خبرگزاریها از وقوع دو انفجار در بیرون از فرودگاه کابل در روز پنجشنبه ۴ شهریور خبر دادند . اخبار انفجارها در حالی منتشر میشود که هزاران نفر سعی کردهاند خود را به فرودگاه کابل برسانند تا در پی روی کار آمدن طالبان و نگرانی از بازگشت قوانین سختگیرانه این گروه اسلامگرا، از افغانستان خارج شوند. ساعاتی قبل از انتشار این خبر، کشورهای غربی نسبت به وقوع حمله احتمالی به فرودگاه هشدارهای جدی داده بودند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از مقامات افغان از کشته شدن دست کم ۶۰ افغان در حملات انتحاری و مسلحانه خبر داده است. گزارش شده ۱۴۰ نفر نیز زخمی شدهاند. آنها هشدار دادهاند که تعداد کشتهها ممکن است افزایش یابد.
همزمان پنتاگون تایید کرد که ۱۲ نفر از نیروهای نظامی آمریکا در دو حمله انتحاری و طی حملات افراد مسلح در نزدیکی فرودگاه کابل کشته شدند. ساعاتی بعد رسانههای آمریکا از قول بیل اوربان سخنگوی سنتکام گزارش دادند یک تن دیگر از نیروهای نظامی آمریکا در حملات تروریستی روز پنجشنبه کابل جان خود را از دست داد و آمار تلفات نظامیان آمریکایی به ۱۳ تن افزایش یافت.
درعین حال، آستین لوید، وزیر دفاع آمریکا با انتشار بیانیه ای به خانواده قربانیان تسلیت گفته است.
جان کربی، سخنگوی پنتاگون با تایید خبر حمله به فرودگاه کابل از کشته شدن تعدادی از نیروهای آمریکایی خبر داده است.
کارلا بب، خبرنگار بخش انگلیسی صدای آمریکا هم در لحظات اولیه انفجار نوشته بود که منابع اطلاعاتی به او گفتهاند چهار سرباز آمریکایی در حملات کابل کشته شدهاند.
با این حال خبرنگار صدای آمریکا به نقل از منابع نظامی می گوید پروازها از فرودگاه کابل به رغم انفجارهای روز پنجشنبه ادامه دارد.
وال استریت ژورنال نیز پیشتر نوشته است در دو انفجاری که میان جمعیت رخ داد دست کم ۶۰ افغان و ۴ سرباز آمریکایی کشته شدند.
رویترز هم به نقل از یک مقام ایالات متحده می گوید گمان می رود انفجارها انتحاری باشند. این خبرگزاری همچنین به نقل از یک مقام طالبان از کشته شدن چند کودک، خبر داد. یک بیمارستان که توسط یک خیریه ایتالیایی اداره می شود اعلام کرد بیش از ۶۰ زخمی برای درمان به آنجا برده شده اند.
عکسهای از انتقال مجروحان نیز در شبکههای اجتماعی منتشر شده است.
شبکه خبری طلوع نیوز در افغانستان با انتشار ویدیویی از انتقال مجروحان بمبگذاری به بیمارستان خبر داده است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس می نویسد دو بمبگذار انتحاری و مردان مسلح جمعیت حاضر در فرودگاه کابل را هدف گرفتند. یک مقام آمریکا گفت حملات «قطعا به نظر می رسد» که توسط داعش صورت گرفته باشد.
کاخ سفید و تحولات افغانستان
رویترز به نقل از یک مقام کاخ سفید می نویسد جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا در جریان این انفجار قرار گرفته است. بر اساس این گزارش، بایدن هنگام انفجار در جلسه ای با مقامات امنیتی سرگرم بحث در مورد شرایط افغانستان بود.
رویترز همچنین نوشته است نشانه ای وجود ندارد که آقای بایدن بخواهد متعاقب انفجارهای دوگانه پنجشنبه، برنامه خروج نیروها از افغانستان را که ضرب الاجل آن ۳۱ اوت است تغییر دهد. اما آسوشیتدپرس نوشته است رویدادهای غافلگیرکننده افغانستان باعث شد جو بایدن دیدار برنامه ریزی شده روز پنجشنبه خود با نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل، را که به واشنگتن آمده است به تاخیر بیاندازد.
واکنش نمایندگان کنگره
سناتور باب منندز، رییس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا، در واکنش به انفجار مرگبار افغانستان در بیانیه ای حمله به شهروندان و نظامیان آمریکایی و دیگر شهروندان افغان را قویا محکوم کرد و با ابراز همدردی با خانوادههای قربانیان گفت: «یک چیز روشن است، اینکه ما نمی توانیم در مورد امنیت آمریکاییان به طالبان اعتماد کنیم.»
وی افزود این یک بحران تمام عیار بشردوستانه است و کارکنان دولت ایالات متحده که در حال حاضر تحت شرایط سخت کار میکنند، باید فرودگاه کابل را امن نگه دارند و تخلیه گسترده شهروندان آمریکایی و افغانهای آسیب پذیر را تکمیل کنند .
