پایگاه دادههای باز ایران در مقالهای به بررسی سطح دستمزد معلمان در ایران و مقایسه آن با سایر کشورها پرداخته است.
حداقل دستمزد معلمان ایرانی در سال ۱۴۰۳، ماهانه ده میلیون تومان تعیین شده که با احتساب متوسط نرخ دلار در بازار آزاد در فروردین ماه، برابر با حدود ۱۵۹ دلار آمریکا است.
در سالهای اخیر، شرایط اقتصادی در ایران و همسایه غربیاش؛ ترکیه، بحرانی بوده و در سال ۲۰۲۳ میلادی، هر دو کشور جزو ده کشور نخست با بالاترین نرخ تورم بودهاند.
اما در همین شرایط، به گزارش رسانههای ترکیه، دستمزد یک معلم مقطع دبستان به ۳۹ هزار و ۷۸۱ لیر در ماه افزایش پیدا کرده که با احتساب نرخ برابری دلار آمریکا و لیر ترکیه، معادل ۱۲۲۳ دلار است.
اما مقایسه حداقل دستمزد سالانه معلمان ایرانی با سایر کشورهای با اقتصاد نسبتا پایدار همچنان بیانگر فاصلهای معنادار است.
اگر حداقل دستمزد ده میلیون تومانی معلمان ایرانی را به شکل سالانه محاسبه کنیم و فرض را بر این بگیریم که قیمت دلار تا آخر سال ثابت و در حدود ۶۳ هزار تومان باقی میماند، کل دستمزد سالانه یک معلم بیش از ۱۹۰۸ دلار نخواهد شد.
این در شرایطی است که بر اساس دادههای سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، دستمزد سالانه معلمان دبستان بدون سابقه کار در کشورهای با اقتصاد پایدار، بین ۱۴ تا ۷۰ هزار دلار در نوسان است، یعنی اختلافی بین ۷ تا ۳۵ برابر.
تشکلهای معلمان در ایران سالها است که به دنبال افزایش دستمزد معلمان و نیز بازنشسگان فرهنگی در کنار مطالبات دیگر خود مانند آموزش رایگان هستند.
دولت ابراهیم رئیسی در سال ۱۴۰۱ مدعی شد که قانون رتبهبندی را که باعث افزایش حقوق معلمان رسمی می شود، اجرا کرده است. ولی شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان ایران و سایر تشکلهای معلمان، همچنان به شیوه اجرای این قانون اعتراض دارند. علاوه بر این، گزارشهایی هم درباره محرومیت گروهی از فعالان صنفی معلمان از قانون رتبهبندی به گوش میرسد.
در این حال، روزنامه رسالت روز چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت، به نقل از محمدرضا نیکنژاد، کارشناس مسائل آموزشوپرورش، نوشت که «حتی اگر حقوق معلمان از میانگین ١۵ میلیون تومان به ٣٠ میلیون تومان هم برسد، بازهم مشکل آموزش و پرورش حل نخواهد شد.»
او همچنین با اشاره به این موضوع که «تامین معیشت و ارتقاء منزلت معلمی از شروط لازم است اما کافی نیست» افزود: «این شروط لازم هنوز محقق نشده و مادام که مشکل معیشت معلمان حل نشود، منزلت آنان نیز ارتقاء نمییابد و کیفیت آموزش هم منوط به تحقق این موارد است.»
این کارشناس با تاکید بر این نکته که در سایر کشورهای جهان تلاش شده است تا معیشت معلمان تامین شود، اضافه کرد: «حقوق معلمان در سراسر جهان بهاندازه ای است که میتوان با آن یک زندگی معمولی را اداره کرد.»
وی در این ارتباط به نیوزیلند اشاره کرد که دستمزد معلمان در آن کشور ٩٠ هزار دلار در سال است و گفت: «در آمریکا میانگین حقوق معلمان ٤٤ هزار دلار و در فنلاند نزدیک به ٤٠ هزار دلار در سال است.»