ایالات متحده نسبت به ممانعت ایران از دسترسی بازرسان آژانس به تاسیسات هستهای آن کشور هشدار داد.
نمایندگی ایالات متحده در آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز دوشنبه پنجم مهر با انتشار بیانیهای هشدار داد که ایران باید بدون تاخیر بیشتر به بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی اجازه دهد به یک کارگاه ساخت سانتریفیوژها در کرج، همانطور که دو هفته پیش توافق کرده بود، دسترسی دسترسی پیدا کنند و یا آن که در روزهای آینده شاهد واکنش دیپلماتیک در شورای حکام آژانس باشد.
مرکز مورد اشاره در کرج قطعاتی را برای سانتریفیوژهای ویژه غنیسازی اورانیوم تولید میکند.
در بیانیهای که آمریکا روز دوشنبه به شورای ۳۵ عضوی حکام در آژانس بین المللی انرژی اتمی داده، آمده است: «ما از خودداری ایران از ارائه دسترسی مورد نیاز آژانس بین المللی انرژی اتمی برای تعمیر تجهیزات نظارتی خود بسیار ناراحت هستیم.»
در بیانیه آمریکا آمده است که ایران باید فورا دسترسی مورد نیاز آژانس را فراهم کند.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی، روز یکشنبه اعلام کرد که ایران به شرایط توافقی که دو هفته پیش با این نهاد در خصوص تعمیر تجهیزات مربوط به نظارت آژانس بر فعالیتهای هستهای ایران امضا کرده بود، به طور کامل عمل نکرده است.
پیشتر ایران اعلام کرده بود که گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی از موارد مورد توافق در بیانیه مشترک فراتر است و آن توافق مشمول دسترسی آژانس به دوربینهای مجتمع ساخت سانتریفیوژ در کرج نیست.
به نوشته رویترز، کارگاه ساخت سانتریفیوژ کرج در ماه ژوئن هدف یک حمله خرابکارانه قرار گرفت که در آن یکی از چهار دوربین آژانس بین المللی انرژی اتمی برای نظارت بر فعالیتهای این مرکز از بین رفت و یکی دیگر به شدت آسیب دید و سپس ایران دوربینها را از آنجا برداشت.
سایت کرج یکی از چندین سایتی بود که ایران اخیرا با آژانس توافق کرده بود بازرسان آن بتوانند به تجهیزات نظارتی خود دسترسی پیدا کنند و کارتهای حافظه دوربینها را عوض کنند تا در پی پر شدن کارتهای حافظه قبلی، تصاویر جدید بتواند روی کارتهای حافظه جدید ضبط شود.
از سوی دیگر کاظم غریبآبادی، نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین، در توییتی، بیانیه تازه آژانس را که در آن «عدم ایجاد دسترسی ایران به مجتمع تسای کرج» در مغایرت با توافق ایران و آژانس خوانده شده، «نادرست» نامید.
به گزارش رسانههای ایران، او بیانیه مشترک آژانس و ایران در ۱۲ سپتامبر را «بر مبنای حسن نیت ایران» و به جهت «تعویض کارت حافظه تجهیزات تعریفشده» دانست و گفت که «این فعالیتها از ۲۰ تا ۲۲ سپتامبر توسط آژانس اجرا شدند.»
وی با تأکید بر این که «مجتمع کرج هنوز تحت تحقیقات امنیتی و قضایی» است، اضافه کرد: «تجهیزات مرتبط با این مجتمع مشمول سرویس شدن نمیشوند» و برای همین در بیانیه مشترک عبارت «تجهیزات تعریفشده» آمده است. غریبآبادی همچنین به نسبت به این که آژانس سه حمله سال گذشته به تأسیسات هستهای ایران را «محکوم» نکرده، اعتراض کرد.
به گزارش رویترز، آژانس میگوید ایران به بازرسان اجازه داد مطابق توافق قبلی کارتهای حافظه بیشتر تجهیزات نظارتی را عوض کنند، اما اجازه نداد که این اقدام در سایت مونتاز سانتریفیوژ در کرج انجام شود.
آژانس با رصد فعالیتهای هستهای ایران میخواهد اطمینان حاصل کند که جمهوری اسلامی سلاح هستهای تولید نمیکند.
مقامات جمهوری اسلامی تاکید دارند که به دنبال دستیابی به بمب هستهای نیستند، با این حال آنها دسترسیهای آژانس را پیشتر محدود کردهاند و فعالیتهای هستهای را نیز گسترش دادهاند.
ایران اسرائیل را به تلاش برای «خرابکاری» در تاسیسات هستهای خود متهم کرده است.
مذاکرات غیر مستقیم ایران با آمریکا با هدف احیای برجام پس از شش دور مذاکره در روزهای پایانی دولت روحانی متوقف مانده است. دولت ابراهیم رئیسی هنوز تاریخی برای از سرگیری مذاکرات اعلام نکرده است.
در همین حال، استیون کلمنت، نماینده اتحادیه اروپا در نزد سازمان های بین المللی در وین، روز دوشنبه اعلام کرد که این اتحادیه از تلاشهای رافائل گروسی برای اطمینان یافتن از برنامه هستهای ایران استقبال میکند و مذاکرات وین باید از آن مرحلهای که پایان یافت، بدون تاخیری، دوباره هرچه زودتر آغاز شود.