همزمان با برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام در وین، که نماینده ایالات متحده به دلیل خروج واشنگتن از توافق در آن حضور نداشت، یک مقام ایرانی به خبرنگاران گفت اگر تهران ضمانتهای مشخص در مورد منافع اقتصادی حاصل از توافق هستهای ۱۳۹۴ را دریافت نکند، اجرای آن را متوقف خواهد کرد.
دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالات متحده ۱۸ اردیبهشت با بیان این که ایران با ادامه برنامه موشکی بالیستیک و اقدامات بدخواهانه در خاور میانه روح برجام را نقض میکند، اعلام کرد از توافق تیر ۱۳۹۴ قدرتهای جهانی با ایران، که از آن با عنوان برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام یاد میشود، خارج میشود.
به دنبال خروج آمریکا از توافق – که بین شش قدرت جهانی گروه ۱+۵، شامل ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان، با ایران حاصل شد – طرفهای اروپایی در تلاش هستند مانع شکست کامل آن شوند و نشست امروز نخستین جلسه کمیسیون مشترک در این راستاست که در سطح معاون وزیر برگزار شد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس در همین زمینه از قول یک مقام ارشد هیات ایرانی که با خبرنگاران حاضر در محل برگزاری نشست صحبت میکرد نوشت، موضوع بحث امروز بررسی و رسیدگی به مسائل و پیچیدگیهای ناشی از خروج آمریکا از برجام است، و این برای آن که ایران تصمیم خود را بگیرد بسیار مهم است.
این عضو هیات ایرانی، که پیش از برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام در هتل کوبرگ شهر وین با گروهی از خبرنگاران صحبت میکرد و هویت او در گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس مشخص نشده است، در ادامه سخنان خود تصریح کرد که «ما هنوز در مورد ماندن در توافق تصمیمگیری نکردهایم.»
خبرگزاری رویترز نیز در گزارشی مشابه از قول او نوشت، «ما انتظار داریم تا آخر ماه مه (پنجشنبه ۱۰ خرداد) بسته (اقتصادی) به ما داده شود ... متأسفم این را بگویم که ما هنوز شاهد یک برنامه جایگزین (Plan B) نبودهایم. این برنامه جایگزین تازه شروع شده است که شکل بگیرد.»
وی با بیان این که اطمینان چندانی به این موضوع ندارد، گفت که تدابیر اروپاییها باید تضمین کننده این باشد که صادرات نفت ایران متوقف نمیشود، و این که ایران همچنان امکان دسترسی به سامانه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی «سوئیفت» را خواهد داشت.
سه قدرت اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان، که پیشتر با تصمیم پرزیدنت ترامپ به خروج از توافق هستهای با ایران مخالفت کردهاند، اعلام کردهاند از توافق حمایت میکنند و در تلاش برای یافتن راهی برای ادامه تجارت شرکتهای اروپایی با ایران و محافظت از آنها در برابر تحریمهای آمریکا هستند.
با این حال، دولتهای اروپایی قادر نیستند تصمیمی را در این زمینه به شرکتهای تجاری دیکته کنند و این خود شرکتها هستند که باید منافع تجارت با ایران را با ریسک مقابله با آمریکا ارزیابی کنند؛ همانطور که شرکتهای زیادی، مانند توتال فرانسه، اعلام کردهاند فعالیتهای خود را در ایران متوقف میکنند.
یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی که طبق برجام مسئولیت نظارت بر اجرای توافق را بر عهده دارد نیز در این نشست حضور داشت. وی روز گذشته و در نخستین گزارش خود پس از خروج آمریکا از توافق بار دیگر پایبندی تهران به تعهدات خود در برجام را تایید کرد.
وزیر خارجه ایالات متحده روز دوشنبه در تشریح راهبرد جدید کاخ سفید در برابر ایران، دوازده شرط را به منظور مذاکره مجدد برای رسیدن به یک توافق جدید با جمهوری اسلامی مطرح کرد؛ شرایطی که برخی آن را دشوار و خیالبافی خواندند، اما او در پاسخ گفته است اجرای این سروط چندان دشوار نیست.
پرزیدنت ترامپ هفته گذشته گفت دولت او متعهد به همکاری با متحدان خود برای پایان دادن به جاه طلبیهای هستهای و منطقهای تهران است و دلایل آمریکا برای تشکیل یک ائتلاف جهانی علیه جمهوری اسلامی را شرح داد. ائتلافی که گفته میشود هدفی مشخص را با دیدگاهی واقعیتر دنبال میکند.