ونزوئلا در میانه جنبشی اعتراضی و خشونت آمیز است و طی آن دولت سوسیالیست و به شدت منفور، سعی می کند قدرت را حفظ کند و اپوزیسیون خواستار برگزاری فوری انتخابات ریاست جمهوری است. این اعتراضات در ماه جاری هشت کشته برجای گذاشته است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس در مقاله ای تحلیلی درباره دلیل شروع اعتراض ها در ونزوئلا می نویسد جنبش اعتراضی سه هفته پیش و پس از آن شروع شد که دیوان عالی این کشور تصمیم گرفت اختیارات باقی مانده در دست کنگره را از آن بگیرد.
نیکولاس مادورو رئیس جمهوری این کشور نیز با وجود انتقادات داخلی و بین المللی، از دادگاه عالی خواست تا عقب نشینی کند. اما تلاش دولت برای غلبه بر پارلمان، در اوج بحران اقتصادی این کشور و بی پولی و تورمی که بسیاری از مردم را به گرسنگی کشانده، موجی از عصبانیت را در میان مردم ایجاد کرد و ده ها هزار نفر پس از آن که دولت کارخانه جنرال موتورز را گرفت به خیابان ها ریختند.
شروع اعتراضات
اپوزیسیون در انتخابات ۲۰۱۵ پارلمانی و در اوج نارضایتی عمومی از مدیریت اقتصادی مادورو پیروزی چشمگیری کسب کرد و رهبران آن وعده دادند تا از طرق قانونی به دنبال برکناری او باشند اما دادگاه عالی هر بار آنان را با در بسته مواجه ساخت.
تا این که در اواخر ماه مارس ۲۰۱۷ دادگاه عالی با حکمی اختیارات پارلمان را یکسره سلب کرد. دادگاه به سرعت حکم را لغو کرد اما رهبران اپوزیسیون می گویند دولت سوسیالیست با این کار منویات دیکتاتوری خود را به نمایش گذاشت. از آن زمان ونزوئلا هر روز صحنه تظاهرات بوده است.
بزرگترین نگرانی تکرار شورش های ۱۹۸۹ کاراکاس است که طی آن ۳۰۰ تن کشته شدند. موج دیگری از ناآرامی های ضددولتی در ۲۰۱۴ نیز بیش از ۴۰ کشته و ده ها مجروح برجای گذاشت. ونزوئلا دارای یکی از بالاترین نرخ های جنایت در جهان و شمار بالای افرادی مسلحی که در خیابان ها می گردند و همچنین اقدامات گنگ های موتورسوار مسلحی که زمانی وفادار دولت بودند، به دردسر بزرگ دولت بدل شده است.
وضع اقتصاد
پیش بینی ها حاکی است که اقتصاد ونزوئلا امسال هشت درصد سقوط می کند و صندوق بین المللی پول می گوید نرخ تورم این کشور تا سال آینده چهار رقمی می شود. ذخیره ارزی این کشور نیز تهی است.
صادرات نفت ۹۶ درصد از عواید صادرات ونزوئلا را شامل می شود و سقوط جهانی قیمت نفت فشار زیادی به دولت این کشور زده به طوری که کاراکاس به همه بدهکار است از شرکت های هواپیمایی خارجی تا شرکت های نفت. افزایش اخیر قیمت نفت شاید بتواند برای مادورو کمی وقت بخرد تا اقتصاد را بهبود بخشد. وام جدید از چین نیز می تواند راهگشا باشد اما این کشور که وام دهنده عمده ونزوئلا به شمار می رود نیز از اعطای وام های جدید خودداری کرده است.
گزینه های مادورو
نظرسنجی ها حاکی است که ۷۵ درصد مردم ونزوئلا می خواهند مادورو برود اما حدود ۲۰ درصد از او حمایت می کنند. به نوشته آسوشیتدپرس این میزان حمایت از دولت در ونزوئلا، نسبت به حمایت مردمی دولت های برزیل، شیلی و کلمبیا بیشتر است. به علاوه مادورو بخش بزرگی از بخش های دولتی و موسسات آن را در دست دارد.
اپوزیسیون ونزوئلا همواره در جلب حمایت مردم فقیری که هنوز حامی هوگو چاوز هستند، دچار مشکل بوده است. اما اینک اپوزیسیون ونزوئلا بیش از هر زمان دیگری در سالهای اخیر یکپارچه شده است. رهبران تندرو و میانه روی اپوزیسیون خواستار تداوم تظاهرات خیابانی و فشار برای برگزاری انتخابات عمومی جدید هستند.
ارتش
ارتش ونزوئلا همواره در مناقشات سیاسی نقش میانجی را بازی کرده و حالا برخی در اپوزیسیون در تلاش هستند تا رهبران نظامی را به اقدام برانگیزند تا بن بست حاکم را حل کند. اما از آنجا که چاوز و مادورو با اعطای امتیازات بالا و مشاغل بالای دولتی مهارت زیادی در جلب حمایت ارتش دارند، نشانی از علاقه این نهاد به مداخله حتی در سطوح پایینتر آن دیده نمی شود.
سوال بی پاسخ این است که آیا ارتش همانند آنچه که در تظاهرات ضددولتی ۲۰۱۴ از خود نشان داد، این بار نیز با مشت آهنین وارد می شود؟