دیدبان حقوق بشر روز چهارشنبه ٢٨ مهر در گزارشی با عنوان «زندگی ما مانند مرگ است» اعلام کرد ده‌ها آواره سوری که به دلیل فرار از خشونت‌های ناشی از جنگ سوریه را ترک کرده بودند، پس از بازگشت به کشور خود مورد آزار و شکنجه شبه‌نظامیان وابسته به دولت قرار گرفته‌اند.
در این گزارش، ۶۵ مورد دستگیری، بازداشت خودسرانه، شکنجه، اعدام فراقانونی و ناپدیدشدن تحمیلی آوارگان بازگشته از لبنان و اردن طی سال‌های ٢٠١٧ تا ٢٠٢١ به ثبت رسیده و مقام‌های لبنانی به پیگیری «دستورکار بازگشت تهاجمی» متهم شده‌اند.
این گزارش می‌افزاید، آوارگان پس از بازگشت به سوریه مجبور به تماشای شکنجه دو فرد ۶٠ ساله و ٨٠ ساله از طریق شوک برقی شدند؛ یکی از دو فرد شکنجه شده اسم خود را فراموش کرد و دیگری کور شد و درگذشت.
مقام‌های دولت سوریه اتهامات مربوط به شکنجه و انتقام‌جویی از آوارگان بازگشته به کشور را رد می‌کنند.
هیکتور حجار وزیر امور اجتماعی لبنان در واکنش به گزارش دیدبان حقوق بشر گفت کشورش به اصل عدم بازگشت اجباری آوارگان سوری و تضمین بازگشت ایمن آنها با توجه به معاهدات بین‌المللی متعهد است.
بنا بر این گزارش، اردن سیاست بازگرداندن اجباری در مقیاس کلان را پیش نبرده، اما اشتغال خارجی‌ها را در بسیاری از مشاغل ممنوع کرده است؛ اقدامی که مقام‌های اردنی آن را به تلاش برای کاهش نرخ بیکاری در میان شهروندان اردنی نسبت می‌دهند.
در ماه‌های اخیر، روابط سوریه و اردن بهبود یافته است و روز یکشنبه ١١ مهر بشار اسد برای نخستین بار از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه، با ملک عبدالله پادشاه اردن تلفنی گفت‌وگو کرد.
همچنین ببینید: اردن از تماس تلفنی بشار اسد با ملک عبدالله خبر داد؛ نخستین گفت‌و‌گوی دو رهبر از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه
گزارش می‌افزاید علی‌رغم بدتر شدن وضعیت پناهندگان در لبنان و اردن، شمار پناهندگان خواهان بازگشت به سوریه افزایش چشمگیر نداشته است.
بر اساس گزارشی که شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در سپتامبر سال جاری منتشر شد، جنگ سوریه تا کنون موجب کشته شدن ۳۵۰ هزار نفر شده است. بیش از ١٣ میلیون و ۵۰٠ هزار نفر، یعنی بیش از نیمی از جمعیت سوریه، نیز در نتیجه جنگ در داخل و خارج این کشور آواره شده‌اند.