پنجاه و ششمین جلسه دادگاه حمید نوری؛ شاهد گفت از او که ارمنی بود خواستند نماز بخواند

دادگاه حمید نوری در سوئد- آرشیو

پنجاه و ششمین جلسه دادگاه حمید نوری، متهم به مشارکت در اعدام‌های تابستان ۶۷ در سال میلادی جاری، روز چهارشنبه اول دی ۱۴۰۰ با شهادت مهرداد نشاطی ملکیانس در استکهلم سوئد برگزار شد.

مهرداد نشاطی ملکیانس در مهرماه ۱۳۶۱ در ۲۲ سالگی به همراه همسرش که هر دو هوادار تشکیلاتی سازمان چریک‌های فدایی خلق – اقلیت بودند و نوزاد پسر ۱۵ روزه‌شان، دستگیر و به اوین منتقل شدند. شاهد که از پدری ارمنی به نام هملت و مادری مسلمان به دنیا آمده، طی یکسال بازداشت با بازجویی و شکنجه‌های شدید روبرو شد.

دادگاه شاهد یکسال بعد در زندان اوین برگزار شد. علی رازینی، رئیس وقت دادگاه در آنجا به او گفت به عنوان یک ارمنی، حق ازدواج با زن مسلمان را نداشته و بچه‌شان حرامزاده است. شاهد یک ماه بعد حکم ۵ سال زندان را – بدون در نظر گرفتن روزهای بازداشت - دریافت کرد. او بعدها به زندان قزلحصار و در اواخر پاییز ۶۵ به زندان گوهردشت منتقل شد.

شاهد متوجه شد که از بهار ۶۷ زندانیان سازمان مجاهدین خلق را در زندان گوهردشت جدا کردند. رفت و آمد مسئولان زندان و اشخاص با لباس روحانیت در داخل زندان مشهود بود. به والدین زندانیان اجازه ورود و ملاقات داده نمی‌شد و آخرین ملاقات‌ها پیش از شروع اعدام‌ها در «اتاقک‌های شیشه‌ای» انجام گرفت.

در زمان شروع اعدام‌ها شاهد به همراه گروهی از زندانیان چپ در بند ۸ نگهداری می‌شد. شاهد از پنجم شهریور ۶۷ به عنوان روز شروع اعدام چپ‌ها در گوهردشت نام برد. او گفت آن روز تعدادی را از بند ۷ و چهار نفر را از بند ۸ خارج کردند و بردند. از چهار نفر، تنها یک نفر به بند ۸ بازگشت و از حضور هیاتی در زندان خبر داد. شاهد روز ششم شهریور از بند بالای سرش - بند ۷ - جملاتی مانند «وصیتنامه‌ات را بنویس» و «اینجا آخرش است» را شنید.

شاهد در همان روز توسط لشکریان با گروهی شامل ۶-۷ نفر از زندانیان چپ به راهروی بند هدایت شد. جهانبخش سرخوش، یکی هواداران فدائیان اقلیت پیش از او به اتاق هیات مرگ هدایت شد. سرخوش در آنجا روی مواضع خود پافشاری کرد و بعدا نیز اعدام شد. شاهد پس از جهانبخش سرخوش در برابر اشراقی و نیری قرار گرفت. نیری به او گفت به عنوان یک ارمنی که در خانواده مادری مسلمانش بزرگ شده، باید نماز بخواند. شاهد در نهایت ورقه ای را - بدون آگاهی از جزئیات آن - امضاء کرد و به بیرون اتاق هدایت شد. دقایقی بعد اشراقی از اتاق بیرون آمد. نیری از او پرسید که حاج آقا کجا می روی. اشراقی پاسخ داد: «برویم اینها را بزنیم و برگردیم.» شاهد گفت آن روز تصور نمی کردم که منظور اشراقی از کلمه «زدن»، اعدام کردن باشد. شاهد در ادامه به دادگاه توضیح داد که چگونه پس از تحمل ضربات سخت کابل در روز هفتم شهریور، پذیرفت که نماز بخواند.

شاهد با چند زندانی چپ در هشتم شهریور در اتاق دادیاری با حمید نوری مواجه شد، که به عنوان «برادر عباسی» به آنها معرفی شد. شاهد آن روز برای دومین بار کاغذهایی را در ارتباط با دادیاری، پایان حکمش و محکومیت سازمانش و قبول مصاحبه امضاء کرد. شاهد در جلسه امروز ادعا کرد که آنجا به همه سوال ها پاسخ «نه» داد.

نشاطی ملکیانس همچنین شهادت داد که اعدام ها با بردن بچه های اوینی و «ملی‌کش‌ها» در روز ۱۱ شهریور به پایان رسید.

شاهد، هویت و اعدام زندانیانی مانند محمدعلی بهکیش، حسین حاج محسن، عادل طالبی، بیژن بازرگان، محمود قاضی، کیوان مصطفوی، عباس رئیسی، مصطفی فرهادی، همایون آزادی، مجید ولید و بهزاد عمرانی را تایید کرد. او از آنها به عنوان «اشخاص حقیقی» نام برد که زندانیان آنها را می‌شناختند و با آنها تماس داشتند و دیگر بعد از اعدام ها نبودند.

مهرداد نشاطی ملکیانس در مهر یا اواخر شهریور ۶۷ به زندان اوین منتقل شد و یک ماهی را در انفرادی های آسایشگاه گذراند. شاهد در بهمن ماه پس از خوب شدن اثرات کابل بر پاهایش و تحمل شش سال زندان، آزاد شد.

در پایان جلسه، توماس ساندر قاضی دادگاه به موضوع درخواست برخی از کارشناسان و به طور مشخص کاوه موسوی برای شرکت غیرحضوری در دادگاه پرداخت. در نهایت قرار شد که بنا به درخواست و ترجیح دادستان ها، وکلای شاکیان و وکلای حمید نوری، فرد موردنظر و کارشناسان دیگر همگی به طور حضوری در دادگاه شرکت کنند.

جلسه بعدی دادگاه حمید نوری بعد از ایام کریسمس و سال نو میلادی، در روز ۲۰ دی ماه ۱۴۰۰، ۱۰ ژانویه ۲۰۲۲ از سر گرفته خواهد شد.