آمارهای رسمی حاکی از پرداخت «تخفیف ۷۰ هزار میلیارد تومانی» آرد دولتی به نانوایی‌ها است، اما مدیران دولتی مدعی صرف سالانه «۲۰۰ هزار میلیارد تومان» یارانه برای تامین گندم در ایران هستند که با «میانگین مصرف روزانه نان ایرانیان» تناسب یا نزدیکی ندارد.
به گزارش رسانه‌های ایران، بر اساس اطلاعات صورت مالی شرکت مادر تخصصی بازرگانی دولتی ایران، دولت جمهوری اسلامی در سال ۱۴۰۱، با تخفیف «۸۰ درصدی» قیمت آرد، حدود «۷۰ هزار میلیارد تومان» زیان از محل «خرید تضمینی گندم و فروش یارانه‌ای آن» متحمل شده است.
بر اساس صورت مالی این شرکت دولتی، بهای تمام شده گندم نیز بیش از «۹۰ هزار میلیارد تومان» بوده است که بخش‌های دولتی، آن را کمتر از «۲۰ هزار میلیارد تومان» در اختیار نانوایی‌ها و… برای تامین قوت غالب جامعه قرار داده‌اند.
در این حال، حیدرعلی نصر، عضو هیات مدیره و معاون بازرگانی داخلی شرکت بازرگانی دولتی ایران، از مجموعه‌های وابسته به وزارت جهاد کشاورزی، روز هشتم آبان مدعی شده بود «دولت سالانه ۲۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه برای تامین گندم پرداخت می‌کند.»
از سوی دیگر، محمد جلال، مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی ، در دی سال قبل اعلام کرده بود که رصد داده‌های «کارتخوان‌های هوشمند» در نانوایی‌ها، نشان می‌دهد روزانه «۵ هزار تن آرد»، یعنی چیزی حدود «۵۰ میلیون قرص نان لواش»، در نانوایی‌ها گم می‌شود.
به نوشته خبرگزاری «مهر»، گم شدن نان‌ها، «سریال ادامه‌دار» اقتصاد ایران است و اگر رصدی در بازار صورت گیرد، هر سوپرمارکت و فروشگاه مواد غذایی دارای «بسته‌های مختلف نان» از لواش تا سنگک است که دارای قیمت‌های متفاوتی است.
این نان‌ها جدا از «نان‌های صنعتی» هستند که سر از فروشگاه‌ها در می‌آورد. قیمت هر نان لواش یارانه‌ای در استان‌ها و شهرهای مختلف ایران با تفاوت کمی «بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ تومان» است ولی اگر همین نان از سوپر مارکت خریداری شود، حدود «۹۰۰ تومان» خواهد بود.
این عدد، در برخی فروشگاه‌ها به عدد بالای «۱۷۰۰ تومان» هم می‌رسد. پلاستیک استفاده شده برای بسته بندی نان نیز «بین ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ تومان» قیمت‌گذاری می‌شود و در نهایت، «۴ عدد نان» به اضافه یک پلاستیک بسته‌بندی، به قیمت «هفت هزار تومان» فروخته می‌شود.
بررسی بازار «نان آزاد» تقلب دیگری را هم آشکار می‌کند. در شرایطی که خریدار برای هر نان یارانه‌ای باید نرخ آزاد بپردازد (به قول فروشنده، صف نایستادن و نان خواستن هزینه دارد)، وزن این نان‌ها هم متفاوت است. یعنی در شرایطی باید برای هر قطعه نان لواش «دو برابر» هزینه بپردازید که وزن برخی «۵۰ گرم» بوده و بعضی دیگر «۱۲۰ گرم» است.
با وجود آزادسازی قیمت آرد صنعتی و صنوف در ابتدای دولت ابراهیم رئیسی و اعلام وعده اینکه جلوی «افزایش قیمت نان» همزمان با قاچاق آرد گرفته خواهد شد، پس از دو سال و اجرای طرح‌هایی همچون هوشمندسازی دستگاه‌های خرید و فروش نان در نانوایی‌ها، همچنان در پی هر تکانه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی یا بین‌المللی، برخی شهرها با معضل کمبود نان روبرو و زمزمه‌های افزایش دوباره قیمت آن، قوت می‌گیرد.
