سران اتحادیه اروپا و ترکیه روز جمعه بر سر طرحی جنجال‌برانگیز به توافق رسیدند که هدف از آن مهار سخت‌ترین بحران پناهجویان در اروپا پس از جنگ جهانی دوم، در ازای اعطای مشوق‌های سیاسی و اقتصادی به ترکیه است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، بر اساس این توافق مسیر اصلی ورود میلیون‌ها پناهجو و مهاجر به اروپا از طریق آب‌های دریای اژه مسدود خواهد شد. با این حال هنوز تردیدهای جدی در مورد قانونی بودن یا کارایی آن وجود دارد.
دونالد تاسک رئیس شورای اروپایی پس از گفت‌وگوی صبح جمعه خود با احمد داوود اوغلو نخست وزیر ترکیه در بروکسل، از ۲۸ عضو اتحادیه اروپا خواست که این توافق را بدون تغییر متن آن به تصویب برسانند. خواسته ای که ظاهرا مورد پذیرش واقع شد و رئیس جمهوری چک در پیامی در توئیتر از تصویب توافق با ترکیه خبر داد و نوشت "همه مهاجران غیرقانونی که از ۲۰ مارس به بعد از ترکیه به یونان برسند، بازگردانده خواهند شد."
سران اتحادیه اروپا و ترکیه پنجشنبه شب موفق شدند برای رسیدن به توافق نهایی در این زمینه به موضعی واحد دست یابند.
پیش از این چارچوب اولیه توافق برای استرداد پناهجویان و مهاجرانی که به یونان می‌روند، با انتقادهایی از سوی نهادهای حقوق بشری و برخی کشورهای اروپایی روبرو شده بود.
بر اساس طرح پیشنهادی اولیه، به ازای هر پناهجوی سوری که به ترکیه بازگردانده می‌شود، یک پناهجوی دیگر بطور مستقیم از سوریه در اتحادیه اروپا اسکان داده خواهد شد.
آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان با بیان این که آنکارا باید معیارهای بین المللی برای حفاظت از پناهجویان را رعایت کند، گفت اسکان قانونی پناهجویان بر اساس این توافق، چند روز پس از استرداد آنها از یونان به ترکیه آغاز خواهد شد.
با این حال دالیا گریباسکیت رئیس جمهوری لیتوانی در مورد سازگاری طرح استرداد پناهجویان به ترکیه با قوانین بین المللی، ابراز تردید کرد و گفت اجرای چنین طرحی "دشوار" خواهد بود.
از ماه ژانویه ۲۰۱۵ میلادی (زمستان ۱۳۹۳) به این سو، حدود یک میلیون پناهجو برای رسیدن به اتحادیه اروپا، خود را با قایق از ترکیه به یونان رسانده‌اند؛ اما برخی از آنها جان خود را در این راه از دست دادند.
