همزمان با ادامه اعتراضات سراسری ایران که از روز ۲۶ شهریور و پس از کشته شدن مهسا امینی در بازداشت پلیس آغاز شد، گزارش‌ها حاکی از آن است که با وجود تلاش مقامات برای تطمیع کارگران و جلوگیری از پیوستن آنها به اعتصابات، کارکنان نیشکر هفت‌تپه از کار دست کشیده‌اند.
همچنین شاهزاده رضا پهلوی با ارسال نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل متحد، که نسخه‌ای از آن برای صدای آمریکا فرستاد شد، خواستار تشکیل کمیسیون تحقیق در شورای حقوق بشر سازمان ملل به منظور بررسی مسئولیت مقامات جمهوری اسلامی در «نقض گسترده و سیستماتیک حقوق بشر» علیه شهروندان ایرانی شد.
این در حالی است که تهدیدهای مستقیم مقامات جمهوری اسلامی علیه معترضان همچنان ادامه دارد. روز چهارشنبه محمدجعفر منتظری، دادستان کل کشور، «لیدرهای اعتراضات» را به «اعدام» تهدید کرد و گفت: «اگر این افراد مرتکب قتل شده باشند و خانواده مقتول خواستار قصاص باشد، قصاص می‌شوند.»
در شرایطی که دانشگاه‌های ایران طی هفته‌های اخیر صحنه تجمعات اعتراضی زیادی بود، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، نیز چهارشنبه ۲۷ مهر اعتصاب و اعتراضات در دانشگاه را به «دشمنان انقلاب» نسبت داد.
خامنه‌ای گفت: «کسی که استاد را تلفنی تهدید می‌کند که اگر بروید چنین و چنان، او حالا خودش معلوم نیست عامل اصلی باشد، عامل پشت صحنه مهم است.»
وجود تلاش مقامات برای تطمیع کارگران و جلوگیری از پیوستن آنها به اعتصابات، تصاویر منتشر شده از شرکت نیشکر هفت‌تپه نشان می‌دهد شمار قابل توجهی از کارگران از کار دست کشیده‌اند و در محوطه این شرکت تحصن کرده‌اند.
اسماعیل بخشی، فعال کارگری، روز سه‌شنبه ۲۶ مهر، درباره اعتصابات کارگران هفت‌تپه در توییتی نوشت: «امروز کارگران هفت‌تپه آمدند تا شرافت را معنی کنند.»
او با اشاره به پرداخت هفت میلیون تومان پاداش مدیران این شرکت به کارگران در آستانه آغاز اعتصاب برای منصرف کردن آنان، تأکید کرد: «اگر مدیریت شرکت به جای هفت میلیون، ۷۰ میلیون (پول خریدن کارگران) به حسابشان واریز می‌کرد، باز هم این مردان شریف اعتصاب می‌کردند.»
آتنا دائمی، فعال حقوق بشر در ایران، «نیشکر هفت‌تپه، پتروشیمی عسلویه، پتروشیمی بندرعباس، پتروشیمی آبادان، فولاد غدیر نی‌ریز فارس، لوله‌سازی ماهشهر، پتروشیمی بوشهر، پتروپالایش کنگان، شرکت نفت و پتروشیمی پارس جنوبی، و رانندگان تانکرهای حمل سوخت آبادان» را از بخش‌هایی اعلام کرد که به اعتصابات پیوسته‌اند.
با فرا رسیدن شب، اعتراضات شهری به شیوه‌های مختلف ادامه دارد. یک گزارش ویدئویی از اصفهان، که شامگاه سه‌شنبه ۲۶ مهر در اصفهان گرفته شده، شعارنویسی با مضمون «نه به جمهوری اسلامی»، «زنده باد ایران»، و «زنده باد آزادی» را بر دیوارهای شهر نشان می‌دهد و با ذکر نام «مهسا امینی» دستی خون‌آلود بر پای آن به نشانه کشته شدن او تحت بازداشت نیروی انتظامی نقش بسته است.
