ايران

واکنش‌ها به تصویب لایحه «عفاف و حجاب»: مثل قانون برده‌داری موجب آزار و خفگی زنان است

اعتراض به حجاب اجباری

تصویب لایحه موسوم به «عفاف و حجاب» توسط شورای نگهبان و ابلاغ آن به مجلس شورای اسلامی واکنش‌های گسترده‌ای در رسانه‌های اجتماعی برانگیخته است و گروهی از کاربران آن را مانند «قانون برده‌داری» موجب «آزار» و «خفگی» زنان به عنوان نیمی از جمعیت ایران دانسته‌اند.

مریم شکرانی، روزنامه‌نگار ساکن ایران، روز پنجشنبه پنجم مهر در واکنش به تصویب و ابلاغ محدودیت‌های قانونی برای اعمال حجاب اجباری، در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت که «عده‌ای به زنان یادآوری می‌کردند اگر گشت ارشاد به آنان هتاکی کرد یا برای حجاب بازداشت شدند، "قانون" رعایت نشده است» و حالا «شورای نگهبان لایحه حجاب و عفاف را تصویب کرد و قانون شد.»

او تأکید کرد: «آنچه که این عده متوجه نمی‌شوند تفاوت بین "قانون" و "حق" است، وگرنه که برده‌داری هم "قانون" بود.»

ابوذر زمان، وکیل دادگستری و فعال مدنی در ایران، لایحه «عفاف و حجاب» را «غیرانسانی، زن‌ستیزانه، و فاجعه‌بار» دانست که «توسط شورای نگهبان تایید شد، حالا رئیس‌جمهور باید آن را امضا و ابلاغ کند.»

او اضافه کرد: «ببینیم پزشکیان در همین حد اراده و عرضه آن را دارد که با عدم امضای آن، اعتراض عملی خود را به این موضوع نشان دهد؟»

حساب کاربری «فیلتربان» که تحولات و محدودیت‌ها در حوزه اینترنت و فضای مجازی را دنبال می‌کند، به فصل سوم این لایحه که به «تکالیف اختصاصی دستگاه‌های اجرایی» اختصاص دارد، پرداخت و نوشت: «در بند نهم، ساترا مکلف شده است که سیاست‌ها و مقرراتی را برای تولید و پخش محتوای صوت و تصویر در فضای مجازی متناسب با اهداف این لایحه تهیه و ابلاغ کند» و «علاوه بر این مقررات که باید در راستای این لایحه باشد،‌ دهم شهریور هم رئیس‌جمهور درباره فضای مجازی اعلام کرد که مردم منتظر قوانینی از سوی شورای عالی فضای مجازی و شورای عالی امنیت ملی برای فضای مجازی باشند.»

مطهره گونه‌ای، فعال دانشجویی، قانون مربوط به اعمال حجاب اجباری را «آپارتاید جنسیتی» دانست و به ماده ۳۲ «لایحه ننگین عفاف و حجاب» اشاره کرد و گفت: «شرط هرگونه استخدام و به کارگیری زنان در تمامی ادارات و نهادهای دولتی و حاکمیتی و حتی مراکز آموزشی غیردولتی رعایت فرهنگ عفاف و حجاب نه تنها در محیط عمومی بلکه خارج از محیط کار و آموزش و همچنین فضای مجازی است.»

حساب کاربری قلمفرسا، طراح و کارتونیست که با نام مستعار در شبکه‌های اجتماعی فعال است، ویدئویی از کنسرت شیرین، خواننده زن، در شهر جده عربستان سعودی را منتشر کرد و نوشت «این جا زادگاه اسلام و محمد» است، اما در همین روز «جمهوری اسلامی به عنوان کاسه داغ‌تر از آش دارد ایران را برایشان مصرف می‌کند و «لایحه حجاب و عفاف را تصویب کردند که ۱۰ برابر قبل زن‌ها را آزار بدهند.»

