سازمان عفو بین‌الملل نسبت به سرکوب معترضان به سقوط هواپیمای مسافربری اوکراین از سوی نیروهای امنیتی ایران واکنش نشان داد و از مقامات جمهوری اسلامی خواست فورا سرکوب معترضان را پایان دهند.
سازمان عفو بین‌الملل روز چهارشنبه ۲۵ دی با انتشار این بیانیه نسبت به سرکوب مردم در اعتراضات چند روز اخیر به سرنگونی هواپیمای اوکراین از سوی سپاه و کشته شدن ۱۷۶ نفر واکنش نشان داد و از مقامات حکومتی خواست که فورا سرکوب معترضان را پایان دهد و تمام کسانی که به طور خودسرانه بازداشت شده‌اند را نیز آزاد کنند.
این نهاد حقوق بشری در این بیانیه با استناد بر فیلم‌ها و عکس‌های تأیید شده، شهادت قربانیان و شاهدان عینی اعلام کرده است که این سازمان تایید می‌کند که نیروهای امنیتی ایران مردم معترض که به شکل مسالمت‌آمیز در سراسر ایران دست به تجمع زده بودند را با برخوردهای غیر قانونی سرکوب کرده‌اند.
بر اساس شواهد تایید شده از سوی سازمان عفو بین‌الملل نیروهای امنیتی ایران شامل نیروهای ویژه پلیس، بسیج و مامورین لباس شخصی در روزهای شنبه ۲۱ دی و یکشنبه ۲۲ دی با شلیک مستقیم باعث زخمی شدن برخی از معترضین شدند و همچنین این نیروها برای متفرق کردن مردم از گلوله‌های پلاستیکی، گاز اشک‌آور، اسپری فلفل، و ضرب و شتم با باتوم استفاده کرده و برخی از معترضان را نیز به طور خودسرانه بازداشت کرده‌اند.
فیلیپ لوتر، مدیر پژوهش‌های غرب آسیا و شمال آفریقا این نهاد حقوق بشری، نیز به سرکوب همراه با خشونت معترضین از سوی نیروهای امنیتی واکنش نشان داد و گفت: «استفاده از برخوردهای غیرقانونی در آخرین تظاهرات بخشی از الگوی دیرینه نیروهای امنیتی ایران است.»
به گزارش این نهاد حقوق بشری، طبق قوانین بین المللی در بسیاری از موارد اقدامات نیروهای امنیتی ایران در اعتراضات روزهای شنبه و یکشنبه «منع مطلق شکنجه و سایر بدرفتاری‌ها» است.
سازمان عفو بین‌الملل در این بیانیه همچنین می‌گوید اطلاعاتی مبنی بر بازداشت تعداد زیادی از جمله دانشجویان دانشگاه‌ها و مردم معترض در شهرهای اصفهان، زنجان، آمل، بابل، بندرعباس، کرمانشاه، سنندج، مشهد، شیراز، تبریز، و تهران به دست آورده است.
بر اساس این گزارش ، مقامات حکومتی ایران حداقل در دو شهر آمل و تهران به خانواده برخی از بازداشت شدگان، اطلاعاتی از سرنوشت و محل بازداشت آنها اعلام نکرده‌اند، که به گفته سازمان عفو بین الملل، طبق قوانین بین المللی این ناپدید کردن قهری است.
مدیر پژوهش‌های غرب آسیا و شمال آفریقا سازمان عفو بین‌الملل همچنین از مقامات ایران خواست فورا سرکوب معترضین را پایان دهند و اطمینان حاصل كنند كه نیروهای امنیتی به حقوق معترضین برای اعتراضات صلح آمیز احترام می‌گذارند و حداكثر محدودیت را اعمال می‌کنند.
فیلیپ لوتر همچنین اعلام کرده است که بازداشت‌شدگان باید از شکنجه و سایر بدرفتاری‌ها محافظت شوند و مقامات جمهوری اسلامی باید فورا همه کسانی که به طور خودسرانه بازداشت شده اند را آزاد کنند.
بامداد چهارشنبه ۱۸ دی‌ماه هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ اوکراین دقایقی بعد از پرواز از فرودگاه امام خمینی به مقصد کی‌یف در حوالی شهر جدید پرند استان تهران با ۱۷۶ سرنشین سقوط کرد.
جمهوری اسلامی ایران روز شنبه ۲۱ دی و پس از چند روز انکار سرانجام بر اثر فشارهای بین‌المللی اعتراف کرد که سرنگونی هواپیمای مسافربری با شلیک غیرعمد موشک توسط سپاه صورت گرفته است.
یک روز قبل از آن، دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالات متحده روز پنجشنبه ۱۹ دی‌ماه با «تراژدی» خواندن حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی در ایران، گفته بود: «من هم شک و تردیدهایی دارم. اتفاق بسیار دردناکی است. درباره این سقوط ابراز تردید شده است. شاید در آنجا کسی اشتباهی کرده است.»
ساعتی پس از اعتراف جمهوری اسلامی به سرنگونی هواپیمای مسافربری، دور تازه اعتراضات در شهرهای مختلف ایران آغاز شده است.
در پی این اعتراضات، پرزیدنت ترامپ و مقامات آمریکا ضمن هشدار به رژیم ایران خواستار عدم سرکوب معترضان شدند.
