یک گزارش تحقیقی جدید ابعاد تازه‌ای از صنعتی را روشن می‌کند که در آن «دولت‌های مستبد» فناوری‌های نظارتی را به «حکومت‌های سرکوبگر جهان» صادر می‌کنند.
در این گزارش که توسط یک گروه تحقیقاتی نظارتی به نام «آی پی وی ام» تهیه شده است بر روابط چین با جمهوری اسلامی ایران در این زمینه تمرکز دارد.
این گزارش می‌گوید که یک شرکت چینی فناوری نظارتی خود را به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، پلیس، و ارتش ایران می‌فروشد. این شرکت چینی «تیاندی» نام دارد و یکی از بزرگترین شرکت‌های نظارت تصویری در جهان است که در سال ۲۰۲۰ حدود هفتصد میلیون دلار فروش داشته است.
این شرکت در زمینه فروش دوربین‌ها و نرم‌افزارهای مجهز به هوش مصنوعی، از جمله فناوری تشخیص چهره، نرم‌افزار دیگری که این شرکت ادعا می‌کند قادر به تشخیص نژاد افراد است، و همچنین میزهای بازجویی «هوشمند» برای استفاده شدن به همراه «صندلی‌های ببر» - ابزارهایی که بنا بر شواهد متعدد به عنوان وسیله‌ای برای شکنجه مورد استفاده قرار می‌گیرند - فعالیت می‌کند.
این گزارش به برخی از ویژگی‌های روابط راهبردی چین با جمهوری اسلامی ایران و روش‌های مختلفی که این کشور از طرق آنها فناوری نظارتی خود را در اختیار دیگر حکومت‌های استبدادی جهان قرار می‌دهد، نگاهی منحصر به فرد انداخته است.
بر اساس این گزارش، ابزار «ردیابی قومیتی» شرکت تیاندی که با انتقاد گستر‌ده کارشناسان مواجه شده است و آن را نادرست و غیراخلاقی توصیف می‌کنند، یکی از چندین سیستم مبتنی بر هوش مصنوعی است که حکومت چین برای سرکوب اقلیت اویغور در استان سین کیانگ استفاده می‌کند.
نرم‌افزار تشخیص چهره شرکت «هواوی» و فناوری‌های هوش مصنوعی تشخیص احساسات و غیره از جمله روش‌های مورد استفاده حکومت چین است؛ البته شرکت هواوی این اتهام را رد می‌کند.
این گزارش بر اساس تجزیه و تحلیل پست‌های شبکه‌های اجتماعی، و مطالب بازاریابی اینترنتی تیاندی که جنبه عمومی دارد، تهیه شده است و نشان می‌دهد که این شرکت قراردادی پنج ساله با ایران امضا کرده است و هشت کارمند محلی خواهد داشت.
در این گزارش همچنین توضیح داده شده است که در حالی که تیاندی مالکیت خصوصی دارد، ولی دای لین، مدیر عامل شرکت از حامیان سرشناس حزب کمونیست چین است، و تأمین‌کننده اصلی نیازمندی‌های حکومت این کشور محسوب می‌شود.
در حالی که فهرست مشخصی از تجهیزات و قابایت‌های نظارتی که تیاندی به ایران می‌فروشد در دست نیست، نویسندگان گزارش موفق به شناسایی دوربین‌های ساخت این شرکت شدند که توسط شرکت ایرانی «صاایران»، یک «ارائه‌دهنده الکترونیک نظامی دولتی»، در یک پایگاه نظامی نامشخص مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تیاندی همچنین در تارنمای عمومی خود چندین فقره از پروژه‌هایش در ایران، از جمله نمونه‌هایی از همکاری با یکی از شاخه‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و یا نیروی انتظامی در شمال شهر خمام، را به نمایش گذاشته است.
مهمتر از همه، این گزارش فاش می‌کند که ارتش جمهوری اسلامی ایران از «ضبط‌کننده‌های ویدئویی شبکه‌‌ای» تیاندی (یا «ان وی آر»)، که در آنها تراشه‌های تولیدشده توسط شرکت آمریکایی اینتل به کار رفته است، استفاده می‌کند.
این افشاگری، پرسش‌های جدی را درمورد احتمال لغو تحریم‌های آمریکا علیه ایران مطرح می‌کند.
سخنگوی اینتل در گفت‌و گویی با «ام‌آی‌تی ریویو» با اشاره به این که این شرکت اطلاعی از اتهامات وارده ندارد، از بررسی جدی این موضوع خبر داد.
به گفته کارشناسان حوزه فناوری، این گزارش جدید تأیید می‌کند که جمهوری اسلامی در تلاش است تا با پیروی از مدل چین و با استفاده از ابزارهای چینی، یک سیستم دیجیتالی را برای کنترل مردم ایران ایجاد کند.
