نشریه آمریکایی «وال استریت ژورنال» گزارش داده است که اطلاعات جدید به دست آمده از پهپادهای سرنگونشده ایرانی در اوکراین نشان میدهد که بیشتر قطعات این پهپادها خارجی است.
این روزنامه نوشته است که اکثر قطعات استفاده شده در ساخت این پهپادها توسط شرکتهایی در آمریکا و اروپا تولید شدهاند. منابع اطلاعاتی اوکراین برآورد میکنند که سه چهارم قطعات مورد استفاده در پهپادهای ایرانی استفاده شده در جنگ روسیه علیه اوکراین ساخت آمریکا باشد.
این درحالی است که مقامات جمهوری اسلامی همواره مدعی شدهاند که به فناوری تولید بومی پهپاد دست یافتهاند و پرندههای بدون سرنشین تماما ساخت داخل است.
به گفته بازرسان اوکراینی، این یافتهها پس از آن به دست آمد که ارتش اوکراین چندین پهپاد از جمله یک پهپاد ایرانی مهاجر-۶ را سرنگون کرد. مأموران، این پهپاد را وسط پرواز هک کردند و به این ترتیب آن را سالم فرود آوردند.
اطلاعات ارائه شده از مهندسی معکوس این پهپاد و بررسی اجزاء آن توسط کمیسیون مستقل مبارزه با فساد یا «ناکو» NAKO که سازمان غیرانتفاعی مستقر در کییف است یافتههای این گزارش را تایید میکند.
بر اساس این گزارش، از بیش از ۲۰۰ جزء فنی شناسایی شده توسط بازرسان اوکراینی که قسمتهای داخلی پهپاد را تشکیل میدهند، تقریباً نیمی توسط شرکتهای مستقر در آمریکا و نزدیک به یک سوم توسط شرکتهایی در ژاپن ساخته شده است.
دیوید آلبرایت، بنیانگذار مؤسسه علوم و امنیت بینالملل مستقر در واشنگتن ماه گذشته تحلیل خود را از پهپادهای ایرانی منتشر کرد. به گزارش «وال استریت ژورنال» در گزارش این مؤسسه آمده است که علاوه بر اجزای غربی، شواهدی نیز وجود دارد مبنی بر اینکه شرکتهای چینی ممکن است نسخههایی از کالاهای غربی را برای تولید پهپادهای جنگی به ایران عرضه کرده باشند.
اداره فدرال آمریکا که مسئول کنترل صادرات است تحقیقاتی را در مورد قطعاتی با منشاء غربی آغاز کرده است. دفتر کنترل دارایی های خارجی وزارت خزانهداری ایالات متحده آمریکا به «وال استریت ژورنال» گفته است که اولویت آنها بررسی هرگونه صادرات غیرقانونی مرتبط با این موضوع است.
«وال استریت ژورنال» نوشته است مقامات صنعتی و امنیتی غربی میگویند بسیاری از قطعات تحت کنترل صادرات نیستند و به راحتی میتوان آنها را از طریق اینترنت خریداری کرد و از طریق کشورهای دیگر که توجه کمتری را به خود جلب می کنند، به ایران ارسال کرد. این افراد میگویند چنین حمل و نقلی نقض قانون است ولی پیشگیری از آن نیز دشوار است.
بر اساس اسناد اطلاعاتی اوکراین و گزارش ناکو، موتورهای مورد استفاده در پهپاد مهاجر-۶ توسط شرکت ژاپنی «تونگاوا-سیکو» ساخته شده است. این شرکت به «وال استریت ژورنال» پاسخی در این رابطه نداده است.
سال گذشته، وزارت بازرگانی ژاپن پس از اینکه بازرسان سازمان ملل متحد یکی از قطعات پهپاد ایرانی را پیدا کردند، این شرکت ژاپنی را برای صادرات سروموتور بدون مجوز به چین متهم کرد. این شرکت به رسانههای محلی گفت که در جریان استفاده از قطعات تولیدیاش در پهپادهای نظامی نبوده است.
نشریه «وال استریت ژورنال» نوشته است در حالی که آمریکا تحریمهایی علیه ایران اعمال کرده است، بسیاری از دولتهای دیگر، از جمله کشورهای اروپایی، این تحریمها را اعمال نکردهاند.
دفتر کنترل دارایی های خارجی وزارت خزانهداری ایالات متحده (اوفک) روز سهشنبه در بیانیهای از تحریم شرکتهایی که در تولید یا انتقال پهپادهای ایرانی به روسیه دخالت دارند، خبر داد. روسیه از این پهپادها در حملات ویرانگر به زیرساختهای غیرنظامی در اوکراین استفاده کرده است.
اوکراین در هفتههای اخیر بارها از حملات روسیه با استفاده از پهپادهای شاهد-۱۳۶ ایران به شهرهایش خبر داده بود.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در گفتگویی تلفنی با دبیرکل سازمان ملل متحد اتهامات در خصوص ارسال پهپاد به روسیه با هدف استفاده در جنگ اوکراین را تکذیب کرد. حسین امیرعبداللهیان، ارسال تعداد محدودی پهپاد به روسيه را تأیید کرد اما گفت که این پهپادها پیش از تهاجم روسیه به اوکراین صورت گرفته است.
رابرت مالی در توییتی با نادرست دانستن این گفته امیرعبداللهیان، نوشت: «ایران تعداد محدودی پهپاد پیش از جنگ [به روسیه] نداد. آنها دهها فروند را همین تابستان [به روسیه] منتقل کردند.»