مذاکره ایران و شش کشور بزرگ جهان بر سر برنامه اتمی ایران، پس از یک روز کامل کاری در استانبول پایان یافت. دیپلمات های غربی نشست روز شنبه را سازنده توصیف کردند. نمایندگان ایران و کشورهای مذاکره کننده موسوم به ۵ + ۱ قرار است بار دیگر در ۲۳ مه ملاقات کنند.
کاترین اشتون، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا که ریاست مذاکرات را برعهده دارد، در کنفرانس خبری که پس از مذاکرات در استانبول برگزار شد گفت قرار است مذاکرات میان نمایندگان کشورهای ۵+۱ و هیأت ایرانی، روز ۲۳ مه، سوم خرداد در بغداد دنبال شود. خانم اشتون مذاکرات را «سازنده و مفید» ارزیابی کرد. او خواستار ادامه همکاری ها به شکل «گام به گام» شد و گفت: «ما مایلیم به سوی گفت و گوی پایدار حرکت کنیم تا بتوانیم گام های فوری و عملی برای اعتمادسازی برداریم.»
سعید جلیلی، مذاکره کننده ارشد هیأت ایرانی نیز در کنفرانس خبری در استانبول گفت برخی اختلاف نظرها وجود داشت اما بر سر نکات مهمی توافق حاصل شد. او همچنین گفت مذاکرات پیش رو باید بر اعتمادسازی دوجانبه متمرکز شود.
فضای مثبت و سازنده
خبرگزاری رویترز به نقل از یک دیپلمات غربی نوشته است که مذاکرات استانبول در فضایی «کاملا متفاوت» از نشست های قبلی برگزار شد.
خبرگزاری های بین المللی به نقل از دیپلمات ها، مذاکرات گروه ۵+۱ با نمایندگان ایران در استانبول را مثبت ارزیابی کرده اند. خبرگزاری اسوشیتدپرس به نقل از دیپلمات های نزدیک به مذاکرات می گوید دیدار استانبول در جهت حل اختلافاتی عمل کرد که مذاکرات پیشین درباره برنامه اتمی تهران را به شکست کشانده بود.
خبرگزاری اسوشیتدپرس به نقل از یکی از دیپلمات ها که نخواست نامش فاش شود گفت به نظر می رسید که ایرانی ها به سوی هدف حرکت می کنند. او گفت گروه ایرانی در نشست استانبول به فتوای آیت الله خامنه ای درباره حرام بودن سلاح اتمی اشاره کرده اند. بخش بعدی مذاکرات پس از صرف ناهار، به شکل گفت و گوهای دو جانبه برگزار شد. این دیپلمات غربی به اسوشیتدپرس گفته است: «به نظر من نسبت به دفعه قبل، فضا بسیار سازنده بود... و در مجموع مثبت بود. به نظر می رسد که جا برای مذاکرات بعدی وجود دارد.»
یک دیپلمات دیگر غربی مذاکرات روز شنبه استانبول را «یک روز کاری مفید» توصیف کرد و گفت ایرانی ها به نظر می رسد که به دنبال «یک روند جدی» در مذاکرات هستند.
این در حالی است که یک مقام بانفوذ ایرانی گفته است که ایران درخواست واشنگتن برای دیدار دوجانبه نمایندگان ایران و آمریکا در استانبول را رد کرده است. علاءالدین بروجردی، رئیس کمیته سیاست خارجی و امنیت ملی مجلس به اسوشیتدپرس گفته است: «هیچ گفت و گوی دوجانبه ای با نمایندگان آمریکا صورت نخواهد گرفت. شرکت در مذاکره دو جانبه با آمریکا در سیاست ایران نیست و ایران در قالب مذاکرات چندجانبه با آنان گفت و گو خواهد کرد.» پیشتر خبرگزاری های ایرانی نوشتند که رئیس هیأت مذاکره کننده ایرانی به درخواست واشنگتن برای دیدار دو جانبه با نمایندگان ایران، پاسخی نداده است.»
ایران و آمریکا ۳۳ سال است که روابط دیپلماتیک ندارند.
با قطع نیمه اول مذاکرات استانبول برای صرف ناهار، دیپلمات ها درباره ابراز خوش بینی بیش از حد درباره نتیجه مذاکرات محتاط بودند. آنها در عین حال گفتند که آغاز مذاکرات نشان می دهد که طرفین قادر به یافتن زمینه مشترک برای شرکت در دور دوم مذاکرات ظرف چند هفته آینده هستند.
ایران برای سرپیچی از خواست کشورهای بین المللی در توقف غنی سازی اورانیوم، متحمل اعمال چهار قطعنامه تحریمی سازمان ملل متحد شده است. آخرین دور مذاکرات اتمی میان تهران و نمایندگان جامعه بین الملل، بیش از ۱۴ ماه پیش، پس از آن که گروه ایرانی حاضر نشد درخواست توقف کامل غنی سازی را بپذیرد، متوقف گشت. حالا در مذاکرات اخیر، گروه نمایندگان کشورهای آمریکا، فرانسه، بریتانیا، روسیه، چین و آلمان موسوم به ۵ +۱ با توقعات پایین تری پای میز مذاکره حاضر شده اند. دیپلمات ها پیش از شروع مذاکرات گفتند همین که ایران حاضر شده درباره غنی سازی مذاکره کند، پیشرفت و تضمینی برای دور بعدی مذاکره است.
پیشاپیش نشست استانبول، کاترین اشتون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا که در رأس گروه دیپلمات های بین المللی طرف مذاکره با ایران را بر عهده دارد، ابراز امیدواری کرده بود که مذاکرات استانبول «سرآغاز روندی پایدار» باشد. خانم اشتون در بیانیه ای هدف اصلی مذاکرات را اعتماد سازی برای ادامه روند گفت و گو خواند.
سعید جلیلی، مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران نیز گفته بود که مذاکرات «در جهت احترام به ملت ایران» خواهد بود.
پس از مذاکرات «سازنده» استانبول، دور بعدی مذاکرات در ماه خرداد
