همزمان با افزایش مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم ایران بر اثر تداوم رکود و افزایش تورم، که بسیاری آن را نتیجه مستقیم سیاستهای داخلی و خارجی رژیم جمهوری اسلامی میدانند، گزارشها حاکی از شدت گرفتن روند خروج ارز از ایران طی سالهای اخیر است.
مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی صنایع و معادن تهران، با انتشار پیامی در توئیتر ضمن اشاره به بیرون رفتن ۹۸.۴ میلیارد دلار ارز از ایران طی ۹ سال نوشت که سالیانه به طور متوسط ۱۱ میلیارد دلار سرمایه از اقتصاد ایران خارج شده است.
او روند خروج سرمایه در سال ۹۶ را شدیدتر دانسته و نوشته است که در آن سال «خالص حساب سرمایه بیش از ۱۹ میلیارد دلار منفی شده است.»
گزارشهای دیگری نیز از شدت گرفتن روند خروج ارز از ایران، به ویژه از سال ۱۳۹۶، منتشر شدهاند. عباس علوی راد، کارشناس اقتصادی، در هفتههای گذشته گفته بود که از آغاز سال ۹۶ تا پایان آذر ماه ۹۸ حدود ۴۸ میلیارد دلار سرمایه از ایران خارج شده است. به عبارت دیگر، خروج تقریبا نیمی از ۱۰۰ میلیارد دلار سرمایهای که طی ۹ سال گذشته از کشور خارج شد، فقط در مدت ۲ سال و ۹ ماه روی داده است.
روند شدید خروج سرمایه در ایران در حالی است که حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، وعده داده بود با جذب سرمایههای خارجی مشکلات شدید اقتصادی و بیکاری را حل کند. با این حال، انزوای جهانی ناشی از سیاست خارجی توسعهطلبانه رژیم حاکم بر ایران در منطقه و فرای آن، بروز بحرانهای سیاسی متعدد داخلی، وابستگی شدید اقتصاد به دولت و نهادهای نظامی، و فساد مالی نهادینه در دستگاههای حکومتی، از جمله دلایلی بودند که موجب شد وضعیت اقتصادی ایران به مراتب بغرنجتر شود.
گزارشهای دیگری از موج جدید خروج ارز ایران برای خرید ملک در ترکیه حکایت دارد. رسانههای داخلی ایران گزارش دادند که در سال گذشته خورشیدی حدود یک و نیم میلیارد دلار ارز فقط برای خرید ملک در ترکیه از ایران خارج شده است.
پیشتر نیز سرمایهگذاری ایرانیان در گرجستان و چند کشور اروپایی از جمله اسپانیا خبرساز شده بود. مهاجرت و سرمایهگذاری در کشورهای دیگر از طریق خرید ملک و یا برای راهاندازی کسب و کار از جمله دلایل مهم خروج ارز از ایران عنوان شده است که عمدتا به دلیل بیاعتمادی به بازار داخلی و ناامیدی از بهبود وضعیت اقتصادی ایران صورت میگیرد.
همچنین ببینید: فساد گسترده در ایران؛ ۷۵ شرکت بزرگ، ۵ میلیارد یورو ارز صادراتی را به کشور برنگرداندهاندعلاوه بر این، در سالهای اخیر در پی افشای فساد مالی در دستگاههای حکومتی، گزارشهایی نیز از خروج میلیونها دلار ارز توسط مدیران و چهرههای وابسته به مقامات منتشر شده است.
ایالات متحده بارها فساد مالی نهادینه و غارت داراییهای خدادادی ایران توسط وابستگان رژیم حاکم بر این کشور را محکوم کرده و آنها را از جمله عوامل اصلی مشکلات اقتصادی و مالی ایران دانسته است. از جمله چندی پیش مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، در چند توئیت درباره مقامهای جمهوری اسلامی گفته بود که آنها به جای کمک به مردم درگیر فساد شدهاند.