ناامیدی آمریکا از شکست مذاکرات ایران و آژانس

علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی - جلسه شورای حکام در تاریخ ۶ ژوئن ۲۰۱۲

نماینده آمریکا در آژانس بین المللی انرژی اتمی روز شنبه عدم پیشرفت مذاکرات میان ایران و آژانس را ناامیدکننده خواند و گفت این شکست، نشان دهنده ادامه روندی است که ایران در عدم تعهد به مقررات آژانس از خود نشان داده است.

مذاکرات اخیر میان ایران و آژانس در روز جمعه ۸ ژوئن (۱۹ خرداد) برای توافق درباره بازرسی از فعالیت‌های مشکوک هسته‌ای ایران به نتیجه‌ای نرسید و به این ترتیب کارشناسان می گویند چشم انداز موفقیت مذاکرات در سطح بالاتر میان نمایندگان ایران و کشورهای موسوم به ۵+۱ چندان روشن به نظر نمی رسد.

آژانس گفته است که مذاکرات روز جمعه هیچ گونه پیشرفتی برای رسیدن به توافقی در چارچوب بازرسی از مکان هایی که مدت هاست ایران اجازه بازرسی از آنها را نداده، به همراه نداشت.

شش کشور قدرتمند جهان (گروه ۵ +۱) نشست روز جمعه ایران و آژانس را محکی برای آمادگی ایران به همکاری، پیشاپیش دیدار مسکو تلقی می کردند. دور بعدی مذاکرات اتمی ایران و نمایندگان آمریکا، فرانسه، بریتانیا، روسیه ، چین و آلمان قرار است ۱۸ و ۱۹ ژوئن (۲۹ و ۳۰ خرداد) در مسکو برگزار شود.

رابرت وود، نماینده موقت آمریکا در آژانس به خبرگزاری رویترز گفت:‌ «ما ناامید شده ایم. نتیجه مذاکرات دیروز (جمعه) بازتاب ادامه کوتاهی‌های ایران در عمل به تعهداتش در قبال آژانس است، و بیش از آن، تاکیدی است بر لزوم هرچه بیشتر همکاری ایران با آژانس تا به نگرانی‌های واقعی جامعه بین الملل پاسخ دهد. »

در نشست روز جمعه، آژانس خواستار توافقی با ایران بود تا به بازرسانش اجازه فوری دسترسی به تاسیسات نظامی پارچین داده شود. آژانس به فعالیت‌های سایت پارچین مشکوک است و می گوید آزمایش‌های انفجاری مرتبط با تسلیحات اتمی در این مکان انجام شده است. آژانس همچنین به ایران مشکوک است و ظن آن را دارد که ایران در حال پاکسازی پارچین است.

امکان پیشرفت وجود دارد؟

ایالات متحده، کشورهای اروپایی و اسرائیل خواستار توقف برنامه‌های اتمی ایران هستند و ایران به تلاش مخفیانه برای تولید سلاح اتمی متهم می کنند. ایران می گوید برنامه اتمی‌اش صلح آمیز و برای تولید انرژی است.

هم آژانس و هم تهران، پیش از نشست جمعه گفته بودند که پیشرفت قابل توجهی در همکاری دو طرف رخ داده است. ایران می گوید برای اثبات این که اتهام ساخت سلاح اتمی، «جعلی و ساختگی» است با آژانس همکاری خواهد کرد.

مارک هیبز، از موسسه تحقیقاتی کارنگی برای صلح بین الملل به رویترز گفت:‌«ایران و آژانس درباره بازدید از تاسیسات اتمی در ایران، اختلاف نظر دارند.» اما به گفته هیبز سیگنال‌های «منفی» وین الزاما به معنای نتیجه مشابه در مذاکرات مسکو نیست.

هدف از مذاکرات میان ایران و ۵+۱ از بین بردن تنش‌های بین المللی بر سر برنامه اتمی ایران است که تحریم‌های سخت بین المللی علیه ایران را به بار آورده. تحریم نفت ایران از سوی اروپا از اول ماه ژوئیه (۱۱ تیر ) آغاز می شود و نگرانی از بروز جنگی دیگر در خاور میانه را دامن زده است.

شفافیت کامل و همکاری با آژانس یکی دیگر از خواسته‌های شش کشور مذاکره کننده جهان از تهران است. آنان همچنین می خواهند که ایران غنی سازی اورانیوم با غلظت بالا را متوقف کند. ایران می گوید اورانیوم با غلظت بالا را برای راکتور تحقیقاتی تهران لازم دارد. اورانیوم با غلظت بالا کاربرد دوگانه دارد و ایران را یک گام به تولید سلاح اتم نزدیکتر می کند.

ایران ، از سوی دیگر خواستار سبک شدن تحریم هاست و از جامعه جهانی می خواهد تا حق غنی سازی اورانیوم آن کشور را به رسمیت بشناسد.

مارک هیبز گفت:‌ «اگر غرب پیشنهادی جدی به ایران بدهد، شاهد پیشرفت هایی خواهیم بود. اما اگر مذاکرات مسکو به شکست بیانجامد، به مشکل برخواهیم خورد. ‌»