هفتمین روز دادگاه حمید نوری؛ ایرج مصداقی: ابراهیم رئیسی نقش مهمی در اعدام زندانیان کرج داشت

اعضای «هیا‌ت مرگ» - از راست: حسینعلی نیری، مصطفی پورمحمدی، ابراهیم رئیسی، مرتضی اشراقی

در هفتمین روز دادگاه حمید نوری، ایرج مصداقی، از شاهدان و شاکیان این پرونده، گفت که ابراهیم رئیسی نقش مهمی در اعدام زندانیان کرج داشته و بازجو و دادستان کرج بوده است.

هفتمین روز دادگاه حمید نوری، متهم به مشارکت در اعدام‌های تابستان ۱۳۶۷، که روز چهارشنبه سوم شهریور برگزار شد، به بخش دوم شهادت ایرج مصداقی، زندانی سیاسی زندان گوهردشت کرج در زمان وقوع اعدام‌ها و نخستین شاهد و شاکی این پرونده اختصاص داشت.

آقای مصداقی مشاهدات و تجربه خود را در مورد اعدام‌ها در فاصله زمانی هشت تا ۲۲ مرداد ۶۷ با توضیح دقیق رویدادها و اعلام اسامی اعدام‌شدگان برای دادگاه توضیح داد.

ایرج مصداقی در صحن دادگاه اسامی مسعود کوباری، رامین قاسمی، سیدحسین سبحانی، رضا زند، مهران هویدا، اصغر مسجدی، منصور قهرمانی را به عنوان نخستین اعدامیان در هشتم مرداد ۱۳۶۷ اعلام کرد و گفت که آنها کسانی بودند که از بندها خارج شدند و دیگر بازنگشتند.

مصداقی در ادامه به نام حسین بحری، یکی دیگر از زندانیان، اشاره کرد و گفت او که حکم ۱۰ سال زندان او رو به پایان بود، در روز نهم مرداد اعدام شد.

او گفت: «مصطفی مردفر (سلیمان مردفرد)، منوچهر حسن‌زاده، محمدحسن خالقی، فرامرز فراهانی، و هادی عزیزی هم‌بندی‌های من بودند که همگی حکم بیش از ۱۰ سال خود را می‌گذراندند که در روز دهم مرداد اسامی آنها خوانده شد و ماموران آنها را بردند و دیگر به سلول بازنگشتند.»

نخستین شاهد دادگاه حمید نوری، در پاسخ به این که در روزهای نخست چگونه متوجه اعدام‌ها شدید، گفت: «در روز ۱۴ مرداد متوجه شدیم که غذای دیگران را می‌خوریم. به این معنی که زندانیان وقتی از بازگشت افراد به بندها ناامید و با افزایش جیره غذایی و تعداد تخم‌مرغ‌ها روبه‌رو شدند، فهمیدند که اضافه غذا احتمالا جیره غذایی افرادی است که اعدام شده‌اند. روزهای بعد شاهد بودیم که چگونه وسایل باقی‌مانده اعدام‌شدگان مانند ساعت، لنگ، و لباس‌هایشان را در کیسه‌های پلاستیکی حمل می‌کنند.»

مصداقی ادعا کرد که هیئت مرگ روزهای هشتم، نهم، و دوازدهم مرداد در گوهردشت حضور داشتند. او گفت روز ۱۲ مرداد یکی از هم‌بندان او به نام زین‌العابدین افشون را به نزد هیئت مرگ بردند، اما به بند بازگشت و توضیح داد که او را به نزد اشراقی، رئیسی و نیری برده بودند. زین‌العابدین افشون سه روز بعد، یعنی روز ۱۵ مرداد ۱۳۶۷، اعدام شد.

مصداقی شهادت داد که چگونه در روز پانزدهم مرداد در برابر هیئت مرگ، یعنی نیری، اشراقی، رئیسی، و پورمحمدی قرار گرفته است. او در مورد دادگاه‌های پی در پی، شکنجه‌ها، خشونت و فشار برای نوشتن انزجار و برائت از سازمان مجاهدین و رهبر آن و شرایطی که منجر به نجات یافتنش از مرگ شد را توضیح داد.

آقای مصداقی از حمید نوری متهم این پرونده و لشگری به عنوان دادیاران زندان نام برد که در مورد آزاد شدن یا نشدن زندانیانی که حکم زندان‌شان تمام می‌شد و نیز درباره شرایط آزادی زندانیان، تصمیم می‌گرفتند.

ایرج مصداقی در بخشی دیگر ادعا کرد که حمید نوری و ناصریان دو نفری بودند که مسئولیت خواندن اسامی برای اعدام و به ترتیب کردن و نوبت آنها را برعهده داشتند. مصداقی با تاکید بر حضور همیشگی حمید نوری و ناصریان در زندان، گفت روزی را به یاد دارد که حمید نوری در راهرو قدم می‌زد و با خودکاری که در دستش بود با حالتی تسمخرآمیز می‌گفت: «عاشورای مجدد مجاهدین.»

سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز دوشنبه اول شهریور بازداشت نوری را «غیرقانونی» خواند و تایید کرد که سفیر ایران در سوئد موضوع را پی‌گیری می‌کند.

او گفت: «ما از تمام ابزارهای دیپلماتیک خود برای استیفای حقوق نوری استفاده می‌کنیم.»

احمد معصومی‌فر، سفیر ایران در سوئد، نیز روز یکشنبه ۳۱ مرداد، بدون آن که به نام نوری اشاره کند، گفت پس از ۲۰ روز تلاش بالاخره موفق شده با یکی از شهروندان ایرانی در زندان سوئد ملاقات کند. او اعلام کرد خواستار تحقیقات مستقل در خصوص نقض حقوق زندانی به علت کاربرد خشونت علیه او شده است.

بنا بر اطلاعات مندرج در متن کیفرخواست، حمید نوری معروف به حمید عباسی در فاصله ماه‌های مرداد و شهریور سال ۱۳۶۷، هنگام کشتار جمعی زندانیان سیاسی در زندان گوهردشت کرج، دادیار و دستیار معاون دادستان وقت - محمد مقیسه با نام مستعار ناصریان - بود. او متهم است که در همراهی و مشاوره با دیگر متهمان و عاملان کشتار تابستان ۱۳۶۷ به عمد جان بسیاری از زندانیان سیاسی اغلب عضو یا هوادار سازمان مجاهدین خلق ایران و همچنین جمعی از اعضای گروه‌های چپ و دیگر گروه‌ها را گرفته است.

بر اساس قوانین سوئد، اشد مجازات برای حمید نوری در صورت محکومیت، حبس ابد خواهد بود.

این پرونده نه تنها از نظر ابعاد حقوق بشری و انسانی حائز اهمیت است، بلکه بازداشت و محاکمه حمید نوری در دادگاه یک کشور دیگر یکی از اتفاقات سیاسی مهم تاریخ ایران به ویژه در تاریخ جنبش دادخواهی ایران است.