مادر فاطمه سپهری روز سه‌شنبه در پیامی ویدئویی با بیان این که دوشنبه با این فعال سیاسی در زندان صحبت کرده، تأکید کرد که او «نمی‌توانست صحبت کند و قدرت صحبت کردن نداشت و وقتی گفتم چه خورده‌ای، نتوانست بگوید. خیلی حالش بد بود.»
او همچنین توضیح داد، امروز که به فردی به نام «آقای میثم» زنگ زد تا بگوید «بگذار صحبت کنیم تا ببینم از دیروز تا حالا حالش چطور است، می‌گوید دختر تو دروغگو است و او دروغ می‌گوید حالش خوب است.»
خانم سپهری که دو فرزندش محمدحسین و فاطمه در زندان به سر می‌برند، در پیامی به علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی تأکید می‌کند: «شاید همیشه مدام قدرت در دست آنها نباشد و یک روزی باشد که ملت ایران نیز قدرت پیدا کنند.»
در ادامه فشارها بر فعالان مدنی و رسانه‌ای، گزارش‌ها حاکی از بازداشت نیک یوسفی، تدوینگر و فیلم‌ساز فعال در شبکه‌های اجتماعی، شامگاه یکشنبه ۲۴ مهر با ورود ماموران امنیتی به خانه دوستش بازداشت شد.
گفته شده که از محل نگهداری و نهادی که او را بازداشت کرده اطلاعی در دست نیست و او در این مدت فقط یک تماس کوتاه با پدر خود داشته است.
بر اساس یک ویدئوی منتشر شده در توییتر وحیدآنلاین، برخی معترضان با ارسال ویدئویی از آماده کردن شیشه‌هایی که به نظر می‌رسد کوکتل مولوتف باشد، روی هر یک از شیشه‌ها پیام‌هایی با مضمون «برای کوی دانشگاه»، «برای حنانه کیا»، «برای زاهدان»، و «برای مهسا امینی» نوشته‌اند.
بنا بر گزارش‌های شهروندی، کارکنان کارگاه مرکزی مجتمع گازی پارس جنوبی در عسلویه و کارگران صنعت نیشکر هفت‌تپه از روز سه‌شنبه ۲۶ مهر به اعتصابات سراسری پیوستند.
به گزارش کانال شورای سازماندهی اعتراضات کارگران پیمانی نفت، روز سه‌شنبه ۲۶ مهر، راننده‌های تانکرهای حمل سوخت در آبادان اعتصاب کردند و با خودداری از دریافت بارنامه برای بارگیری بنزین به مقصد جایگاه‌های سوخت کلانشهرها، حاضر نشدند به پالایشگاه وارد شوند.
این گزارش می‌افزاید، راننده‌های تانکرهای حمل سوخت، ماشین‌های خود را در میدان گیت ۱۸ پالایشگاه آبادان (ایستگاه پنجم کوی قدس) خاموش کردند و راه ورود به پالایشگاه را نیز مسدود کردند.
همچنین گزارش‌ها حاکی از آن است که کارگران «لوله‌سازی ماهشهر» دو هفته است که اعتصاب کرده‌اند.
همزمان با اعتراضات سراسری در ایران، تاکنون گزارش‌هایی از اعتصابات کارگران صنایع نفت و پتروشیمی، نیشکر، فولاد، و کسبه برخی شهرها منتشر شده است.
روزبه بوالهری، روزنامه‌نگار حوزه کارگری، درباره حمایت‌های جهانی از اعتصابات سراسری در ایران، به صدای آمریکا گفته است که هرچند تاکنون حمایت بین‌المللی خاصی از اعتصابات ایران صورت نگرفته، اما روزهای گذشته شماری از نهادهای بین‌المللی مثل کنفدراسیون بین‌المللی اتحادیه‌های کارگری، یا نهادهایی در سوئد، فرانسه، و اسپانیا با اعتراضات سراسری و کارگران ایران اعلام همبستگی کرده‌اند.
