لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ ایران ۱۰:۵۸

امیدواری بازرسان آژانس به پایان بن بست اتمی ایران


مذاکرات نمایندگان ایران با بازرسان سازمان ملل متحد در روز دوشنبه، آمادگی ظاهری ایران برای رفع نگرانی های بین المللی در مورد بلندپروازی های اتمی این کشور را اثبات خواهد کرد و دیپلمات ها امیدوارند که دسترسی بازرسان به تاسیسات نظامی پیشرفتی در بن بست اتمی تهران حاصل کند.

با این وجود دیپلمات ها می گویند ایران احتمالاً فقط زمانی با بازرسی آژانس بین المللی انرژی اتمی سازمان ملل متحد همکاری کامل خواهد داشت که در مذاکرات جداگانه مقامات تهران با ۶ قدرت جهانی توافق گسترده تری حاصل شود.

حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران با وعده برقراری ارتباط با غرب به ازای کاهش فشار تحریم ها امیدها برای پایان یافتن بن بست بین المللی برنامه اتمی را افزایش داده است.

«آژانس بین المللی انرژی اتمی» مستقر در وین چندین سال است که در مورد اتهاماتی علیه ایران و غنی سازی اورانیوم، آزمایش مواد منفجره و تغییر ساختار داخلی موشک که می توان از آن به عنوان کلاهک اتمی استفاده کرد، تحقیق می کند.

ایران این ادعاها را رد می کند و اتهامات را جعلی و بی پایه و اساس می خواند. دیدارها و مذاکرات بین مقامات تهران و بازرسان آژانس از اوایل سال ٢٠١٢ تاکنون بی ثمر بوده اند.

خبرگزاری های ایران همچنین گزارش داده اند عباس عراقچی، معاون حقوقی و بین الملل وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی و یکی از اعضای تیم مذاکره کننده اتمی ایران دوشنبه آینده (٢٨ اکتبر) با یوکیو آمانو، دبیر کل «آژانس بین المللی انرژی اتمی» در وین دیدار و گفتگو خواهد کرد.

انتظارات از دور جدید مذاکرات روز دوشنبه بالاتر از گذشته است و دیپلمات ها معتقدند احتمال دارد ایران به زودی امتیازاتی همچون اجازه بازرسی از تاسیسات پارچین را که بازرسان آژانس در انتظار آن بوده اند را مطرح کند.

یک فرستاده ویژه غربی در این مورد گفته است «من تصور می کنم که طرفین برای حل این بحران خلاقیت بیشتری به خرج می دهد. یک دیپلمات دیگر می گوید ایران یک «راهکار مثبت» خواهد یافت.

«آژانس بین المللی انرژی اتمی» معتقد است احتمالاً ۱۰ سال پیش در پارچین آزمایش های مواد منفجره مربوط به فعالیت های اتمی انجام شده است. آژانس از بازرسان خواسته است تا برای اثبات فعالیت های این تاسیسات، با مقامات دست اندرکار مصاحبه کنند و اسناد موجود را بررسی کند.

با این وجود، آژانس اذعان کرده است به این دلیل که احتمال دارد ایران بقایای فعالیت های پارچین را پاکسازی کرده باشد، بازرسان دیگر برای تحقیق بیشتر در این تاسیسات اقدام بیشتری به عمل نخواهد آورد.

تهران اتهامات مربوط به پاکسازی پارچین را رد و ادعا می کند زمانی اجازه بازرسی از پارچین را خواهد داد که طرفین در مورد انجام مفاد بازرسی ها به توافق دست یابند.
دستیابی به هر گونه توافق کلی با «آژانس بین المللی انرژی اتمی» به پیشرفت مذاکرات جداگانه نمایندگان تهران با ۶ قدرت جهانی در ژنو بستگی خواهد داشت. ایالات متحده، فرانسه، بریتانیا، آلمان، چین و روسیه از تهران خواسته اند تا فعالیت های اتمی با جنبه های غیرنظامی و نظامی خود را متوقف کند.

