در پی توافق ایران و عربستان برای از سرگیری روابط دیپلماتیک رویترز در گزارشی بخشهایی از خاورمیانه را بررسی کرده است که صحنه درگیریهای نیابتی ایران و عربستان بودهاند و آیا توافق دو کشور میتواند پایانی بر این درگیریها باشد.
یمن
رویترز در این گزارش ضمن اشاره به آغاز جنگ در یمن میگوید این جنگ سالهاست که در بنبست نظامی قرار دارد. حوثیها که بالفعل شمال یمن را کنترل میکنند و مناطق مرزی این کشور با عربستان را در اختیار دارند، حملات موشکی و پهپادی مکرر به عربستان انجام دادهاند.
این گزارش، همچنین به توافق آتشبس بین ریاض و حوثیها با میانجیگری سازمان ملل در ماه اکتبر سال گذشته که هنور تا حدی رعایت میشود اشاره میکند و میگوید احیای روابط بین ریاض و تهران میتواند توافق بین عربستان و حوثیها را تسهیل کند.
سوریه
گزارش رویترز سپس به سوریه میپردازد و میگوید ایران از زمان سرکوب اعتراضات در سال ۲۰۱۱، حمایت نظامی، اقتصادی و دیپلماتیک خود را در خدمت بشار اسد، رئیس جمهوری، قرار داد.
به گفته این گزارش عربستان در اوایل با هدف تضعیف تهران از شورشیانی که سعی در سرنگونی اسد داشتند، حمایت کرد، اما از آنجایی که حمایت ایران به اسد کمک کرد تا روند را تغییر دهد، حمایت ریاض از مخالفان مسلح و سیاسی کاهش یافته است.
بنا بر این گزارش، توافق عربستان و ایران در حالی صورت میگیرد که انزوای اسد از سوی اعراب در حال افزایش است و ریاض گفته است تعامل بیشتر می تواند به بازگشت سوریه به اتحادیه عرب منجر شود.
لبنان
گزارش رویترز لبنان را صحنه درگیری نیابتی ریاض و تهران میخواند که بین یک ائتلاف حامی ایران به رهبری گروه مسلح حزب الله و یک ائتلاف طرفدار سعودی تقسیم شده است.
به گفته این گزارش نزدیکی تهران و ریاض این امید را ایجاد کرده است که بحران سیاسی در لبنان، کشوری که بدون رئیس جمهوری است و ماهها کابینهای با اختیارات محدود دارد، پایان یابد.
عراق
به گفته این گزارش ایران پس از سرنگونی صدام حسین در حمله به رهبری ایالات متحده در سال ۲۰۰۳، نفوذ سیاسی، امنیتی و اقتصادی خود را در عراق عمیقتر کرد و عربستان آن را زنگ خطری برای خود می دید.
گزارش در ادامه میگوید ایران در سال ۲۰۱۹ با پهپادهایش که از حریم هوایی عراق عبور کرد، تأسیسات نفتی عربستان سعودی را هدف قرار داد، اما سال بعد، بازگشایی گذرگاه مرزی عربستان و عراق پس از بیش از دو دهه، امیدها به بهبود روابط را برانگیخت.
حالا به گفته رویترز بغداد از این توافق استقبال کرده است و عراقیها امیدوارند این توافق راه را برای تنش زدایی منطقهای هموار سازد.
امنیت دریایی
این گزارش در تشریح تاثیر توافق ایران و عربستان بر امنیت دریایی میگوید، در سال ۲۰۱۹، پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، توافق هستهای با ایران را کنار گذاشت و تحریمها را دوباره اعمال کرد چندین حمله به نفتکشها در خلیج فارس صورت گرفت، اما از سوی دیگر امارات متحده عربی و عربستان با هدف تنش زدایی تعامل مستقیم با ایران را آغاز کردند.
روز نوزدهم اسفند تهران و ریاض، با میانجیگری چین، برای ازسرگیری روابط خود که در سالهای اخیر سرد شده توافق کردند.
در بخشی از بیانیهای که خبرگزاری تسنیم به عنوان بیانیه سهجانبه ایران، عربستان و چین منتشر کرده آمده است ایران و عربستان «ظرف حداکثر دو ماه، روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته و سفارتخانهها و نمایندگیها را بازگشایی کنند»، وزرای امور خارجه دو کشور با یکدیگر دیدار کنند، و دو کشور در «امور داخلی یکدیگر» دخالت نکنند.
این بیانیه با تقدیر از نقش چین در دستیابی به توافق میگوید: «در نتیجه گفتگوهای انجام شده، جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی توافق کردند ظرف حداکثر دو ماه روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته و سفارتخانهها و نمایندگیها را بازگشایی کنند.»
بیانیه میافزاید بهدنبال سفر بهمنماه ابراهیم رئیسی به پکن، علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران از روز ۱۵ اسفندماه در شهر پکن با هدف پیگیری توافقات سفر رییس جمهوری ایران، مذاکرات فشردهای را به منظور حلوفصل نهایی موضوعات فیمابین تهران-ریاض با همتای سعودی خود آغاز کرد.