کوتاهی ایران در پرداخت اقساط بدهی های خود به هند برای خرید دویست هزار تن برنج، امتناع بانک های اتحادیه اروپا از تأمین اعتبار صادرات غلات از اروپا به ایران، معطل ماندن دست کم ده فروند کشتی حامل غله خارج از بندر امام خمینی، ترک ایران توسط پنج کشتی بدون تخلیه محموله هایشان،
این همه، ناظران را پیرامون دسترسی ایرانیان به غلات و برنج – که عمده خوراک آنهاست - نگران کرده است. خبرگزاری رویترز به نقل از منابع هندی گزارش می دهد که خریداران ایرانی حدود یکصد و چهل و چهار میلیون دلار بابت خرید برنج به هند بدهکارند. این مطلبی است که روزنامه جهان صنعت چاپ تهران نیز درشماره روز سه شنبه این هفته خود نوشته است.
برخی از خبرگزاری های داخلی ایران اما، اعلام کرده اند که شماری از کارشناسان ایرانی، برنجهای وارداتی از هند را ناسالم و آلوده خوانده اند و خواهان توقف ورود آنها به ایران شده اند. خبرآنلاین به نقل از "یک کارآفرین برتر بخش برنج کاری کشور" نوشته است: "چرا وقتی تولید کننده داخلی، برنج با کیفیت تولید می کند، ما باید برنجهای ناسالم هندی را مصرف کنیم؟ اگر دولت نهادهای کشاورزی را حمایت کند، همه می توانند تولید کننده باشند."
عدم حمایت دولت جمهوری اسلامی از تولید کنندگان داخلی از سویی، و سقوط شدید ارزش ریال از سوی دیگر، به بحران برنج و غلات در کشور دامن زده است. چنین بحرانی طبعاً خطرگران تر یا کمیاب تر شدن این مواد اولیه خوراک روزانه ایرانیان را افزون می کند.
تنگنای تشدید تحریمها، مانعی بر سر پرداخت بدهی های ایران است؛ از این روی تاجران ایرانی نتوانسته اند سد امارات متحده عربی را بشکنند تا بدهی خود را پرداخت کنند و کالایشان را دریافت. ده کشتی های معطل خارج از بندر امام خمینی ایران؛ از این روی، اجازه تخلیه بار نیافتند. درپی آن، به پنج فروند از این کشتی ها دستور حرکت به سمت قطر، امارات و سنگاپور داده شد.
ایران سالانه افزون بر یک میلیون تن- معادل حدود هفتاد درصد ازبرنج مصرفی خود را- از هند وارد می کند، که عمده آن برنج معطر باسماتی است.
خبرگزاری رویترز گزارش می دهد که فروشندگان هندی برنج، اغلب مهلتی سه ماهه برای پرداخت بدهی به خریداران خود می دهند، اما به نظر می رسد که معوق ماندن پرداخت از سوی ایران، در افقی که به سبب تشدید تحریم ها علیه ایران چندان روشن نمی نماید، هند را نسبت به تداوم تجارت با ایران بی میل کرده است. در این حال، چند کشور از هند خواسته اند تا به آنها بپیوندد و به صادرات برنج خود به ایران پایان دهد.
گفتنی است که برمبنای گزارش شورای بین المللی غلات، ایران اکنون سالانه چهار و نیم میلیون تن غله وارد می کند که شامل سه و نیم میلون تن ذرت است. همین شورا، ایران را در میان ده کشور عمده وارد کننده ذرت در جهان معرفی می کند. بزرگترین تأمین کنندگان غلات ایران؛ اوکراین، آرژانتین وبرزیل هستند.
صنف صادرکنندگان برنج هند خواهان مداخله دولت کشورشان برای رفع بحران کنونی صدوربرنج به ایران و رفع مانع دریافت مطالباتشان شده اند.
اما مشکل تنها مختص معاملات ایران با هند نیست. تایلند، ویتنام و پاکستان از فروش برنج به ایران اجتناب کرده اند. رئیس انجمن صادرکنندگان برنج تایلند می گوید کشورش یک دهه است که به سبب مشکلات گوناگونی که ایران با آنها روبه روست، و آنچه "فقدان سیستمی کارآمد" می خواند، ازفروش و صدوربرنج به ایران خودداری ورزیده است.
دهلی نو می گوید طی ماه جاری میلادی هیأتی را به تهران خواهد فرستاد تا امکان افزایش صادرات به ایران را بررسی کند. هند دومین خریدار عمده نفت خام ایران است و اکنون می گوید به رغم آنکه به تجارت با آن کشور خاتمه نخواهد داد، از تاجران برنج خواسته است از ادامه صدور برنج " نسیه" به ایران پرهیز کنند.