به گفته او، «اگر این اعتصابات ادامه یابد یا از سر گرفته شود، بحث حمایت بین‌المللی نیز مطرح خواهد شد، چون این نهادها نشان داده‌اند که کارگران و مزدبگیران ایرانی را تنها نخواهند گذاشت.»
فواد کیخسروی، فعال کارگری، نیز پیش از این به صدای آمریکا گفت که نیروهای حراستی در میان کارگران به شدت فضا را پادگانی کرده‌اند.
از سویی دیگر مصطفی نیلی، وکیل دادگستری، در توییتی اعلام کرد محمد خانی، یکی از زندانیان سیاسی بند هشت زندان اوین که در درگیری‌های شنبه در این زندان «مورد اصابت گلوله قرار گرفته»، دوشنبه به بیمارستان اعزام شد، اما «بدون انجام درمان کامل به زندان بازگردانده شد.»
او تأکید کرده که «با توجه به جراحت وارده»، آقای خانی باید «هر چه سریعتر» برای مداوا به بیمارستان منتقل شود.
- اعتراضات دانش‌آموزی و دانشجویی
دختران دانش‌آموز در سنندج با راهپیمایی در خیابان شعار می‌دهند «نترسید نترسید ما همه با هم هستیم» و رانندگان با بوق زدن از آنها حمایت می‌کنند.
اعتراضات دانش‌آموزی و دانشجویی روز سه‌شنبه نیز در شماری از شهرهای ایران ادامه داشت.
دانشجویان دانشگاه هنر تهران در پرفورمنسی حماسی در حالی که دختر و پسر دست در دست هم دارند و پاهایشان را بر زمین می‌کوبند، سرود ملی «ای ایران» را می‌خوانند.
دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی همزمان با حضور سخنگوی دولت در این دانشگاه، تجمع اعتراضی برگزار کردند و شعار دادند: «توپ تانک مسلسل دیگر اثر ندارد، به مادرم بگویید دیگر دختر ندارد.»
در رویدادی دیگر، دانشجویان دانشگاه هنر تبریز در همراهی با اعتراضات سراسری در ایران، تجمع اعتراضی برگزار کردند.
بر اساس گزارش‌های شهروندی، در دانشگاه تهران، مقامات حراست دانشجویان تحصن‌کننده را تهدید می‌کنند که اگر به تحصن ادامه دهند، به خانواده‌هایشان زنگ خواهند زد.
در گیلان دانشجویان معترض شعار دادند: «نه روسری نه توسری، آزادی و برابری»
در دانشگاه مازندران، دختران و پسران معترض شعار «زن زندگی آزادی، مرد میهن آبادی» می‌دهند.
در تهران، گروهی از دانش‌آموزان در حالی که تظاهرات می‌کنند، به ماشین‌هایی که برای حمایت از آنها بوق می‌زنند، می‌‌گویند: «بوق نزن، بوق نزن، شعار و فریاد بزن»
علاوه بر برگزاری تظاهرات و تجمع‌ها، شعارنویسی در معابر شهری نیز جریان دارد.
یک گزارش ویدئویی از بوکان، در استان آذربایجان غربی، نیز زنانی را نشان می‌دهد که بدون حجاب و با لباس‌های سنتی کردی در خیابان راه می‌روند و صدای ترانه «برای آزادی» شروین حاجی‌پور پخش می‌شود.
یک گزارش ویدئویی از قم، یک زن جوان معترض را نشان می‌دهد که بدون حجاب بر معابر شهری شعار «زن زندگی آزادی» و «برای ایران» می‌نویسد.
در گزارش ویدئویی دیگری نیز که زمان و مکان دقیق آن روشن نیست، نشان می‌دهد مأمور نیروی انتظامی به یک زن معترض که حجاب بر سر ندارد، سیلی می‌زند و مأموری دیگر در مقابل اعتراض او، به این زن توهین می‌کند.
