خبرگزاری رویترز به نقل از منابع آگاه گزارش داده است «آسپارتام»، یکی از رایجترین شیرینکنندههای مصنوعی جهان که در برخی نوشابههای رژیمی هم استفاده میشود قرار است ماه آینده توسط آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان وابسته به سازمان بهداشت جهانی به عنوان «عامل سرطانزا» اعلام شود.
آسپارتام که برای شیرین کردن نوشابههای رژیمی کوکاکولا و پپسی، برخی از آدامسها و شماری از نوشیدنیهای رژیمی دیگر استفاده میشود قرار است برای نخستین بار برچسب «سرطانزایی» بگیرد.
این تصمیم سازمان بهداشت جهانی که اوایل ماه جاری پس از جلسه با مشاوران خارجی گروه نهایی شد بر اساس تمامی شواهد موجود گرفته میشود ولی این موضوع را که یک فرد چه مقدار از این محصول را میتواند با خیال راحت مصرف کند نمیسنجد.
تصمیمهای مشابه آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان سازمان بهداشت جهانی در گذشته منجر به ایجاد نگرانیهایی برای مصرفکنندهها شده است و حتی به شکایتهای حقوقی کشیده شده و تولیدکنندگان را برای تولید جایگزینهایی تحت فشار قرار داده است.
کمیته مشترک سازمان بهداشت جهانی و سازمان غذا و کشاورزی در حوزه افزودنیهای غذایی نهادی است که باید در مورد میزان مصرف افراد تصمیمگیری کند.نشست این نهاد در پایان ماه ژوئن آغاز شد و یافتههایش در این زمینه در چهاردهم ماه ژوئیه اعلام خواهد شد.
از سال ۱۹۸۱، این نهاد اعلام کرده بود که مصرف روزانه آسپارتام به صورت محدود پذیرفته شده است.
یک فرد بالغ با وزن ۶۰ کیلوگرم اگر روزانه بین ۱۲ تا ۳۶ قوطی نوشابه رژیمی - بسته به میزان آسپارتام موجود در نوشیدنی - بنوشد در معرض خطر سرطان قرار میگیرد.
احکام نهایی آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان تأثیر زیادی دارند. در سال ۲۰۱۵، این آژانس گفت که علفکش گلایفوسیت، «احتمالا سرطان زا» است.
سالها بعد، حتی با اینکه نهادهای بهداشتی دیگر این موضوع را به چالش کشیدند، شرکتها همچنان تأثیرات این تصمیم را احساس میکردند. شرکت بایر آلمان در سال ۲۰۲۱ سومین درخواست تجدیدنظر خود را در دادگاه آمریکا باخت و مجبور شد به مشتریانی که دلیل سرطان خود را استفاده از علفکشهای مبتنی بر گلایفوسیت اعلام کرده بودند غرامت بدهد.
انتقادها از آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان
آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان همچنین برای به صدا درآوردن زنگ خطر بی مورد علیه استفاده از موادی که مصرفشان اجتنابناپذیر است مورد انتقاد قرار گرفته است.
قرار دادن گوشت قرمز و تلفنهای همراه در طبقهبندی محصولات «احتمالاً سرطانزا» و از جمله تصمیمات بحثبرانگیز این نهاد است.
فرانسیس هانت وود، دبیرکل انجمن بینالمللی شیرینکنندههای مصنوعی میگوید: « آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان در ایمنی مواد غذایی تخصص ندارد و بررسی که در مورد آسپارتام انجام داده است از نظر علمی جامع نیست و تصمیمش بر پایه تحقیقات به شدت فاقد اعتبار است.»
آسپارتام سالها به صورت گسترده مورد مطالعه قرار گرفته است.
سال گذشته، پژوهشی در فرانسه ۱۰۰ هزار بزرگسال را بررسی کرد و نشان داد افرادی که مقادیر بیشتری از شیرینکنندههای مصنوعی از جمله آسپارتام مصرف میکنند، «اندکی بیشتر» در معرض خطر ابتلا به سرطان هستند. این پژوهش نتوانست ثابت کند که آسپارتام باعث افزایش خطر سرطان میشود.
نهادهای نظارتی دنیا استفاده از آسپارتام را بر اساس تمامی شواهد موجود مجاز دانستهاند و تولیدکنندههای عمده مواد غذایی و نوشیدنیها دههها است از استفاده از این شیرینکننده مصنوعی دفاع میکنند.
آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان میگوید هزار و ۳۰۰ مطالعه را در بررسی ماه ژوئن خود ارزیابی کرده است.
ماه گذشته، سازمان بهداشت جهانی، رهنمودهایی را منتشر کرد که به مصرف کنندگان توصیه میکرد از شیرین کنندههای مصنوعی برای کنترل وزن استفاده نکنند.
این رهنمودها خشم صنایع غذایی را برانگیخت. آنها استدلال میکنند که استفاده از این شیرینکنندهها برای مصرفکنندگانی که میخواهند میزان شکر را در رژیم غذایی خود کاهش دهند مفید باشد.