این مذاکرات هفته پیش با نوعی حس خوش بینی و امیدواری آغاز شد و دور بعدی گفتگوها روزهای ٧ و ٨ نوامبر برگزار خواهد شد. از یک نماینده مجلس ایران نقل شده است که ایران غنی سازی اورانیوم در سطوح بالا را متوقف کرده است، اما دیپلمات های وین می گویند از این امر مطلع نیستند. «آژانس بین المللی انرژی اتمی» در این زمینه اظهارنظر نکرده است.

آقای عراقچی همچنین به ایرنا گفته است چهار کارشناس بخش های تجاری، بانکی، نفتی و حمل و نقل نیز به تیم مذاکره کننده اتمی کشور افزوده شده اند. وی ضمن خودداری از ذکر نام این کارشناس ها گفته است «تیم هفت نفره کارشناسان به ریاست حمید بعیدی نژاد، مدیر کل سیاسی وزارت امور خارجه با کارشناسان گروه ٥ + ١ در وین دیدار و گفتگو خواهند کرد».

این مقام وزارت امور خارجه تاکید کرده است مذاکرات تیم های کارشناسی ایران و گروه ٥ + ١ متشکل از کارشناس های هسته ای، علمی و امور مربوط به تحریم ها هستند.

یازده دیدار ناموفق

«آژانس بین المللی انرژی اتمی» که مسئولیت پیشگیری از گسترش سلاح های اتمی در سراسر جهان را به عهده دارد، خواستار دسترسی به اسناد، بازرسی از تاسیسات و گفتگو با مقاماتی شده است که نقش مهمی در فعالیت های تجربی و پژوهشی ایران ایفا کرده اند و نیات مقامات تهران برای پیگیری فعالیت های اتمی و اقداماتی همچون دستیابی به سلاح های کشتار دسته جمعی را مورد ارزیابی قرار دهند.

از ژانویه سال گذشته تاکنون بین مقامات آژانس و نمایندگان ایران ۱۱ دیدار برای توافق پیرامون چارچوبی برای انجام تحقیقات و شروط بازرسی برگزار شده اند اما همه آن ها ناموفق بوده اند.

دیپلمات ها می گویند در دیدارهای پشت درهای بسته ای که اواخر ماه سپتامبر برگزار شد، ایران تمایل بیشتری به حل و فصل مسائل اساسی نشان داده است.

کارشناسان غربی می گویند ایران به هدف اعتمادسازی با جامعه جهانی، باید نگرانی های «آژانس بین المللی انرژی اتمی» در مورد فعالیت های اتمی پیشین کشور را مرتفع کند.

بنا به گزارش ایرنا، علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران نیز گفته تهران همواره تعامل سازنده ای با آژانس داشته و تنها موضوعی که باید حل و فصل شود، بحث «پی ام دی» (ابعاد نظامی احتمالی) و بررسی ادعاهای مطرح شده در این زمینه است. آقای صالحی تاکید کرده است این موضوع به آژانس ارتباطی ندارد.

اولی هینونن، بازرس ارشد پیشین «آژانس بین المللی انرژی اتمی» و پژوهشگر «مرکز بلفر برای علوم و امور بین الملل» می گوید «ایران می داند که برای هموار کردن راه برای یافتن یک راهکار جامع باید به این پرسش ها پاسخ بدهد».

«انجمن کنترل تسلیحاتی»، گروه پژوهشی ایالات متحده می گوید اگر ایران «در مورد بازرسی از تاسیسات، از جمله پارچین فوراً با آژانس بین المللی انرژی اتمی همکاری کند و به آژانس اطمینان بدهد که آزمایش های تجربی پیشین را متوقف کرده است»، احتمال کاهش تحریم ها افزایش می یابد.
XS
SM
MD
LG