- واکنش‌های جهانی به اعتراضات ایران
مسعود قره‌خانی، رئیس ایرانی‌تبار پارلمان نروژ، بار دیگر از اعتراضات سراسری در ایران حمایت کرد و عکس خود را با در دست داشتن نوشته‌ای با مضمون «زن زندگی آزادی» به دو زبان فارسی و نروژی منتشر کرد.
سوئیس در حال بررسی اعمال تحریم‌های شدیدتر اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، وزارت امور اقتصادی، آموزش، و تحقیقات فدرال سوئیس با اشاره به تحریم‌های اتحادیه اروپا بر ۱۱ فرد و چهار نهاد جمهوری اسلامی ایران در ارتباط با کشته شدن مهسا امینی در بازداشت نیروی انتظامی و سرکوب اعتراضات پس از آن، اعلام کرد: «این وزارتخانه در حال حاضر مشغول بررسی اقدامات بیشتر است.»
همزمان با ادامه اعتراضات سراسری در ایران، در خارج از کشور نیز تجمع‌های حمایتی در جریان است.
از جمله روز دوشنبه ۲۵ مهر، شماری از ایرانیان ساکن بلغارستان با برگزاری راهپیمایی ضمن در دست داشتن پرچم‌های شیروخورشید، شعار «مرگ بر دیکتاتور» و ««زن زندگی آزادی» دادند.
- خط فقر به بیش از ۱۸ میلیون تومان رسید
همزمان با ادامه اعتراض‌ها که یک ماه از آن می‌گذرد، وب‌سایت «اقتصاد ۲۴» به نقل از رئیس کمیته دستمزد کانون شوراهای اسلامی کار گزارش داد که در حال حاضر «خط فقر نسبی» خانواده‌ها به «۱۸ میلیون و ۲۹۰ هزار تومان» رسیده است و وضعیت کارگران از منظر معیشت مثل «بیماری است که با ۱۰ درصد قلبش زندگی می‌کند.»
- افزایش فشارهای حکومت بر چهره‌های سرشناس
الناز رکابی، ورزشکار صخره‌نورد ایرانی که بدون حجاب اجباری در فینال مسابقات قهرمانی آسیا در کره جنوبی حاضر شد، در یک استوری اینستاگرامی با اشاره به سابقه ۲۰ ساله خود در تیم ملی سنگ‌نوردی، نوشت «سهوا پوشش بنده دچار مشکل شد» و «در حال بازگشت به ایران هستم.»
پیشتر، گزارش‌هایی مبنی بر اعمال فشار و محدودیت‌هایی برای خانم رکابی از سوی مقامات همراه تیم منتشر شده بود.
شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی نوشتن این متن را تحت اجبار دانسته‌اند و آن را «اعتراف اجباری» نامیده‌اند.
علی کریمی، چهره شناخته شده فوتبال ایران و مدافع اعتراضات سراسری مردمی، با انتشار عکسی که علی دایی را در آغوش گرفته، از این چهره جهانی فوتبال ایران در مقابل حمله مقامات جمهوری اسلامی به او به دلیل اعتراضش به کشته شدن یک دختر نوجوان در اعتراضات شهر زادگاهش، حمایت کرد و نوشت: «آقای گل، یاشاسین اردبیل!»
پیشتر و در پی تأکید علی دایی بر صحت کشته شدن یک دانش‌آموز به نام اسرا پناهی در جریان اعتراضات مردمی در زادگاهش اردبیل، خبرگزاری میزان وابسته به قوه قضاییه، ادعا کرد که این ستاره جهانی فوتبال ایران در همسویی با آنچه «موج غیرواقعی رسانه‌های ضدانقلاب» خواند، خبر دروغ منتشر کرده و از او خواست «مستندات» مربوط به این خبر را منتشر کند.
علی دایی دوشنبه شب با تأکید بر درستی مواضع خود، به تناقض‌های اظهارات مقامات جمهوری اسلامی اشاره کرده و به آنها توصیه کرده بود که پیش از انتشار خبر «به اجماع برسید.»
