لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
دوشنبه ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ ایران ۰۳:۵۰

تاتارهای کریمه در بیم و امید


مصطفی عبدالجمیل قیریم اوغلو رئیس مجلس تاتارهای کریمه، از سال ۱۳۷۷ عضو پارلمان اوکراین هم هست.
مصطفی عبدالجمیل قیریم اوغلو رئیس مجلس تاتارهای کریمه، از سال ۱۳۷۷ عضو پارلمان اوکراین هم هست.

اقلیت مسلمان تاتار، که در طول تاریخ ساکن شبه جزیره کریمه بودند، در زمان استالین به اتهام همکاری با نازی ها به آسیای میانه رانده شدند. آنها پس از استقلال اوکراین در سال ۱۳۷۰ به موطن اصلی شان بازگشتند؛ ولی اینک یک بار دیگر نگرانند که از خانه شان رانده شوند.

در نگاه اول، روستای فونتانی-۵ با تنها ۵۰۰ نفر سکنه در شبه جزیره کریمه، منطقه ای بسیار آرام نظر می رسد.

اما ظاهر آرام روستا را که پس بزنید، وحشت را در چشمان تاتارهای فونتانی-۵ می توانید ببینید.

نیروهای روسیه تنها چند کیلومتر آن سوتر، در خیابان های سیمفروپل، پایتخت منطقه نیمه خودمختار کریمه مستقر شده اند؛ و این شایعه در هوا موج می زند که حمله ای علیه تاتارها در حال شکل گیری است. مدثر کفودار ۵۵ ساله یکی از تاتارهای ساکن روستا دست یک نوه اش را در دست دارد، و در حالی که شش نوه دیگرش در حیاط خانه دوطبقه سنگی شان در حال بازی اند، می گوید:

«دلمان می خواهد در صلح وصفا زندگی کنیم. اما نیروهای روس وارد قلمرو ما– قلمرو اوکراین – شده اند. پرسه زدن مردان اسلحه به دست در دور و اطراف همه ما را به وحشت انداخته. آنها هیچ حرفی نمی زنند. نمی گویند که هستند، ولی معلوم است که اوکراینی نیستند، آنها روس هستند.»

مدثر در ازبکستان به دنیا آمده و سال ۲۰۰۰ (۱۳۷۹) به کریمه، که آن را موطن اصلی اش می داند، برگشته است. پدر و مادرش که حالا ۹۳ و ۸۵ ساله هستند، سال ۱۹۴۴ (۱۳۲۳) به دستور استالین از کریمه رانده شده بودند. هنگامی که مدثر به اینجا بازگشت، سنگ روی سنگ گذاشت تا خانه پدری را از نو بسازد، و حالا می ترسد که آن را از دست بدهد.

قوم تاتار تقریباً ۱۲% جمعیت دو میلیونی کریمه را تشکیل می دهند. بیشتر تاتارها در زمان رهبری ژوزف استالین بر اتحاد شوروی در سال های جنگ جهانی دوم، متهم به همکاری با نازی ها شدند و به آسیای مرکزی رانده شدند. تنها پس از فروپاشی شوروی و استقلال اوکراین در سال ۱۹۹۱ بود که این قوم توانستند به سرزمین آبا و اجدادی خود بازگردند.

و تاتارها برخلاف اکثریت ساکنان کریمه از تظاهرات میدان استقلال کیف که منجر به سرنگونی ویکتور یانوکوویچ، رئیس جمهوری روسگرای اوکراین شد، پشتیبانی کردند. تاتارها همچنین هوادار سفت و سخت استقلال اوکراین، ادامه حاکمیت اوکراین بر شبه جزیره کریمه، و حرکت اوکراین به سمت پیوستن به اتحادیه اروپا هستند.و تاتارها برخلاف اکثریت ساکنان کریمه از تظاهرات میدان استقلال کیف که منجر به سرنگونی ویکتور یانوکوویچ، رئیس جمهوری روسگرای اوکراین شد، پشتیبانی کردند. تاتارها همچنین هوادار سفت و سخت استقلال اوکراین، ادامه حاکمیت اوکراین بر شبه جزیره کریمه، و حرکت اوکراین به سمت پیوستن به اتحادیه اروپا هستند.
حال، حضور ارتش روسیه در این تصویر، بسیاری از آن بیم دارند که شبه جزیره کریمه به دامان روسیه بیافتد. اما ترس از ارتش روسیه تنها نگرانی تاتارهایی مثل مدثر کفودار نیست.

شایعه حمله

در بیش از دو دهه ای که از استقلال اوکراین می گذرد، تاتارهای کریمه در کنار اقوام روس که نزدیک به ۶۰% جمعیت شبه جزیره را تشکیل می دهند، زندگی چندان راحتی نداشته اند. آقای کفودار می پرسد:

«از دست ما چه کاری برمی آید؟ ما مردم صلح طلبی هستیم. برای هیچ موقعیتی آمادگی نداریم. چه کار می توانیم بکنیم؟»

او می گوید چند شب پیش مردان ناشناسی به خانه یکی از تاتارهای کریمه هجوم بردند و پدر و پسر را به شدت مضروب کردند. آنها الآن در بیمارستان هستند. می گویند مردان ناشناس قرار است به تاتارهای دیگر هم حمله کنند.

رهبران مدنی تاتارها در سیمفروپل، پایتخت شبه جزیره نیمه خودمختار کریمه هم بیمناک و عصبی اند. نمایندگان مجلس تاتارهای کریمه روز اول مارس با نگرانی درباره اوضاع رایزنی می کردند.

علی خزمی یکی از نمایندگان مجلس می گوید گویا آقای پوتین فرمان اشغال شبه جزیره را صادر کرده، «و دارد نیروهایش را به شرق هم می فرستد. فقط می توانم یک چیز بگویم: اینجا خاک روسیه نیست؛ سرزمین تاتارهای کریمه است.»

در حالی که خیابان های سیمفروپل زیر پای کازاک ها و دیگر گروه های روسگرا و شعار «روسیه، روسیه!» می لرزد، تاتارهای کریمه کار زیادی برای دفاع از خود نمی توانند بکنند – بیشترین کاری که کرده اند این است که هر شب بیست نفری از اهالی فونتانی-۵ دور ده کشیک می کشند. به گفته آقای کفودار، آنها اسلحه هم ندارند و فقط می خواهند به مهاجمان احتمالی بگویند که افرادی مسالمت جو هستند: «ما تاتارها اهل کریمه ایم. اینجا زندگی می کنیم. قصد کار بدی نداریم و حتی صدایمان هم در نمی آید.»

قوم کازاک قومی جنگاور و اسلاوتبارند که از زمان تزارهای روسیه ساکن جلگه رود دن در جنوب غرب آن کشور بوده اند – این بخش هم اکنون کشور مستقل اوکراین است. رمان معروف دن آرام نوشته میخائیل شولوخف به گوشه هایی از زندگی این قوم در جریان انقلاب کبیر روسیه و جنگ جهانی اول اشاره دارد.
XS
SM
MD
LG