دیدگاه | ایران و هواپیمای مشکوک در آرژانتین

هواپیمای باری با پرچم ونزوئلا در فرودگاه بوئنوس آیرس، آرزانتین

کارشناس کهنه‌کار کشورهای آمریکای لاتین در پرتیراژترین روزنامه‌ معتبر آمریکا به جو بایدن توصیه می‌کند که در دیدار خود با رئیس جمهوری آرژانتین، موضوع پرواز مشکوک هواپیمای سابق شرکت ماهان، وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را بررسی کند و از موافقت با وام درخواستی آرژانتین از بانک توسعه آمریکای لاتین، خودداری کند.

مری آناستازیا اوگریدی، که ۲۷ سال است درباره اوضاع سیاسی آمریکای لاتین در وال استریت ژورنال مقاله می‌نویسد، در مقاله‌ روز دوشنبه ۱۸ ژوئیه، ۲۷ تیرماه، می‌نویسد علاوه بر بدحسابی آرژانتین در بازپرداخت وام‌های بین‌المللی، موضوع هواپیمای ونزوئلائی که از هشتم ژوئن، ۱۸ خردادماه، روی باند فرودگاه بین‌المللی ازیزا بوئنوس آیرس متوقف شده است را دلیل خوبی برای عدم پرداخت وام نیم میلیارد دلاری به آرژانتین می‌داند که برای دریافت آن از بانک توسعه درون آمریکائی (اینتر آمریکن دِوِلاپْمِنت بنک)، در واشنگتن لابی می‌کند.

شرکت ایرانی متصدی این هواپیما، که با پرچم ونزوئلا تردد می‌کند، تحت تحریم‌های دولت آمریکا قرار دارد. مقامات هواپیمائی کشوری آرژانتین در فرودگاه ازیزا، روز ششم ژوئن، ۱۶ خردادماه، به هواپیمای باری با ۱۴ سرنشین ونزوئلائی و ۵ سرنشین ایرانی، از جمله دست کم یک مقام حکومتی ایران، اجازه فرود دادند.

یک قاضی فدرال در آرژانتین، این هواپیما و گذرنامه‌های خدمه آن را توقیف کرد. وال استریت ژورنال می‌نویسد توقیف هواپیما و گذرنامه‌های خدمه به این دلیل صورت گرفت که کنگره آرژانتین و نیروهای انتظامی این کشور، در برابر پنهانکاری اداره اطلاعات فدرال آرژانتین، مقاومت کردند.

تحقیقات دامنه‌دار یک بازپرس مستقل آرژانتینی درباره این هواپیما، خدمه و محتویات آن، از وجود جریانی مشکوک حکایت دارد. شکایت هرالدو میلمن، رئیس سابق اداره اطلاعات جنائی وزارت امنیت آرژانتین، که اینک عضو جناح مخالف در کنگره آرژانتین است، تحقیق در باره این هواپیما را کلید زد.

بنا به گزارش روزنامه «لا ناسیون»، آقای میلمن ظن آن دارد که هدف از این پرواز، تامین تجهیزات فنی برای ایجاد واحد عملیاتی اطلاعات اینترنتی ارتش ونزوئلا در آرژانتین بود.

خانم اوگریدی، که بیش از ۱۷ سال است در شورای سردبیری روزنامه وال استریت ژورنال عضویت دارد، می‌نویسد تعجب برانگیز نیست، با توجه به اینکه ونزوئلا، کوبا، روسیه و حکومت ایران، ده‌ها سال است برای نفوذ به دمکراسی‌های منطقه، تلاش می‌کنند. اما پرسش‌های آقای میلمن درباره اطلاع احتمالی دولت رئیس جمهوری آلبرتو فرناندز و معاون رئیس جمهوری کریستینا کیرشنر در باره سرنشینان ونزوئلائی و ایرانی این پرواز، شک‌برانگیزتر است.

پرواز مذکور با بار قطعات یدکی اتوموبیل از مکزیک، که پیش از رسیدن به فرودگاه ازیزای بوئنوس آیرس، ظاهرا برای سوار کردن دو مسافر، در کاراکاس توقف داشت، دو روز فرودگاه ازیزا ماند.

