حسن روحانی رئیس جمهوری ایران، سه سال بعد از ریاست جمهوری، همچنان یکی از وعدههای مهم خود درباره انتشار کتاب به دست انجمن نویسندگان و ناشران را تکرار میکند.
آقای روحانی روز سه شنبه ۱۴ اردیبهشت در مراسم گشایش نمایشگاه کتاب تهران بار دیگر موضوع واگذاری اعطای مجوز انتشار کتاب به نویسندگان و ناشران را طرح کرد و گفت: "اینکه کتابی قابل انتشار هست یا نه را به انجمن نویسندگان و ناشران واگذار کنیم چون نهادهای مدنی کارشان را دقیقتر انجام میدهند اما میبینیم که یک کارمند که دانشجو هم است تصمیم میگیرد که کتابی چاپ بشود یا نشود."
او اضافه کرد که کسی که دلسوزانه نقادی میکند نباید کتاب، نوشتار و شعرش در پیچ و خم گرفتار شود.
طی سالهای اخیر برخی از ناشران و نویسندگان با انتقاد از نحوه صدور مجوز کتاب گفته بودند که با وجود روی کارآمدن دولت حسن روحانی شرایط صدور مجوز کتاب تغییری نکرده است، کتاب ها از سوی ممیزهای غیرمتخصص بررسی می شود و برای ناشران برای مدت طولانی منتظر مجوز نشر کتاب خود می مانند.
اردیبهشت ۱۳۹۲، در مناظره های انتخاباتی، آنچه حسن روحانی را از بقیه نامزدها می کرد وعده او درباره راه اندازی دوباره تشکل های صنفی هنرمندان، ناشران و روزنامه نگاران بود.
حسن روحانی گفته بود، "راهکار دولت تدبیر و امید این است که تصدی گری دولت را در فرهنگ کاهش داده و کار را به کاردان واگذار کرده و انجمن های صنفی و فرهنگی تشکیل داده و از آنها حمایت کند."
وی وعده بازگشایی تشکلهای صنفی مثل خانه سینما و انجمن صنفی روزنامه نگاران را داد.
در ماههای ابتدایی روی کار آمدن دولت حسن روحانی، چندبار بحث واگذاری ممیزی کتاب بجای وزارت ارشاد به انجمن نویسندگان و ناشران مطرح شد اما با واکنش تند مخالفان، دولت چندان پیگیر این موضوع نشد.
محمد آقا زاده، روزنامه نگار با سابقه در تهران، می گوید آنچه موجب شده که این وعده رئیس جمهوری بر زمین بماند، "سختگیریهای بسیار زیاد" است.
وی به صدای آمریکا گفت: "در مورد کتاب سخت گیری بسیار زیاد است و نمیگذارند این وعده تحقق یابد."
این روزنامه نگار به نبود رغبت در ناشران هم اشاره کرد و گفت: "خود ناشران میترسند روی سرمایه شان ریسک کنند."
در حال حاضر کتابها توسط نویسندگان در اختیار ناشر قرار میگیرد و ناشر آن را برای ممیزی و بازبینی در اختیار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران قرار می دهد. معمولا بخشی در ارشاد وظیفه خواندن و سانسور احتمالی کتاب را دارد.
بعد از اینکه ارشاد موارد حذفی را به ناشر ارائه داد و در صورت اعمال آن توسط نویسنده، وزارت ارشاد مجوز چاپ کتاب را صادر می کند. بعد از چاپ کتاب، ناشر با ارائه کتاب، از ارشاد مجوز نشر را می گیرد. عملا وزارت ارشاد بررسی می کند که کتاب چاپ شده با مجوز صادر شده یکی باشد. بعد از آن است که کتاب به بازار نشر می رسد.
این مسیر طولانی که گاهی چند سال طول میکند، بسیاری را از انتشار کتاب پشیمان میکند.
حسن روحانی در حالی در آخرین سال ریاست جمهوری خود، بار دیگر به بحث واگذاری کتاب به ناشران اشاره کرده است که انتظار میرود عمده ترین حرکت برای تحقق این وعده، تغییر در داخل وزارت ارشاد و خود دولت باشد.
اما محمد آقازاده، روزنامه نگار معتقد است که در حقیقت فارغ از اینکه دولت آماده باشد یا نه، مخاطب حسن روحانی، "نهادهای بیرون دولت و خود ناشرند."
خرداد آینده انتخابات ریاست جمهوری برگزار میشود و مشخص نیست آیا حسن روحانی در مناظرههای احتمالی آن انتخابات، همچنان وعده سال ۹۲ خود را برای واگذاری کار انتشار کتاب به "کاردان" تاکید می کند یا خیر.