سی و چهارمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران از روز چهارشنبه، ۲۰ اردیبهشتماه، در حالی آغاز شد که شمار زیادی از ناشران مطرح داخلی از حضور در این نمایشگاه خودداری کردهاند.
ناشرانی همانند نشر مرکز، ققنوس، نگاه، مروارید، ثالث، چشمه، کتاب پارسه، نیلوفربه دلایلی از جمله مسائل اقتصادی، صنفی یا اوضاع سیاسی و اجتماعی از حضور در این نمایشگاه انصراف داده اند.
نشر روزنه هم در نخستین روز نمایشگاه کتاب بدون هیچ دلیل مشخصی به دستور مسئولان نمایشگاه پلمب شد. علیرضا بهشتی شیرازی، مدیر انتشارات روزنه، روز پنجم اردیبهشتماه بازداشت و به زندان اوین منتقل شده بود.
غیبت ناشران شناخته شده و باسابقه با انتقاد شماری از کاربران شبکههای اجتماعی همراه شده است.
امیلی امرایی، مترجم و روزنامهنگار، فهرستی از ۲۵ ناشر غایب در نمایشگاه کتاب امسال را منتشر کرده است:
تا جایی که میدونم این ناشرها در نمایشگاه کتاب حضور ندارند و هر کدوم به طریقی امکان تخفیف نمایشگاهی رو فراهم کردند:نی، مروارید، چشمه، ققنوس،مرکز، قطره، نگاه، ثالث، بیدگل،برج، اطراف، افق، لاهیتا، اختران، مهرگان خرد، گمان، آمه، افراز،اگر،پریان،توس،دیدآور، روشنگران،کارنامه،پارسه۱/
— Emily (@EmilyAmraee) May 10, 2023
به گزارش روزنامه شرق، انتشاراتیهایی از جمله نشر قطره به دلایل صنفی و در حمایت از کتابفروشیها در نمایشگاه کتاب حاضر نشدند.
برخی ناشران هم از جمله «مهرگان خرد» با انتقادی تلویحی از شرایط اجتماعی و سیاسی کنونی، از فروش تخفیفدار کتابها در تارنمای این انتشارات خبر داده است:
با این که هر سال برای نمایشگاه کتاب لحظهشماری میکردیم اما امسال حوصلۀ و دل و دماغ جشن و نمایشگاه را نداریم.کتابهای ما از امروز تا 30 اردیبهشت در سایت https://t.co/cU5r8JVRfnبا 25 درصد تخفیف در دسترس است.
— نشر مهرگان خرد (@mehreganpub) May 9, 2023
شماری از ناشران هم با توجه به برگزاری نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران در دو قالب حضوری و مجازی، فروش کتاب در فضای مجازی را ترجیح دادهاند.
از جمله نشر مروارید که در گفتگو با روزنامه شرق مهمترین دلیل عدم حضور در بخش فیزیکی نمایشگاه کتاب را «مقرون به صرفهنبودن» آن از لحاظ اقتصادی ذکر کردهاست.
شماری از ناشران ایرانی خارج از کشور روز پنجشنبه، ۱۴ اردیبهشتماه، هفتمین دوره از نمایشگاه کتاب «تهران، بدون سانسور» را در شهر اشتوتگارت آلمان راهاندازی کردند.
این نمایشگاه یک ماهه با حضور ۲۰ ناشر و در مقابله با محدودیتهای اعمال شده علیه انتشار کتاب به وسیله جمهوری اسلامی برگزار شده است.