جان کری وزیر خارجه، ارنست مونیز وزیر انرژی و جک لو وزیر خزانه داری ایالات متحده روز سهشنبه در نشست کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا حاضر شدند و به پرسشهای نمایندگان درباره توافق جامع هستهای ۲۳ تیر ماه در وین بین شش قدرت جهانی با ایران پاسخ دادند.
وزیر خارجه ایالات متحده که هفته گذشته نیز در کمیته روابط خارجی سنا در نشست مشابهی از توافق وین دفاع کرده بود، بار دیگر با یادآوری این نکته که هدف رئیس جمهوری مسدود کردن همه راههای دسترسی ایران به سلاح هستهای است، گفت هدف از توافق به دست آمده اصلاح حکومت ایران نیست.
پیش از اظهارات آقای کری و در ابتدای این نشست که ساعت ۱۰ صبح به وقت واشنگتن پایتخت ایالات متحده آغاز شد، رئیس کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان، از این که دولت باراک اوباما رئیس جمهوری دموکرات ایالات متحده پیش از بررسی توافق در کنگره آن را به شورای امنیت سازمان ملل متحد فرستاد تا قطعنامه جدید صادر شود، انتقاد کرد.
اد رویس در توضیح نگرانیهای خود از توافق جامع اتمی با ایران، به دوره اجرای آن اشاره کرد و ضمن ابراز تردید از ادعای امنتر شدن جهان پس از دوره مندرج در توافق، گفت با اجرای توافق تحریمهای ایران لغو خواهند شد و پولهایی که ایران دریافت خواهد کرد صرف برنامه موشکی و تروریسم خواهد شد.
رئیس جمهوریخواه کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا با طرح این پرسش که آیا از دست بالایی که تاکنون در برابر ایران داشتهایم نهایت استفاده را کردهایم، تاکید کرد که در مورد تایید یا رد توافق جامع هستهای ایران، در ماه سپتامبر تصمیمگیری خواهد شد.
وزیر خارجه ایالات متحده در پاسخ، ضمن ابراز تشکر از فراهم کردن این فرصت برای ارائه توضیح درباره توافق شش قدرت جهانی عضو گروه ۱+۵ با ایران، گفت برخی صحبتهایی که در این مدت مطرح شده کاملا اشتباه بوده و برخی مطالبی که در رسانهها آمده است اصلا با واقعیات منطبق نیستند.
جان کری در نشست امروز نیز بار دیگر با اشاره به محدودیتهایی که با اجرای این توافق بر برنامه هستهای ایران اعمال خواهد شد و ایران پذیرفته است به تعهدات خود در این زمینه پایبند باشد، گفت یکی از نگرانی شما این است که پس از ۱۵ سال چه خواهد شد، و پاسخ این است که «بعد از ۱۵ سال یک نظام راستیآزمایی دقیق داریم برای همیشه؛ ایران پذیرفته است که پروتکل الحاقی را تصویب و اجرا کند.»
جان کری با ارائه توضیحی مختصر درباره وضعیت برنامه هستهای ایران پیش و پس از اجرای توافق، و همینطور درباره نحوه لغو تحریمهای ایران، گفت باراک اوباما در عین پایبند بودن به دیپلماسی برای حل مسالمتآمیز پرونده هستهای ایران، تنها رئیس جمهوری است که ساخت سلاحهای مناسب برای انهدام تاسیسات زیرزمینی را در نظر گرفته است.
وزیر خارجه آمریکا با بیان این که «من خودم عضو کنگره بودم و میدانم تمام هدف ما آن بود که ایران به پای میز مذاکره بیاید،» خطاب به مخالفان توافق اتمی با ایران هشدار داد که با رد توافق، «آنچه که شما از ۱۰ یا ۱۵ سال آینده نگران هستید، همین فردا فرا خواهد رسید.»
جان کری با تاکید بر این که بدیل توافقی که به دست آمده «توافقی بهتر» نیست، هشدار داد «رد این توافق اساساً به ایران چراغ سبز خواهد داد تا با تمام سرعت فعالیتهای غنی سازی خود را از سر بگیرد.»
به گفته وزیر خارجه آمریکا «این توافق تنها برای رسیدگی به برنامه هستهای ایران طراحی شده است، نه اصلاح حکومت ایران، یا پایان دادن به حمایت آن (کشور) از تروریسم و نقش آن در خشونتهای فرقهای در خاور میانه.»
آقای کری با اشاره به این که واشنگتن همه تلاش خود را برای عقب راندن ایران از مواضعش منطقه را به کار خواهد گرفت، گفت «اما واقعیت این است که با این توافق، به عقب راندن ایرانی که مجهز به سلاح هستهای نباشد بسیار سادهتر خواهد بود.»
جک لو وزیر خزانهداری ایالات متحده نیز در پاسخ به پرسشی درباره افزایش درآمدهای ایران پس از لغو تحریمهای اعمال شده علیه این کشور، با تاکید بر این که لغو تحریمها تدریجی خواهد بود، گفت ایالات متحده مهمترین تحریمها را علیه ایران اعمال کرده و هر دو حزب در کنگره در این زمینه پیشرو و همراه دولت بودهاند.
آقای لو با یادآوری این نکته که به واسطه اعمال همین تحریمها بود که ایران به پای میز مذاکره آمد، تاکید کرد که در صورت اجرای توافق، تحریمهای ایران به صورت تدریجی لغو خواهند شد و در صورتی که تهران از تعهدات خود تخطی کند، تحریمها دوباره بازگردانده خواهند شد.
وی در ادامه گفت سایر تحریمهایی که به دلایل دیگر، از جمله نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم، علیه ایران وضع شدهاند کماکان به قوت خود باقی خواهند بود، و تاکید کرد که ما خوب میدانیم چرا باید جلوی ایران را بگیریم و چرا نباید به سلاح هستهای دست نیابد.
وزیر خزانهداری آمریکا خطاب به نمایندگان حاضر هشدار داد که اگر فکر کنیم با اعمال تحریمهای بیشتر میتوانستیم به طرز بهتری ایران را از دستیابی به سلاح هستهای دور کنیم، اشتباه است. به گفته آقای لو این «غیرمنطقی و غیرواقعی است که تحریمهای بیشتر میتوانست ایران را بطور کامل به زانو در آورد.»
وزیر انرژی ایالات متحده نیز در این نشست، در زمینه فنی توافق جامع هستهای وین بین گروه ۱+۵ و ایران سخن گفت و تاکید کرد که این توافق راستیآزمایی بسیار قوی را در اختیار ما میگذارد و در عین حال، ما تمام گزینههای خود را نیز حفظ خواهیم کرد.
ارنست مونیز با اشاره به این که با اجرای این توافق در تمام مراحل برنامه هستهای ایران نظارت کامل خواهیم داشت، گفت توافق حاصل شده برنامه هستهای ایران را بطور کامل از بین نخواهد برد، اما آن را به عقب میراند و ابزار جدیدی را در اختیار آژانس بین المللی انرژی اتمی قرار خواهد داد تا مسائل باقی مانده را در مدت کوتاهی برطرف کند.
در نشست امروز که چهار ساعت به درازا کشید، وزیر خارجه آمریکا بارها در پاسخ به این پرسش نمایندگان که چگونه میتوان به حکومت ایران اعتماد کرد، گفت «هیچ چیزی در این توافق بر اساس اعتماد بنا نشده است؛ هیچ چیز.»
باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا بلافاصله پس از اعلام توافق هستهای ایران و گروه ۱+۵، شامل ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان، تاکید کرده بود که توافق حاصل شده بر اساس راستیآزمایی است، و نه بر اساس اعتماد.