فردیناند مارکوس جونیور، رئیس جمهوری فیلیپین، روز پنج‌شنبه نهم فروردین، گفت که کشورش علیه «حملات غیرقانونی، تهدیدآمیز، تهاجمی و خطرناک» توسط گارد ساحلی چین اقدامات متقابلی را اجرا خواهد کرد.
خبرگزاری رویترز در این مورد نوشت که این سخنان خطر بالاگرفتن درگیری در دریای چین جنوبی را افزایش داد.
آقای مارکوس جونیور توضیحی در مورد «اقدامات متقابل» نداد، اما گفت که این اقدامات طی هفته‌های آینده انجام خواهد شد و در پاسخ به آنچه او «حملات آشکار و بی‌وقفه» چین خواند، «متناسب، حساب شده و منطقی» خواهد بود.
گارد ساحلی چین روز شنبه اعلام کرد اقداماتی را علیه کشتی‌های فیلیپینی در آب‌های جزایر توماس شول دوم و اسپراتلی، منطقه مورد مناقشه دریای چین جنوبی، انجام داده است.
این منطقه محل استقرار شماری از نیروهای فیلیپینی است که در یک کشتی جنگی مستقر هستند که مانیل در سال ۱۳۷۸ در آنجا مستقر کرد تا ادعاهای حاکمیتی خود در این منطقه را تقویت کند.
در مقابل، فیلیپین اقدامات پکن را «غیرمسئولانه و تحریک‌آمیز» توصیف کرد.
گروه ضربت دریایی فیلیپین در دریای جنوبی چین در بیانیه‌ای اعلام کرد که اقدامات چین منجر به «خسارات قابل توجه» و آسیب به پرسنل یک قایق غیرنظامی شده است.
روابط مانیل با پکن در شرایطی رو به وخامت گذاشته که آقای مارکوس جونیور به دنبال تعمیق روابط دفاعی فیلیپین با ایالات متحده، افزایش دسترسی آمریکا به پایگاه های نظامی فیلیپین و گسترش رزمایش های مشترک برای شامل گشت‌زنی دریایی و هوایی بر فراز دریای جنوبی چین است، اقداماتی که پکن را ناراضی کرده است.
وو چیان، سخنگوی وزارت دفاع چین، روز پنج‌شنبه گفت فیلیپین مقصر فروپاشی روابط است و در حالی که اطلاعات نادرست منتشر می‌کند و حق حاکمیت چین را نقض می‌کند، روی حمایت نیروهای خارجی حساب می‌کند.
وو افزود: «اقدامات مانیل در مسیری خطرناک پیش می‌رود»و مدعی شد که چین با «اقدامات مشـروع، قاطعانه و محدود» پاسخ داده است.
این مقام چینی اضافه کرد: «طرف فیلیپینی باید بداند که اقدامات تحریک‌آمیز بیشتر از آن که فایده داشته باشد به آن کشور آسیب می‌رساند، و درخواست حمایت خارجی راه به جایی نمی‌برد.»
چین که مدعی مالکیت تقریباً تمامی دریای جنوبی چین است، روز دوشنبه به فیلیپین هشدار داد که محتاطانه رفتار کند و به دنبال گفت‌وگو باشد. پکن گفت که روابط دو کشور به نقطه حساسی رسیده است.
در مقابل، فردیناند مارکوس جونیور می‌گوید با مقامات دفاعی و امنیتی فیلیپین دیدار کرده و با «دوستان در جامعه بین‌المللی» هم در ارتباط بوده است.
او گفت که «آنها در مورد آنچه که فیلیپین برای حفاظت و تأمین حق حاکمیت، و صلاحیت ما نیاز دارد و در عین حال تضمین صلح و ثبات در اقیانوس هند و اقیانوس آرام نیاز دارد، به ما کمک کرده اند».
لوید آستین، وزیر دفاع ایالات متحده، روز اول فروردین در تماس تلفنی با همتای فیلیپینی خود، ژیلبرتو تئودورو، با تأکید بر پای‌بندی واشنگتن به معاهده دفاعی دوجانبه سال ۱۹۵۱ (۱۳۳۰) با فیلیپین، از اقدامات «خطرناک» چین در اطراف صخره‌های مرجانی توماس دوم انتقاد کرد.