آژانس بین المللی انرژی اتمی تایید کرد که ایران، برخلاف توافق هستهای سال ۲۰۱۵، در حال آماده سازی مقدمات لازم برای نقض یکی دیگر از مفاد برجام، یعنی استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته است.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، آژانس بین المللی انرژی اتمی در بیانیه‌ای روز دوشنبه ۱۸ شهریور اعلام کرد که بازرسان این آژانس پس از بازرسی اخیر تایید کرده‌اند که سانتریفیوژهای پیشرفته، از جمله ۳۰ دستگاه آی‌آر۶ نصب شده یا در حال نصب‌شدن هستند. هرچند به گفته بازرسان آژانس این سانتریفیوژها تا زمان انجام بازرسی مورخه ۷ و ۸ سپتامبر هنوز آزمایش نشده بودند.
بیانیه آژانس بین المللی انرژی اتمی پس از بازگشت مدیرکل موقت آژانس بین المللی انرژی اتمی از تهران منتشر شده است.
سانتریفیوژ با چرخاندن بسیار سریع گاز هگزافلوراید اورانيوم، منجر به غنی سازی اورانیوم می‌شود. بر اساس توافق هستهای ۲۰۱۵ ، ایران مجاز است که از ظرفیت غنی‌سازی در تأسیسات خود حداکثر تا ۵۰۶۰ دستگاه سانتریفیوژ قدیمی آی‌آر- ۱ تا ده سال استفاده کند.
پیش از این جمهوری اسلامی روز ۱۶ شهریور اعلام کرد که این کشور تزریق گاز اورانیوم به سانتریفیوژهای نسل جدید را آغاز کرده است. اقدامی که گامی دیگر در نقض تعهد هستهای ایران موسوم به «برجام » محسوب می‌شود.
پس از نقض دوباره برجام از سوی ایران، کورنل فروتا مدیرکل موقت آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تهران سفر کرد تا با مقامات ایران گفت‌وگو کند.
همزمان رویترز روز یکشنبه ۱۷ شهریور در گزارشی اختصاصی از وین نوشت که در نمونه‌های گردآوری شده توسط بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی از ساختمانی در تهران که نخست وزیر اسرائیل آن را «انبار مخفی هستهای» نامیده، آثار اورانیوم دیده شده و مسئولان ایرانی هنوز توضیحی درباره آن ارائه نکرده‌اند.
این خبرگزاری از قول یکی از دو دیپلمات منبع این گزارش، که عملیات نظارت آژانس بر فعالیت‌های هستهای جمهوری اسلامی را پیگیری می‌کنند، نوشته است که اورانیوم موجود در این نمونه‌ها با درجه بالا غنی‌سازی نشده است؛ به این معنا که به سطح کافی برای ساخت سلاح هستهای خالص نشده است.
تردید در مورد صلح‌آمیز بودن برنامه هستهای رژیم حاکم بر ایران از همان آغاز وجود داشت. روشن شدن زوایای بیشتری از فعالیت‌های پنهان جمهوری اسلامی در این زمینه، نگرانی‌ها از این بابت را افزایش داد و به اعمال تحریم‌های هستهای بر ایران انجامید. هرچند بخش بزرگی از این تحریمها با به نتیجه رسیدن توافق هستهای برجام در سال ۱۳۹۴ لغو شد، اما ایالات متحده می‌‌گوید که توافق هسته ای با ایران و لغو تحریمها در رفتار رژیم حاکم بر این کشور تاثیر مثبتی نداشته است.
نهایتا پرزیدنت ترامپ رئیس جمهور آمریکا با خروج از توافق برجام در اردیبهشت ۱۳۹۷، در دو مقطع در مرداد و آبان سال گذشته، دستور بازگشت تحریم‌های هسته ای علیه جمهوری اسلامی ایران را صادر کرد.
دولت پرزیدنت ترامپ در یکسال اخیر فشار حداکثری را بر ایران اعمال کرده و گفته است که رژیم ایران باید مثل یک کشور عادی رفتار کند و از تلاش برای دستیابی به جنگ‌افزارهای هستهای، برنامه گسترده موشکی، کمک به تروریسم، و سایر اقدامات تنش برانگیز خود دست بردارد.
