پس از آن که «۴۰۰ هکتار» از اراضی «تالاب میقان» اراک در آتش‌سوزی از بین رفت، یکی از فعالان حوزه محیط زیست از وجود ابهام‌هایی در این مورد خبر داد. یک فعال محیط زیست دیگر هم گفت که اگر علت آتش‌سوزی صرفاً صاعقه دانسته شود «نوعی ساده‌انگاری واقعه است.»
شنبه شب دوم اردیبهشت، بر اثر یک آتش‌سوزی، نیزارهای تالاب میقان سوخت. این آتش‌سوزی به گفته مقامات محلی از ساعت ۱۸ بر اثر «رعد و برق» در این منطقه آغاز شد و تا ۲:۳۰ بامداد یکشنبه ۳ اردیبهشت ادامه داشت.
آتش‌سوزی در ضلع شرقی تالاب میقان، حد فاصل فرودگاه و تصفیه‌خانه، رخ داد و باعث «آلودگی محیط‌زیست» نیز شد. برآورد‌ها حاکی از آن است که این حادثه به «۴۰۰ هکتار» از پوشش گیاهی این تالاب آسیب زده است.
در این ارتباط، حمید اخوان، مدیرعامل مؤسسه محیط‌زیستی سبزاندیشان اراک، با اعلام اینکه آتش‌سوزی در تالاب میقان «برای اولین بار نیست که رخ می‌دهد و موضوع سابقه‌دار است»، به خبرگزاری ایلنا گفت: قاعدتاً می‌طلبید که «دستگاه‌های مربوط و به خصوص مدیریت بحران» نسبت به این موضوع «پیش‌زمینه ذهنی» داشته باشند تا بتوانند «به نحو بهتری» آتش‌سوزی را مهار کنند.
او با بیان اینکه فاجعه آتش‌سوزی اخیر از آتش‌سوزی «دفعات پیشین» نیز «بزرگ‌تر» بوده و در «وسعت بیشتری» از تالاب میقان رخ داده، افزود که سناریوهای محتمل بر رخداد آتش‌سوزی در تالاب میقان پیش‌بینی نشده بود.
آقای اخوان با اشاره به اینکه «ابهام‌هایی» در این آتش‌سوزی وجود دارد، گفت: نه تنها آتش‌سوزی بهتر کنترل نشده، بلکه آسیب بسیار جدی‌تری به تالاب وارد شده و در مدت زمان کوتاهی، وسعت بسیاری از تالاب از بین رفته است.
وی با استناد به شواهد تاکید کرد که آتش‌سوزی اخیر بسیار بیشتر و گسترده‌تر از آتش‌سوزی دفعات پیشین خسارت وارد کرده است.
همچنین به نوشته ایلنا، حمیدرضا مهاجرانی، مدیرعامل مؤسسه محیط‌زیستی بوم فناوران مرکزی، با اشاره به اینکه در مورد حوادث مرتبط با آتش‌سوزی، در درجه نخست باید منشأ آنها دقیق‌تر مورد بررسی قرار گیرد، گفت این که علت آتش‌سوزی را صرفاً صاعقه بدانیم نوعی ساده‌انگاری واقعه است.»
او تاکید کرد که زمینه‌های ایجاد آتش‌سوزی می‌تواند عامل انسانی بوده و در فرایند زنجیره عوامل، عامل طبیعی پایان‌بخش این زنجیره باشد.
آقای مهاجرانی با طرح این موضوع که «چرا نیزارهای منطقه تالاب میقان خشک شده بودند» افزود: شواهد نشانگر «تغییر مسیر آب‌های ورودی تالاب میقان بدون مطالعات محیط‌زیستی لازم» بوده است.
به گفته او، انتظار دوستداران و فعالان محیط‌زیست از مسئولان این است که علاوه بر «شفافیت بیشتر در بررسی و اعلام علل این حوادث و قرار دادن نتایج آن در معرض وجدان و افکار عمومی، اقدامات خود را بر اساس این مطالعات، اصلاح و بهبود ببخشند.»
آتش‌سوزی در تالاب میقات در شرایطی روی داده که پیش از این هم مواردی از آتش‌سوزی در تالاب‌های دیگر روی داده است. برای مثال، تالاب بین‌المللی انزلی در سال ۱۴۰۰ شاهد چندین مورد آتش‌سوزی بزرگ بود که در آن بخش وسیعی از نیزارهای چند روستا طعمه آتش شدند که همه این حریق‌ها به نوشته خبرگزاری ایمنا، «به قصد تصرف اراضی و توسط سودجویان انجام شد.»
ایران از سالیان گذشته با بحران در حوزه محیط زیست مواجه شده است. همچنین برخی از چالش‌های این حوزه همچون منابع آبی و کاهش ذخیره‌گاه‌های زیستی برای گونه‌های مختلف موجودات، در حال تبدیل شدن به «ابربحران حیاتی» برای جانداران ساکن فلات ایران هستند.
