در یک کارآزمایی بالینی کم‌سابقه، تومورهای بیماران مبتلا به سرطان رکتوم یا سرطان راست روده پس از دریافت یک داروی آزمایشی به نام «دستارلیماب»، ناپدید شدند.
حدود ۵ تا ۹ درصد از بیماران مبتلا به این نوع سرطان دچار نقض نوعی فعالیت ترمیمی موسوم به «ام‌ام‌آر» (MMR) هستند یعنی برخی از ژن‌های آن دسته از سلول‌هایشان که اشتباهات را هنگام کپی کردن دی‌ان‌ای در سلول تصحیح می‌کنند جهش پیدا کرده‌اند.
سلول‌های فاقد این فعالیت ترمیمی یا «ام‌ام‌آر»، معمولاً جهش‌های دی‌ان‌ای زیادی پیدا می‌کنند که ممکن است منجر به سرطان شود.
مقاومت این نوع سرطان‌ها در برابر شیمی‌درمانی و پرتودرمانی به این معنی است که بیماران مبتلا به احتمال زیاد به پروکتکتومی نیاز پیدا می‌کند و مجبور می‌شود با جراحی تمام یا بخشی از رکتوم یا آخرین قسمت از روده بزرگ را بردارد که این می‌تواند باعث آسیب دائمی عصبی و اختلال در عملکرد روده، ادرار و فعالیت جنسی شود.
آغاز آزمایش با دارویی شناخته شده
محققان مرکز سرطان یادبود اسلون کترینگ (MSK) آزمایش خود را به امید کمک به بیماران برای اجتناب از عوارض جانبی بالقوه جراحی آغاز کردند.
آنها گمان می‌کردند «دستارلیماب» ممکن است بر اساس نتایج آزمایشات قبلی با دارویی از همان طبقه به نام «پمبرولیزوماب» به کوچک کردن یا از بین بردن تومور بیماران کمک کند.
پمبرولیزوماب و دستارلیماب هر دو «مهارکننده‌های ایست بازرسی» هستند.
این نوع داروها پروتئین‌هایی را که به «ایست بازرسی» مشهور هستند و توسط برخی از انواع سلول‌های سیستم ایمنی و شماری از سلول‌های سرطانی ساخته می‌شوند را مسدود می‌کنند. این ایست‌های بازرسی معمولا باعث می‌شوند پاسخ ایمنی بیش از حد قوی نباشد و گاهی اوقات حتی سلول‌های ایمنی را از کشتن سلول‌های سرطانی باز می‌دارند. حالا اگر این ایست‌های بازرسی مسدود شوند، سلول‌های سرطانی بدون حفاظ در معرض سلول‌های ایمنی قرار خواهند گرفت و احتمال از بین رفتن آنها بیشتر می‌شود.
نتیجه‌ای غیرمنتظره و شگفت‌انگیز
شرکت کنندگان در کارآزمایی بالینی، هر سه هفته به مدت شش ماه، ۵۰۰ میلی‌گرم «دستارلیماب» دریافت کردند.
این دارو با هزینه ۱۱ هزار دلار برای هر دز به بیماران داده شد.
انتظار اولیه این بود که پس از این درمان، اکثر بیماران همچنان تحت درمان ترکیبی استاندارد شیمی درمانی، پرتودرمانی و احتمالاً جراحی قرار بگیرند.
اما در کمال ناباوری، تومورهای بیماران تنها با مصرف این دارو کامل از بین رفت.
در عین حال، هیچ یک از بیماران عوارض جانبی قابل‌توجهی از این روش درمانی را تجربه نکردند. البته تعداد شرکت‌کننده‌ها به اندازه‌ای نیست که بتوان نظر قطعی در مورد عوارض جانبی ارائه کرد.
باز شدن دریچه‌ای تازه برای درمان سرطان
دکتر لوئیس دیاز، یکی از نویسندگان اصلی مقاله از مرکز سرطان مموریال اسلون کترینگ در نیویورک به نیویورک تایمز گفت: «این اولین بار است که این اتفاق در تاریخ سرطان رخ می دهد.»
یافته‌های این گروه در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شد و واکنش بالینی کامل را در تمامی بیماران دریافت‌کننده داروی دستارلیماب به عنوان اولین خط درمانی تأیید کرد.
این رویکرد جدید از ایمنی‌درمانی به عنوان جایگزینی برای جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی برای از بین بردن سرطان استفاده می‌کند.
در این کارآزمایی، هیچ یک از بیماران به شیمی درمانی یا جراحی نیاز پیدا نکرد و هیچ موردی از پیشرفت سرطان در طول زمانی که بیماران تحت نظر بودند (۲۵ ماه) مشاهده نشد.
یکی دیگر از پژوهشگران این مطالعه می‌گوید:« از آنجایی که جراحی و پرتودرمانی اثرات دائمی بر باروری، سلامت جنسی، روده و عملکرد مثانه دارند و سرطان رکتوم در جوانان رو به افزایش است و می‌تواند کیفیت زندگی آنها را به شدت تحت تأثیر قرار دهد، این رویکرد جدید می‌تواند اثرگذار باشد.»
این یافته‌ها همچنین می‌تواند دریچه تازه‌ای به روی ایمنی‌درمانی بر اساس سیستم ایمنی خاص هر بیمار باز کند. در واقع، هدف کلی این خواهد بود که سیستم ایمنی بیمار برای از بین بردن سلول‌های سرطانی و از طریق تشخیص جهش‌های خاص در ساختار ژنتیکی تومور آموزش داده شود.
دانستن اینکه این روش درمانی چه تأثیری بر دیگر انواع سرطان خواهد داشت، اینکه آیا اثر آن بر اساس نژاد و جنسیت تغییر خواهد کرد یا خیر و عوارض جانبی آن چه خواهد بود نیازمند تکرار این آزمایش‌ها بر روی طیف گسترده‌تری از بیماران مبتلا به سرطان است.