یک مسجد واقع در مجاورت یک معبد هندو در شمال هند، به کانون اختلافات مذهبی تبدیل شده است. ریشه تنش‌ها به میله‌ای سنگی در این مسجد برمی‌گردد که به عقیده برخی تصور می‌شود نماد یکی از خدایان هندو است.
این دومین مسجد در شمال هند است که کانون اختلافات مذهبی شده است. دعوایی چند دهه‌ای میان مسلمانان و هندوها بر سر یک مسجد قرن شانزدهمی در شهر شمالی آیودیا، منجر به تخریب آن توسط گروه‌های هندو در سال ١٩٩٢ شد. مسجد گیانواپی، کانون اختلافات جاری، در کنار معبد بزرگ هندو به نام «کاشی ویشوانات» در شهر بنارس، مقدس‌ترین شهر هند برای هندوها و حوزه انتخابیه نخست‌وزیر نارندرا مودی قرار دارد.
تیم مامور توسط یک دادگاه محلی برای تحقیق در این باره گفته است که میله سنگی مزبور نماد «شیوا» خدای هندو است اما مقامات مسجد با رد این ادعا می‌گویند این میله سنگی یک چشمه است.
بازرسی انجام‌شده در این باره به دنبال درخواست پنج زن هندو از یک دادگاه محلی جهت دریافت حق ادای مناسک دینی‌شان در این مسجد انجام شد.
اکنون بیم آن می‌رود که این مساله سبب تعمیق و گسترش اختلافات دینی میان هندوها و مسلمانان هندی شود.
گروه‌های راست‌گرای هندو مدت‌هاست ادعا می‌کنند مغول‌ها طی حکومت ٣٠٠ ساله خود بر هند اقدام به ساختن چند مسجد بر روی معابد مشهور آیین هندو از جمله مسجد گیانواپی کرده‌اند.
دادگاه عالی هند با لغو حکم دادگاه بدوی مبنی بر ممنوعیت تجمعات بزرگ نمازگزاران در این مسجد، به مسلمانان اجازه داد همچنان به نمازخواندن در این مسجد ادامه دهند اما به مقامات محلی نیز دستور داد منطقه اطراف میله سنگی را مسدود و از آن محافظت کنند.
مناقشه جاری یادآور اتفاقات پیرامون مسجد بابری در آیودیا است که در سال ١٩٩٢ رخ داد و زمینه‌ساز شورش‌های مرگبار بعدی شد. گروه‌های هندو این مسجد را تخریب کردند و هم‌اکنون مشغول ساختن معبدی بزرگ در محل آن هستند.
همزمان گروه‌های هندو به مسجد دیگری چشم دوخته‌اند. در روزهای گذشته، دادگاهی در هند موافقت کرد به یک شکایت در زمینه حذف مسجدی دیگر رسیدگی کند که به اعتقاد هندوها بر روی زادگاه کریشنا، خدای هندو، ساخته شده است.
در مقابل، رهبران گروه‌های مسلمان هندی نیز این اتفاقات را تلاش هندوهای افراطی با هدف نقض حق پرستش خود می‌دانند و می‌گویند به مبارزه قانونی با آنها خواهند پرداخت.
در حالی که ممکن است حل و فصل قضایی پرونده مربوط به مسجد گیانواپی سال‌ها به درازا بکشد، موضع حزب حاکم بی‌جی‌پی به رهبری نارندرا مودی در آستانه انتخابات ملی سال ۲۰۲۴ از اهمیت فراوانی برخوردار خواهد بود.
برخی از تحلیل‌گران نیز با اشاره به سیاست «هندو-نخست» دولت مودی هشدار داده‌اند عکس‌العمل احتمالی حزب حاکم به این اختلافات دینی ممکن است بار دیگر منجر به وقوع ناآرامی‌ها و زدوخوردهای مرگبار شود.
