مذاکرات اتمی ایران فرصت اوباما در پرونده سوریه؟

سخنرانی باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا در وست پوینت ایالت نیویورک، ۷ خرداد ۱۳۹۳


باراک اوباما در سخنرانی روز گذشته خود گفت می خواهد از همسایگان سوریه و مخالفان مسلح در آن کشور پشتیبانی بیشتری کند. اسکات استرنز، خبرنگار صدای آمریکا، در گزارشی نشان می دهد که چگونه مذاکرات هسته ای با ایران ممکن است به رئیس جمهوری آمریکا فرصت دهد، حمایت تهران از بشار اسد رئیس جمهوری سوریه را تضعیف کند.

آقای اوباما که روز چهارشنبه در آکادمی نظامی وست پوینت در سخنانی محورهای سیاست خارجی ایالات متحده را تشریح کرد، با اشاره به برنامه آمریکا برای حمایت بیشتر از کشورهای همسایه سوریه – اردن، ترکیه، لبنان و عراق – که برای کمک به پناهجویان سوری و مهار خشونت های مرزی تلاش می کنند، تاکید کرد از دخالت نظامی در منطقه خودداری خواهد کرد.

وی در ادامه گفت «به عنوان رئیس جمهور تصمیم گرفتم نیروی نظامی آمریکا وارد این جنگ نشود، جنگی که بطور فزاینده ای فرقه گرایانه شده است ... اما این بدین معنا نیست که ما نباید به مردم سوریه که علیه دیکتاتوری که آن ها را بمباران می کند و به آن ها گرسنگی می دهد، کمک کنیم.»

برخی از تحلیل گران می گویند گفتگوهای هسته ای جاری با ایران ممکن است از حمایت تهران از رژیم سوریه بکاهد.

هیلاری مان لورت از دانشگاه آمریکن با بیان این که اگر بن بست مساله هسته ای ایران برطرف شود می توان بطور موثرتری به حل بحران در سوریه نگریست می گوید «اگر قفل مساله هسته ای باز شود و بتوانیم به ایران به عنوان یک موجود خیالی خطرناک نگاه نکنیم، آنگاه به نظر من می توانیم در مذاکرات کارائی بیشتری داشته باشیم و در ارتباط با حل بحران در سوریه جدی تر باشیم.»

او همچنین می گوید نقش ایران در برقراری آتش بس در شهر حمص در سوریه نشان می دهد ایران مایل به توقف جنگ در آن کشور است.

حسن روحانی رئیس جمهوری ایران گفته است گفتگوهای هسته ای در مرحله دشواری قرار دارد، اما معتقد است این مذاکرات می تواند نتایج سودمندی برای طرفین داشته باشد.

اما آدام ارلی سفیر پیشین ایالات متحده در بحرین ضمن ابراز بدبینی به تاثیر مناسب توافق هسته ای احتمالی با ایران بر حل بحران سوریه می گوید «فکر نمی کنم (چنین توافقی)، رفتار ایران در سوریه را تغییر دهد. آن هم به این دلیل ساده که مسائل امنیت ملی برای هر کشوری مسئله ای بنیادی است.»

آقای ارلی در ادامه می گوید «ایران بر اساس معیارهای امنیت ملی خود، نمی گذارد کشورهای حوزه خلیج فارس که از مخالفان دمشق حمایت می کنند، در سوریه دخالت کنند؛ با این حساب چرا ایران داوطلبانه نفوذ حداکثری خود در سوریه را از دست بدهد؟»

بشار اسد به انتخاب دوباره در مقام ریاست جمهوری سوریه، در مناطق تحت کنترل دولت اظمینان دارد. تحلیلگران می گویند وی با چنین اطمینانی، انگیزه های کمتری برای گفتگو با مخالفان دارد و چنین شرایطی، فشار بیشتری بر واشنگتن خواهد آورد که به حمایت خود از مخالفان مسلح افزوده و به منظور پایان دادن به خشونت ها در سوریه، به دنبال فرصت هایی باشد که در گفتگو با متحدان اسد، ایران و روسیه، پیش خواهد آمد