الهام علیاف، رئیس جمهوری آذربایجان، در واکنش به «اظهارات توهینآمیز» یک مداح ایرانی علیه خود و رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، در مراسمی که با حضور امام جمعه اردبیل برگزار شده بود، از حکومت ایران خواست با این مداح برخورد و «امام جمعه را از سمتش برکنار کند.»
به گزارش خبرگزاری «ترند» جمهوری آذربایجان، آقای علیاف روز سهشنبه ۱۸ دی، در مصاحبه با شبکههای تلویزیونی جمهوری آذربایجان با اعلام این موضوع که «به خوبی میدانیم آن آخوند [امام جمعه اردبیل] ... را چه کسی منصوب کرده است»، افزود: «مسئولیت این اقدامات بر عهده فردی است که امام جمعه را منصوب کرده است.»
امامان جمعه از سوی «شورای سیاستگذاری ائمه جمعه» منصوب و یا عزل میشوند. اعضای این شورا نیز از سوی علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، منصوب و یا عزل میشوند. به این ترتیب میتوان گفت که علیاف تلویحا خامنهای را مسئول این اظهارات معرفی کرده است.
پیش از این، یکی از مداحان در مراسمی موسوم به «شهدای چالدران» در مسجد اعظم اردبیل در سخنانی علیاف و اردوغان را «حرامزاده و حراملقمه» خوانده و گفته بود که «نوادگان شاه اسماعیل صفوی از اردبیل، پرچم امام زمان» را در باکو و دیگر شهرهای جمهوری آذربایجان که تا دو قرن پیش بخشی از خاک ایران بودند، «به اهتزاز درخواهند آورد.»
الهام علیاف اشاره کرد: «این نخستین بار نیست که ملای یک استان علیه ما رفتاری کینهتوزانهای دارد» و اضافه کرد که روحانی شهر اردبیل بارها علیه جمهوری آذربایجان و مردم آن و از جمله او «عبارات توهینآمیزی» به کار برده است.
او با این پرسش که «چه کسی عذرخواهی خواهد کرد و یا عذرخواهی خواهند کرد یا خیر» گفت: «صرف اظهار تاسف در بیانیه وزارت امور خارجه ایران کافی نیست. آشکارا به روسای جمهوری ترکیه و جمهوری آذربایجان و به مردم دو کشور در جریان پخش زنده یک رخداد رسمی توهین شده است. تنها اظهار تاسف قابل قبول نیست.»
آقای علیاف با درخواست برای برکناری امام جمعه اردبیل تاکید کرد که او باید از جمهوری آذربایجان عذرخواهی کند.
خبرگزاری آناتولی ترکیه نیز با اشاره به این سخنان مقام اول اجرایی جمهوری آذربایجان نوشت که او در این مصاحبه درباره روابط باکو و تهران گفت برخی اقدامات، که جمهوری آذربایجان آغازکننده هیچیک از آنها نبود، باعث آسیب دیدن روابط میان دو کشور شد.
وی در این مورد به «تردد منظم تریلیهای حامل سوخت از ایران از طریق ارمنستان به قرهباغ» پس از «پایان جنگ دوم قرهباغ» و آغاز نظارت باکو بر کریدور لاچین، اعتراض رسمی جمهوری آذربایجان، «حملات لفظی و حتی مانورهای نظامی از سوی طرف ایرانی در نزدیکی مرزها»، «افزایش توهین و تهدیدات لفظی رسانههای نزدیک به حاکمیت جمهوری اسلامی ایران»، و «حمله مسلحانه» به سفارت جمهوری آذربایجان در تهران اشاره کرد.
علیاف در مورد این حمله مسلحانه که آن را «یک اقدام تروریستی» نامید، گفت که مهاجم تاکنون مجازات نشده است.
در این حمله که روز ۷ بهمن سال ۱۴۰۱ انجام شد، یک مرد مسلح، با استفاده از سلاح کلاشنیکوف وارد سفارت جمهوری آذربایجان در تهران شد، رئیس گروه حفاظت سفارت را کشت، و سه شهروند دیگر آن کشور را زخمی کرد.
پس از آن، خبرگزاری حکومتی ایسنا به نقل از سرپرست دادسرای امور جنایی تهران مدعی شد که مهاجم، انگیزه خود را «مشکلات شخصی و خانوادگی» اعلام کرده است.
در این میان، تا زمان انتشار این خبر، مقامات رسمی جمهوری اسلامی ایران واکنشی به سخنان الهام علیاف نشان نداده اند.
خبرگزاری ایرنا، ارگان دولت جمهوری اسلامی ایران، از سخنان رئیسجمهوری آذربایجان با عنوان «واکنش تند علیاف» یاد کرد و خبرگزاری حکومتی مهر هم آنها را «ادعا» نامید.
در این حال، خبرگزاریهای حکومتی در ایران با انتشار یک خبر مشابه اعلام کردند که علیاکبر احمدیان، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، در جریان سفر روز چهارشنبه ۱۹ دی خود به باکو، با رئیس جمهوری آذربایجان دیدار کرده است.
این خبرگزاریها انجام این سفر را که به توصیف آنها، «سفری از پیش تعیین شده» بوده است، «در راستای دیپلماسی امنیتی و با هدف تقویت مناسبات سیاسی- امنیتی با کشورهای منطقه قفقاز جنوبی» عنوان کردند.
در همین ارتباط، در گزارش روز چهارشنبه خبرگزاری ترند جمهوری آذربایجان، تنها به سلامهای رهبران دو کشور به یکدیگر اشاره شد و این موضوع که الهام علیاف گفته که سفر علی اکبر احمدیان «فرصت بسیار خوبی برای گفتوگو درباره چشمانداز توسعه روابط دوجانبه است.»