خبرگزای آسوشیتدپرس به نقل از دو مقام آژانس بین المللی انرژی اتمی گفت ایران خواستار آن شده که مسئولان ایرانی از محلی در نزدیکی سایت پارچین که گفته می شود برای آزمایش مربوط به ساخت سلاح اتمی مورد استفاده قرار گرفته، نمونه برداری خاک کنند و آژانس بین المللی انرژی اتمی احتمالا با این امر موافق است.
تحقیق و تجسس آژانس بین المللی انرژی اتمی بخشی از توافق اتمی است که پیشتر در ماه ژوئیه بین ایران و مذاکره کنندگان کشورهای ۱+۵ حاصل شد. ایران آزمایش تسلیحات اتمی را رد کرده اما با دسترسی آژانس به تاسیسات پارچین موافقت کرده است.
چندین سناتور آمریکایی در جلسه هفته گذشته کمیته روابط خارجی سنا، دولت آمریکا را با این استدلال که ایران می تواند خودش از تاسیسات پارچین نمونه برداری کند، به باد انتقاد گرفتند. مقاماتی که با آسوشیتدپرس صحبت کرده اند گفتند توافق میان ایران و آژانس هنوز نهایی نشده است.
این مقامات مسئول که نخواستند نامشان فاش شود گفتند بازرسی های سختگیرانه از نمونه برداری خاک می تواند کنترل ویدئویی را نیز در برگیرد. آن ها در مورد اصرار ایران بر این که نمونه برداری خاک را خودش انجام ندهد، توضیحی ارائه ندادند. نمونه های خاک سپس برای جست و جوی ردپای مواد اتمی توسط آژانس آزمایش می شود.
دیوید آلبرایت، موسسه علوم و امنیت بین‌الملل آمریکا می گوید آژانس می تواند درباره مکان و نحوه نمونه برداری «ایران را راهنمایی کند. آن ها می توانند بر نحوه عملکرد ایران طبق دستورالعمل نیز نظارت نزدیک داشته باشند.» همزمان به گفته آلبرایت «آژانس نمی تواند احتمال دستکاری در نمونه برداری را یکسره رد کند.»
ایران نزدیک به یک دهه، از صدور مجوز دسترسی بازرسان آژانس به افراد، اسناد و تاسیسات مرتبط با برنامه مشکوک هسته ای و تسلیحاتی خود سرباززده است. اما در راستای مذاکرات اتمی با هدف لغو تحریم ها، وعده همکاری داد.
قانونگذاران آمریکایی همچنان به ماهیت برنامه اتمی ایران مشکوکند و کنگره کار بررسی متن توافق جامع را آغاز کرده است.
آزمایش های انفجار اتمی در پارچین، در جنوب تهران، تنها یکی از ۱۱ مورد اقدامات فهرست شده ای است که آژانس می گوید با برنامه اتمی تسلیحاتی ارتباط دارد.
تهران می گوید پارچین یک منطقه متعارف نظامی است و کوچکترین ارتباطی با آزمایش های اتمی ندارد. در سال های اخیر، ایران ساخت و سازهای عمده ای را در تاسیسات پارچین انجام داده و در عین حال مجوز دسترسی و بازرسی از آن را به کارشنان آژانس بین المللی انرژی اتمی نداده است.