محمد پارسی، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی، نیز با بیان این که «آخرین درجه فساد به کار بردن قوانین برای ظلم است»، گفت که در این لایحه «مجازات‌های مرتبط با حجاب از بسیاری از جرایم؛ همچون مواد مخدر و سلاح سختگیرانه‌تر است، یعنی عملاً سرکوب شهروندان تبدیل به قانون شده‌ است!»

فرزانه جلالی‌فر، فعال مدنی نیز نوشت: «به عنوان یه زن که در جمهوری اسلامی زندگی می‌کند احساس خفگی لحظه‌ای رهایم نمی‌کند.»

یکی دیگر از شهروندان زن که در شبکه اجتماعی ایکس فعال است، در واکنش به این مصوبه نوشت: «سعی می‌کنم به روی خودم نیاورم»، اما «انگار یکی چند سانت گره طناب را دور گلویم سفت‌تر کرده» و «تصور این که قانونا انسان نیستم، دیوانه‌ام می‌کند.»

محمد موسوی عقیقی، دین‌پژوه، نیز نظرات شماری از «مردان مذهبی» را درباره این که «چطور تحریک جنسی می‌شوند»، بازتاب داد و نوشت: «تمامی موارد تحریک مردان، محدوده‌ای از پوشش زنان است که به لحاظ شرعی مجاز به نپوشاندنش هستند. اصلاً بحث اندام جنسی مطرح نیست. بعد عده‌ای می‌گویند حجاب مانع تحریک می‌شود.»

مطابق تصاویری که این کاربر منتشر کرده، مردان مذهبی در پاسخ به پرسشی درباره عوامل موثر بر تحریک جنسی آنان، گفته‌اند که «رنگ پوست، میزان شادابی پوست، لطافت جسمی، رنگ شلوار و لباس، آرایش صورت»، و دیده شدن «یکی دو سانتی‌متر از مچ پا مابین شلوار و کفش، ابروی پرپشت، ناخن و موی بلند، سفیدی پوست» و حتی «دست بلند کردن دختران دانشجو در کلاس برای سوال پرسیدن» موجب تحریک آنان می‌شود.

در ادامه فشارها برای اعمال حجاب اجباری مدنظر جمهوری اسلامی بر زنان در ایران، یک عضو مجلس شورای اسلامی به‌تازگی اعلام کرده که شورای نگهبان لایحه موسوم به «عفاف و حجاب» را تأیید و به مجلس ابلاغ کرده است.

همچنین ببینید: ابلاغ لایحه «عفاف و حجاب» به مجلس؛ تداوم نافرمانی مدنی زنان علیه پوشش اجباری

تصویب لایحه موسوم به «عفاف و حجاب» توسط شورای نگهبان و ابلاغ آن به مجلس شورای اسلامی در حالی است که در روزهای پیشین و هم‌زمان با دومین سالگرد کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد و آغاز اعتراضات سراسری، کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل متحد هشدار داد که جمهوری اسلامی تلاش‌های خود را برای سرکوب حقوق بنیادین زنان و دختران و «نابودی باقی‌مانده‌های فعالیت‌های زنان» تشدید کرده است.

بر اساس این گزارش، «اگر چه اعتراضات انبوه از آن زمان فروکش کرده، ولی سرپیچی مداوم زنان و دختران، یادآور این نکته است که آنها هنوز درون سیستمی زندگی می‌کنند که آنان را به «شهروندان درجه دو» تنزل می‌دهد.

دولت ایالات متحده با ابراز نگرانی شدید از برخوردهای حکومتی با زنان برای اعمال حجاب اجباری که جان آنها را به خیر می‌اندازد، گفته است که حکومت جمهوری اسلامی ایران از کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد درس نگرفته است.

همچنین، وزیران امور خارجه آمریکا، استرالیا، کانادا، نیوزلند و بریتانیا در دومین سالگرد کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد، در بیانیه مشترکی جان باختن او را «جرقه یک جنبش اعتراضی سراسری به رهبری زنان و دختران» توصیف کردند که به رغم سرکوب توسط نیروهای حکومتی همچنان جنبشی «متحد» است.