این روزها برای توصیف بازار شب عید در ایران از عباراتی چون «گرانی افسارگسیخته»، «گرانی شدید»، «موج تازه ای از گرانی»، استفاده می شود.
خبرگزاری مجلس شورای اسلامی، وضعیت موجود در بازار شب عید را چنین توصیف می کند «امسال شاهد گرانی بسیار شدید و دور از انتظار کالاها و اقلام اساسی هستیم؛ به طوری که در این زمینه نگرانی‌های عمیقی برای مردم به وجود آمده است.»
برخی از روزنامه های تهران از جمله دنیای اقتصاد، جهان صنعت، ابتکار و مردم سالاری، شماره روز پنج شنبه ۱۸ اسفند ماه خود را، به اظهارات آیت الله ناصر مکارم شیرازی، از مراجع تقلید شیعیان، اختصاص دادند، و از قول وی اعلام کردند، «امروز مشکل تورم و گراني در جامعه غوغامي کند، مسوولان نبايد ساده از کنار آن بگذرند، بايد فکري کنند تا مشکلات مردم کم شود.»
آیت الله ناصر مکارم شیرازی، با بيان اينکه مشکل مردم با فرستادن بازرس حل نمي شود، افزود، «گراني هاي موجود ريشه هاي زيادي دارد، ولي براي حل گراني با فرستادن بازرس به بازارها حل نمي شود، گرچه اصل مساله خوب هست، ولي حلال مشکلات مردم نيست، مسوولان بايد مسائل اقتصادي را ريشه اي حل کنند.»
این مرجع تقلید شیعیان، تحریم های موجود را تنها یکی از عوامل گرانی و تورم عنوان کرد.
بازار به حدی آشفته است که علی میرزایی فلاح آبادی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس، در گفت و گو با خبرگزاری مجلس شورای اسلامی گفت، «در شرایط کنونی دیگر فرصتی برای کاهش قیمت ها وجود ندارد و دولت باید از امروز برای آرامش بازار شب عید سال آینده تلاش کند.»
این اظهارت در حالی بیان می شود که صحبت از ۴۰۰ مرکز عرضه مستقیم کالا (نمایشگاه بهاره) از ۶ اسفند ماه آغار شده است، و محمد رضا رحیمی، معاون اول رييس جمهوری اسلامی ایران، ۹ اسفند ماه گفته بود، «بايد تلاش كنيم در همه مواقع سال خصوصا ايام عيد به فكر مصرف كنندگان باشيم تا اجناس و كالاها به قيمت متعادل و مناسب در اختيار مردم قرار گيرد. و اگر نظارت و دستگاه هاي تعزيراتي حضور نداشته باشند و يا وظايف نظارتي خود را به درستي انجام ندهد كساني در دايره توزيع كنندگان پيدا مي شوند كه دست به غارت و چپاول اموال مردم مي زنند.»
معاون اول رييس جمهوری اسلامی ایران، هم چنین وعده داد که « تمام انبارها پر از اجناس مورد نياز مردم براي بازار شب عيد است وجاي هيچ گونه نگراني نيست.»
در همین راستا روزنامه خراسان در شماره روز پنج شنبه ۱۸ اسفند ماه خود، از قول مجتبی ثمره هاشمی، دستیار ارشد رئیس جمهوری اسلامی ایران، نوشت، «در مراکزي که دولت براي خريد مردم در نظر گرفته است، قيمت‌ها مناسب است اما قيمت‌ها در برخي فروشگاه‌ها بالاست.»
هر چند محمد رضا خباز، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، روز چهارشنبه ۱۷ اسفند ماه ، در گفت و گو با خبرگزاری مجلس شورای اسلامی، گفت، «زمانی که بخش خصوصی عملکرد دولت را در زمینه کنترل بازار می بیند بر گرانفروشی اصرار بیش تری می کند.»
به گفته این نمانیده مجلس شورای اسلامی، «یکی از وظایف اصلی وزارت صنعت، معدن و تجارت کنترل بازار است اما متأسفانه در سایه برخی بی توجهی ها کنترل قیمت ها کار دشواری شده است.»
از طرفی وزارت صنعت، معدن و تجارت توسط یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، متهم به بی توجهی در کنترل بازار شده است. از طرف ديگر، روزنامه تهران امروز در شماره روز پنج شنبه ۱۸ اسفند ماه، با اشاره به این موضوع که «وزارت صنعت، معدن و تجارت به جای بانک مرکزی و مرکز آمار»، «از رشد ۹ و نیم درصدی تورم از ابتدای سال ۹۰ » خبر می دهد، نوشت، «هم اکنون تورم به ۲۱ و نیم درصد رسیده است.»
با این وجود حسین مدرس خیابانی، قائم مقام معاونت بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت در گفت و گويی که در شماره روز پنج شنبه ۱۸ اسفند ماه روزنامه تهران امروز منتشر شد، در پاسخ به این پرسش که در حال حاضر وضعيت بازار را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟ گفت، «وضعيت بازار در شرايط فعلي عادي است. امسال نيز همانند سال‌هاي قبل تقاضا در بازار با نزديك شدن به روزهاي پاياني سال افزايش يافت. در شرايط فعلي انبارهای کالاهای اساسی مملو از کالاست و بر همين اساس بازار نيز شرايط مساعدي دارد.»
به گفته مدرس خیابانی «بانک مرکزی ارز مورد نیاز واردکنندگان کالاهای اساسی را تامین می‌کند و بر اين اساس مي‌توان پيش‌بيني كرد که در سال ۹۱ بتوان، کالاهای مورد نیاز مردم را به میزان کافی تامین و عرضه کرد.»
این مقام دولتی، گرانی را حاصل «برخی سوداگران در بازار» دانست که «در نحوه تامین کالاهای اساسی داستان پردازی کرده و سعی کردند با شایعه ایجاد قحطی در بازار، اقدام به گران کردن کالاهای اساسی مردم کنند.»
این اظهارات در حالی بیان می شود که به نوشته روزنامه تهران امروز «سال جاري، سالي متفاوت در خصوص تنظيم بازار براي مسئولان محسوب مي‌شود. التهاب ايجادشده در بازار ارز موجب شد تا گراني‌ها اندكي زودتر در بازار خودنمايي كند و روزهاي پاياني سال بر شدت آن بيفزايد.»
موضوعی که محمد رضا خباز، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز آن را تایید کرده و «افزایش نرخ ارز را از دیگر علل گرانی های اخیر» دانسته است.