هفدهم مرداد که در پی کشته شدن یک خبرنگار ایرنا در سال ۷۷ به همراه ۸ دیپلمات ایرانی در افغانستان، روز خبرنگار نامیده شد، در حالی به روزی برای «نمایش قدرشناسی» مقامات جمهوری اسلامی از فعالان عرصه خبر تبدیل شده که در سال گذشته شرایط برای خبرنگاران مستقل در ایران سخت‌تر از همیشه بود.
در حالی که نیلوفر حامدی و الهه محمدی دو روزنامه‌نگار رسانه‌های داخلی، از حدود یکسال قبل به اتهام پوشش خبری کشته شدن و به خاک‌سپاری «مهسا امینی» همچنان در زندان هستند و نازیلا معروفیان هم دوباره بازداشت شده است، دوشنبه ۱۶ مرداد ابراهیم رئیسی و تنی چند از وزیرانش به صداوسیما رفت و از خبرنگاران این نهاد حکومتی تقدیر و تشکر کرد.
اکبر منتجبی، روزنامه‌نگار و سردبیر روزنامه سازندگی به همین بهانه در یادداشتی با عنوان «سال سخت» نوشت :«روزنامه‌نگاران دشمن نیستند. آنانی که مانده‌‌اند و روزنه آزادی‌خواهی را باز نگه داشته‌اند، دشمن نیستند؛ با دولت متخاصم همکار نیستند؛ بخشی از همین مردمند. روزنامه‌نگار درد را نشان می‌دهد. بله، انعکاس درد، درد دارد. اما خود مسئولان منشأ این درد و رنج بوده‌اند نه روزنامه‌نگاران.»
روزنامه هم‌میهن نیز صفحه نخست روز ۱۷ مرداد خود را به مناسبت روز خبرنگار به تصویری از الهه محمدی و نیلوفر حامدی، مزین کرد و در یادداشتی با عنوان «خبرنگاران تنها‌تر از همیشه» نوشت: «روزنامه‌نگاری این روزها از سخت و زیان‌آور گذشته و شغلی پرخطر شده. سختی کار روزنامه‌نگار به شرایط جامعه برمی‌گردد و در جامعه‌ای که هیچ چیز سرجای خودش نیست و به هر حوزه‌ای که نگاه می‌کنیم با انبوهی از مشکلات روبرو می‌شویم و مردم از هر سو ناراضی هستند اما برای نوشتن درد آنها باید به تک‌تک واژه‌ها توجه کنیم که مبادا اطلاع‌رسانی ما مسئله‌ای ایجاد کند.»
خبرآنلاین نیز در مطلبی به قلم جلال خوش‌چهره نوشت: «اوضاع برای رسانه‌ها چنان سخت شده که حالا مدیران آن میان دو گزینه سرگردانند: این که آیا باید از حرفه و مسئولیت‌های مترتب برکار رسانه دفاع کنند؟ یا از نیروهای خود که به دلیل انجام وظایف حرفه‌ای با آسیب‌های ناگهانی روبرو می‌شوند؟»
او اضافه کرد: «روز خبرنگار امکانی است برای تعارف‌های معمول و گفتن جملات قصار از جایگاه خبرنگار به عنوان پرتو افکن نور در تاریکی‌ها و سخنانی پر طمطراق از این دست اما نظام سیاسی لازم است، تعریف روشنی از موقعیت و جایگاه رسانه‌ها ارائه کند چرا که تفکرات جامانده در گذشته، دیر یا زود درخواهند یافت که در زمانه حاضر نمی‌توان تفاوت‌ها را تا همیشه به رسمیت نشناخت و با آن ستیز دائم داشت.»
اسدالله امرایی، روزنامه‌نگار نیز در توییتی نوشت: «روز خبرنگار را وقتی تبریک بگویید که هبچ خبرنگاری و روزنامه‌نگاری در زندان نباشد.»
نیلوفر حامدی و الهه محمدی ده ماه پیش و بعد از انتشار گزارش‌های تکمیلی درباره مرگ مهسا امینی توسط دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی بازداشت شدند. بعد از ماهها تاخیر، آنها به تازگی در دو جلسه دادگاه محاکمه شده و در انتظار رای دادگاه هستند.
سخنگوی قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران روز سه‌شنبه ۱۰ مرداد در اظهارنظری درباره پرونده آنها مدعی شد موضوع اتهامی این دو خبرنگار ارتباطی با گزارش مرگ خانم مهسا امینی و حرفهٔ خبرنگاری آنها ندارد و گفت نیلوفر حامدی و الهه محمدی با آمریکا همکاری داشته‌اند.
پیشتر سخنگوی وزارت خارجه آمریکا ادعای همکاری این خبرنگاران با آمریکا را تکذیب کرده بود و آن را «بی‌اساس و نادرست» نامیده بود.
به گفته نهادهای حقوق رسانه‌ای، دستکم ۹۵ روزنامه‌نگار از شهریور ماه ۱۴۰۱ در ایران بازداشت شدند که دستکم ۲۴ نفر از این خبرنگاران بازداشتی، زن بوده‌اند. به ای ترتیب،
ایران اکنون به بزرگترین زندان روزنامه‌نگاران و روزنامه‌نگاران زن در جهان تبدیل شده است.
یک روزنامه‌نگار ساکن ایران پیش از این به صدای آمریکا گفته که «فشارها بر مطبوعات در ایران بسیار تشدید شده» و انتظار جمهوری اسلامی از رسانه‌ها «تولید بولتن‌های تبلیغاتی است» و «تحلیل‌های نقادانه» با عناوینی مبهم مثل «سیاه‌نمایی» تحت فشار قرار می‌گیرند.
