در آمریکا از قاچاقچیان کشف و ضبط شد. برخی تحویل جام شیردال به ایران از سوی ایالات متحده را نشان از آغاز فصلی نوین در روابط دو کشور دانستند.