حسین کلانی، چهره پیش‌کسوت تیم ملی فوتبال ایران، به صدای آمریکا گفته است که ورزشکارانی چون علی دایی، علی کریمی و رسول خادم در دل مردم جا دارند.
از سویی دیگر مهران مدیری، بازیگر و برنامه‌ساز که در روزهای آغازین اعتراضات سراسری از مردم حمایت کرده بود، در پیام ویدئویی تازه‌ای با تأکید بر این که «بهترین تصمیم را مردم برای کشورشان می‌گیرند»، درباره وطن و خاک و امنیت ملی و تمامیت ارضی گفت: «هر کسی که در این کشور به دنیا آمده، تلاش کرده و رشد کرده، عاشق وطنش، امنیتش، و عاشق تمامیت خاکش است.»
آقای مدیری همچنین با بیان این که «من خالق آثارم هستم»، عنوان کرد: «مالک آثاری که در این سال‌ها برای تلویزیون ساخته‌ام، سازمان صدا و سیما است و تصمیم برای پخش یا عدم پخش آن نیز با صدا و سیما است.»
- اظهارات مقامات جمهوری اسلامی
محسن محمودی، رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی استان تهران با تأکید بر این که «هیچ مسئولی در هیچ جایگاهی حق عقب‌نشینی در حوزه حجاب ندارد»، گفته است که «کوتاهی در حوزه حجاب و عفاف خیانت است» و «دشمنان کور خوانده‌اند که بتوانند حجاب فاطمی را از بانوان این سرزمین بگیرند.»
هیئت رئیسه و رئیس دانشگاه صنعتی شریف با «عذرخواهی» از دانشجویان اعلام کرد که «در طول دو هفته گذشته نهایت تلاش خود را» به کار بسته‌اند «تا ضمن رفع مشکلات ایجاد شده برای دانشجویان، مقامات ارشد و نهادهای تصمیم‌گیر را در جریان واقعیات حادثه قرار داده و شرایط را برای بازگشت دانشگاه به حالت عادی و حضور دانشجویان» فراهم کنند.
- اعتراضات سراسری ۱۴۰۱
دور جدید اعتراضات سراسری ایران از ۲۵ شهریور آغاز شده و در همه استان‌های کشور جریان داشته است.
در جریان این دور اعتراضات که پس از کشته شدن مهسا (ژینا) امینی در بازداشت از سر گرفته شده است، تا کنون شعارهایی از جمله «مرگ بر خامنه‌ای»، «مرگ بر دیکتاتور»، «زن، زندگی، آزادی»، «خامنه‌ای قاتله، حکومتش باطله»، «فتنه ۵۷، عامل هر فلاکت»، «این آخرین پیامه، هدف خود نظامه»، «آذربایجان بیدار است، حامی کردستان است»، «کردستان، چشم و چراغ ایران»، «کشتن برای روسری، تا کی چنین خاک بر سری»، «نه روسری، نه توسری، آزادی و برابری»، «فکر نکنید امروزه، قرار ما هرروزه»، «وای به روزی که مسلح شویم»، «رضا شاه، روحت شاد»، «توپ تانک مسلسل دیگر اثر ندارد، به مادرم بگویید دیگر دختر ندارد»، «هر یه نفر کشته شه، هزار نفر پشتشه»، و «کردستان، زاهدان، خونین تمام ایران» سر داده شده است.
مهسا امینی ۲۲ ساله که به همراه خانواده‌اش از سقز به تهران سفر کرده بود، ۲۲ شهریور توسط گشت ارشاد بازداشت و به مرکز پلیس امنیت اخلاقی، مشهور به بازداشتگاه وزرا منتقل شد. او ساعاتی بعد با آمبولانس به بیمارستان کسری برده شد و در بخش مراقبت‌های ویژه بستری شد و ۲۵ شهریور جان باخت.
* صدای آمریکا در حال حاضر نمی‌تواند صحت همه ویدیوها و گزارش‌ها را به طور مستقل تأیید کند.
