سازمان نظارت بر غذا و داروی آمریکا، داروی سرطان خون تولید شرکت فایزر به نام «الرکسفیو» را تأیید کرد. هفته پیش هم دارویی مشابه به نام «تالوی»، محصول شرکت «جانسون اند جانسون» مجوز این نهاد بهداشتی را دریافت کرده بود.
این داروهای مبتنی بر آنتی‌بادی، برای بیماران مبتلا به «مولتیپل میلوما»، نوعی از سرطان خون که درمان دشواری دارد، مجوز مصرف گرفته‌اند.
مولتیپل میلوما نوعی از سرطان مغز استخوان است که می‌تواند در سراسر بدن پخش شود.
شهرام کُردستی، پزشک و استاد بخش سرطان‌شناسی کینگز کالج لندن و فوق تخصص هماتوانکولوژی، در گفت‌و‌گو با صدای آمریکا، تأیید این داروها را «خبری بسیار خوب» برای بیماران مبتلا به سرطان دانست.
شهرام کردستی توضیح داد که داروهای ایمنی‌درمانی سرطان، مهار ایمنی را برمی‌دارند و سیستم ایمنی را علیه سلولهای سرطانی فعال می‌کنند ولی هر چند این روش‌ها بسیار مؤثر هستند، واکنش‌های خودایمنی ایجاد می‌کنند که حتی ممکن است منجر به مرگ شود.
روش دیگر استفاده شده در درمان سرطان‌ها، پروتئین‌های غیرعادی که روی سطح سلولهای سرطانی وجود دارند را هدف قرار می‌دهد. به گفته شهرام کردستی، این روش نیز محدودیت‌هایی دارد چرا که شاید برخی از سرطان‌ها این پروتئین‌ها را نداشته باشند و یا اگر داشته باشند ممکن است باعث واکنش خودایمنی شدید شوند و عوارض شدیدی در پی داشته باشند.
شهرام کردستی گفت: «روش جدید [استفاده شده در دو داروی فایزر و جانسون] نوعی آنتی‌بادی می‌سازد که دو سر دارد؛ یک سر آن به سلول سرطانی متصل شده و سر دیگرش، سلول ایمنی را به سلول سرطانی نزدیک می‌کند که این روش بسیار کنترل‌شده‌تر است و عوارض کمتری [نسبت به دو نوع دیگر درمان] دارد.»
داروهای جدید به رفع نیازهای برآورده نشده بیماران مبتلا به مولتیپل میلوما که بیماری دوباره در آنها عود کرده است و دست‌کم چهار درمان دیگر دریافت کرده‌اند کمک می‌کنند.
- قیمت داروهای جدید
بزرگترین چالش داروهای جدید قیمت آنهاست. استفاده ماهانه از داروی «تالوی» شرکت جانسون ۴۵ هزار دلار تعیین شده است ولی به وزن بیمار و دز تجویز شده بستگی دارد.
شرکت «جانسون اند جانسون» محدوده قیمتی بین ۲۷۰ تا ۳۶۰ هزار دلار را برای میانگین مدت درمان ۶ تا ۸ ماهه با این دارو تخمین زده است.
فایزر نیز می‌گوید «الرکسفیو» در آمریکا با قیمت ۷ هزار و ۵۵۶ دلار برای ویال ۴۴ میلی‌گرمی و ۱۳ هزار دلار برای ویال ۷۶ میلی‌گرمی فروخته می‌شود.
فایزر می‌گوید انتظار دارد قیمت این دارو، ۴۱ هزار و ۵۰۰ دلار در ماه باشد اما با انتقال بیماران به دوزهای دو هفته یکبار، قیمت ماهانه آن به ۲۶ هزار دلار برسد.
هر دو داروی «تالوی» و «الرکسفیو»، به صورت تزریق هفتگی یا دو هفته‌ای زیر پوستی ارائه می‌شوند.
با تولید انبوه این داروها در آینده می‌توان امیدوار بود که قیمت آنها پایین‌تر بیاید و برای افراد بیشتری قابل دسترسی باشد.
- توسعه روش‌های درمانی نوین
شهرام کردستی می‌گوید توسعه اینگونه روش‌های درمانی به شدت گران است و نیازمند بودجه‌های بزرگ شرکت‌های دارویی است و از هر ده یا دوازده پروژه، تعداد بسیار اندکی به مرحله بالینی می‌رسند.
او در پاسخ به این پرسش خبرنگار صدای آمریکا که آیا توسعه چنین داروهای نوینی برای سرطان در ایران امکان‌پذیر است یا خیر گفت شرکت‌های دارویی در ایران توان مالی چنین سرمایه‌گذاری‌هایی را ندارند ضمن اینکه فن‌آوری ساخت این داروها در اختیار کشورهای محدودی از جمله آمریکا و بریتانیا است.
کردستی گفت: «ایران دو راه دارد؛ یا داروها را وارد کند که بسیار گران است و یا اجازه سرمایه‌گذاری و تولید به شرکت‌های دارویی بدهد که آنها در ایران تولید شوند که آن هم به نظر نمی‌آید شرکت‌های بین‌المللی در حال حاضر تمایل چندانی به سرمایه‌گذاری در ایران داشته باشند.»
به گفته شهرام کردستی، این موضوع در درازمدت، «نگران‌کننده» است چرا که در حاضر، داروهای مورد نیاز بیماران مبتلا به سرطان در ایران نیز در دسترس قرار ندارند.