همچنین مارک وارنر، رئیس کمیته اطلاعاتی سنا با انتشار بیانیه ای ضمن همدردی با قربانیان این انفجار نوشت:«باید هر کاری از دست مان برمی آید برای تثبیت اوضاع در خارج از فرودگاه کابل انجام دهیم تا بتوانیم تخلیه شهروندان آمریکایی و دارندگان ویزای ویژه و افغانهایی را که در معرض خطر هستند از سر بگیریم.»
بیل هگرتی، سناتور ارشد جمهوریخواه نیز در توییتر نوشت: «رئیس جمهوری آمریکا باید قاطعانه به این حملات تروریستی هولناک علیه آمریکاییها و متحدان ما در افغانستان، از موضع قدرت و با نیروی متناسب پاسخ دهد.» سناتور هگرتی افزود: «جهان در این لحظه تشنه رهبری آمریکاست و ما نمی توانیم از این مسئولیت دوری کنیم.»
ریچارد بار، عضو ارشد جمهوریخواه کمیته اطلاعاتی سنا هم در بیانیه ای گفت دعاهای من متوجه زنان و مردان خدمتگزار آمریکایی است که شبانه روز برای تخلیه امن شهروندان آمریکا و متحدان ما کار می کنند. ما تا زمانی که آنها این کار را انجام ندهند نمی توانیم آرام بنشینیم.»
هشدارها پیش از انفجارهای مرگبار
به گزارش بخش انگلیسی صدای آمریکا، دولتهای غربی روز پنجشنبه از تجمعکنندگان در فرودگاه که خواستار ترک افغانستان هستند، خواسته بودند که به مکانی امن بروند.
در همین رابطه سفارت ایالات متحده در کابل با انتشار بیانیهای اعلام کرد: «به دلیل وجود تهدیدهای امنیتی در خارج از دروازههای ورودی فرودگاه کابل، ما به شهروندان آمریکایی توصیه میکنیم که در حال حاضر از رفتن به این فرودگاه و حضور در نزدیکی دروازههای ورودی آن خودداری کنند، مگر آن که دستورالعملهای انفرادی مربوط به این کار را از یکی از نمایندگان دولت آمریکا دریافت کرده باشند.»
در ادامه این بیانیه از شهروندان آمریکایی حاضر در دروازههای اَبی، شرقی، و یا شمالی خواسته شده است که «بیدرنگ آنجا را ترک کنند.»
رویترز نیز در گزارشی گفت آمریکا و متحدانش با استناد به تهدیدهای جدی امنیتی مبنی بر افزایش احتمال حمله شبهنظامیان داعش، از شهروندان افغانستان و خارجیها خواستند که آن فرودگاه را ترک کنند. نیروهای غربی در تلاشند که پیش از ضرب الاجل ۳۱ اوت افراد خود را از افغانستان خارج کنند.
عملیات خروج
بنا بر آخرین آمار ارائه شده از سوی کاخ سفید، شمار افرادی که از آخر ژوئیه تا ساعت ۳ بامداد پنجشنبه ۲۶ اوت به وقت شرق آمریکا از افغانستان بیرون برده شدهاند، ۱۰۱ هزار و ۳۰۰ تن بوده است.
بر اساس این گزارش، از تاریخ ۱۴ اوت تا کنون، ۹۵ هزار و ۷۰۰ تن از افغانستان تخلیه شدهاند.
کاخ سفید روز چهارشنبه عملیات بیرون بردن افراد از افغانستان را یکی از بزرگترین ماموریتهای حمل و نقل هوایی تاریخ خواند و اعلام کرد زنان و کودکان تقریبا نیمی از کسانی که از پایان ماه ژوئیه تاکنون به وسیله ایالات متحده از افغانستان خارج شدهاند را تشکیل میدهند.
در این حال، خبرگزاری ایسنا در ایران نوشت که در پی افزایش درگیریها و تنشها در فرودگاه کابل، مالک شرکت هواپیمایی خصوصی کام ایر افغانستان، خواستار انتقال تعدادی از هواپیماهای این شرکت به فرودگاههای ایران شده است. به گزارش ایسنا، تاکنون سه فروند از این هواپیماها بدون همراه داشتن مسافر به ایران آمده است.
از سوی دیگر، حساب توئیتری حامد کرزی، رئیس جمهوری سابق افغانستان روز پنجشنبه تصاویری از دیدار او و عبدالله عبدالله، رئیس شورای عالی مصالحه ملی افغانستان با «اعضای شورای علما اهل تشیع» این کشور را منتشر کرد. پیشتر خبرگزاریها در ایران در این روز به نقل از خبرگزاری روسی اسپوتنیک نوشته بودند که این دو در حصر خانگی هستند.
شبکه سیانان نیز روز پنجشنبه از یک منبع در شورای عالی آشتی ملی افغانستان نقل کرد که نیروهای طالبان تسلیحات و خودروهای تیم امنیتی حامد کرزی و عبدالله عبدالله را گرفتهاند.
در این میان و به گزارش لوس آنجلس تایمز، ۲۳ دانش آموز مدرسه ای در سان دیگو در کالیفرینا و والدین آنها که برای دیدار با بستگان شان به افغانستان رفته بودند، در کابل به تله افتاده اند.