مدیر کل آژانس بین انرژی اتمی روز دوشنبه در سخنانی در نشست افتتاحیه کنفرانس بازنگری پیمان منع تسلیحات هستهای (ان.پی.تی) در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک، گفت با وجود پیشرفتهای صورت گرفته در زمینه بازرسی از تاسیاست اتمی ایران، آژانس هنوز نمیتواند با اطمینان بگوید که برنامه هستهای آن کشور صلحآمیز است.
یوکیا آمانو در ادامه با اشاره به توافق ایران و آژانس در پائیز ۱۳۹۲ برای افزایش همکاریها و پیشرفتهای عمده پس از آن ، گفت با این حال آژانس همچنان نمیتواند بطور مطمئن اعلام کند که تمامی مواد و فعالیتهای هستهای ایران صلح آمیز است.
اظهارات رئیس این نهاد بینالمللی هستهای و بازوی نظارتی سازمان ملل متحد در حالی مطرح میشود که ایران و شش قدرت جهانی عضو گروه ۱+۵ برای رسیدن به یک توافق جامع و نهایی بر سر برنامه هسته ای ایران در حال مذاکره هستند و اواسط فروردین ماه نیز به تفاهمی سیاسی درباره چارچوب چنین توافقی به تفاهم رسیدند.
حدود دو هفته پس از اعلام این تفاهم سیاسی که در لوزان سوئیس بدست آمد، آژانس در آخرین گزارش خود اعلام کرد که ایران به انجام تعهداتی که بر مبنای توافق موقت ژنو در آذر ماه ۱۳۹۲ برعهده گرفته است، همچنان پایبند است.
با این حال، آقای آمانو که پیشتر نیز گفته بود برای اطمینان از صلحآمیز بودن همه فعالیتهای اتمی ایران نیاز به همکاری بیشتر ایران برای رفع برخی ابهامات باقی مانده دارد، در سخنان امروز خود نیز به این موضوع اشاره کرد که تهران به همه پرسشهای آژانس پاسخ نداده است.
وی ضمن استقبال از دستیابی به تفاهم سیاسی بر سر چارچوب توافق جامع هستهای، گفت آژانس نهایت تلاش خود را برای روشن شدن ابهامات در زمینه ابعاد احتمالی نظامی برنامه اتمی ایران بکار خواهد برد و در ادامه از تهران خواست پروتکل الحاقی را به اجرا بگذارد.
وزیر خارجه ایران نیز یکی از سخنرانان نشست امروز بود که استفاده کشورهای عضو از انرژی صلحآمیز هستهای را حق آنها دانست و گفت هر کشوری در راستای نیازهای خود از حق حاکمیتی جهت تعیین سیاستهای ملی در این زمینه، از جمله حق توسعه چرخه کامل سوخت هستهای برای مقاصد صلح آمیز، برخوردار است.
محمدجواد ظریف، که به نمایندگی از جنبش عدم تعهد سخنرانی میکرد، همچنین خواستار خاورمیانه عاری از سلاح هستهای شد و از اسراییل – که تهران موجودیت آن را به رسمیت نمیشناسد و گفته میشود دارای زرادخانه هستهای است – خواست با پیوستن «فوری و بدون قید و شرط» به ان.پی.تی، فعالتهای اتمی خود را تحت نظارت آژانس قرار دهد.
نشست بازنگری ان.پی.تی هر پنج سال یک بار برگزار می شود و ۱۹۰ کشور امضاکننده این پیمان، چگونگی اجرای آن را بررسی می کنند. قرار است جان کری وزیر خارجه ایالات متحده با همتای ایرانی خود در حاشیه این نشست با یکدیگر دیدار کنند.
دور جدید مذاکرات ایران و آمریکا در چارچوب گروه ۱+۵ پس از تفاهم لوزان، با هدف نگارش متن توافق جامع اتمی، هفته گذشته در وین اتریش در سطح معاون وزیران خارجه برگزار شد.
آخرین مهلت برای ثبت جزئیات و نهایی کردن توافق جامع هستهای بین ایران و گروه ۱+۵، شامل ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان، پایان ماه ژوئن (نهم تیر ماه) است.