چنانچه امانوئل اوتولنگی، عضو ارشد بنیاد دفاع از دمکراسی، در گزارش روز ۶ ژوئیه، ۱۵ تیرماه، توضیح داد، تامین‌کننده سوخت در فرودگاه ازیزا، که در باره ایرانی یا ونزوئلائی بودن این هواپیما، تردید داشت، از ترس تحریم‌های آمریکا، از دادن سوخت به هواپیما، امتناع کرد. تلاش آن برای سوخت‌گیری در اوروگوئه نیز با خودداری مقامات اوروگوئه از صدور اجازه تردد به این هواپیما، با شکست روبرو شد و هواپیما به فرودگاه ازیزا بازگشت.

مقامات پلیس فدرال آرژانتین هواپیما را مورد تفتیش قرار دادند و یک منبع آگاه به خانم اوگریدی گفت تجهیزات نظامی عملیات دفاع سایبری، در این هواپیما پیدا شد. آقای اوتولنگی در گزارش خود می‌نویسد: غلامرضا قاسمی، خلبان هواپیما، عضو هیات مدیره، سهامدار و مدیر شرکت هواپیمائی «فارس ایر قشم» است که مورد تحریم آمریکا است و ادعا شده که وی همچنین یک عضو ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. شرکت فارس ایر قشم، از سال ۲۰۱۷ برای نیروی قدس سپاه پاسداران، اسلحه و تجهیزات نظامی به دمشق می‌برد. سه تن از سرنشینان ونزوئلائی هواپیما، کارشناس دفاع سایبری ارتش هستند.

رئیس جمهوری فرناندز وجود هر گونه نشانه «تیره» در باره این هواپیما را تکذیب کرده است. وزیر امنیت آرژانتین ادعا کرده است که خلبان هواپیما با قاسمی، عضو ارشد سپاه پاسداران، فقط شباهت اسمی دارد. این در حالی است که مقامات اطلاعاتی-امنیتی پاراگوئه، ادعای او را رد کرده‌اند و تاکید دارند که خلبان هواپیما، همان قاسمی، عضو سپاه پاسداران است.

وال استریت ژورنال می‌نویسد اگر این صحت داشته باشد، درک دلیل شرکت یک مقام ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حمل‌ونقل بار در آمریکای لاتین، دشوار است.

آگوستین راسی، رئیس اداره اطلاعات و امنیت فدرال آرژانتین، ماه گذشته گفت که ایرانی‌ها به عنوان مربی پرواز، برای ونزوئلا‌ئی‌ها کار می‌کرده‌اند.

خانم گریدی می‌نویسد این حرف، او را به یاد ادعای سفیر ونزوئلا در واشنگتن انداخت که در دهه‌ ۲۰۰۰ به وی گفته بود کار ماموران کوبائی در ونزوئلا، سواد‌آموزی است.

خوشبختانه، چنانکه اوتولنگی، پژوهشگر ارشد موسسه دفاع از دمکراسی، در گزارش خود نوشته، همه کارکنان دولت آرژانتین، رفت و آمد آزادانه شرکتی متشکل از سپاه پاسداران و مقامات اطلاعاتی و نظامی ونزوئلا به کشور خود را یک امر عادی نمی‌دانند.

مفسر وال استریت ژورنال می‌نویسد اگر آرژانتین با حکومت ایران رابطه مخفیانه دارد، این موضوع باید توجه وزارت خزانه‌داری آمریکا را برانگیزد. آمریکا ۳۰ درصد از سهام بانک توسعه درون-آمریکائی (اینترآمریکن دوالپمنت بنک) را در اختیار دارد. وزارت خزانه‌داری، مسئول اجرای تحریم‌های آمریکا است ولی در ضمن، در توزیع وام‌های این بانک هم اعمال قدرت می‌کند. این بانک، یک نهاد اشتراکی است که برای جلب سرمایه در بازارهای جهان، و اعطای وام به کشورهای عضو، از اعتبار آمریکا استفاده می‌کند. نهادهای سنجش اعتبار متقاضیان وام و حسابرسان‌ها، این بانک را پاسخگو نگاه می‌‌دارند. وقتی وام‌گیرندگان نتوانند از عهده بازپرداخت وام برآیند، بانک ضرر را جذب می‌کند، و در ضمن، مقدار وام، به سرمایه بانک، محدود است. بنابراین، این بانک وظیفه دارد استحقاق وام‌گیرندگان را ارزیابی کند.

ماری آناستازیا اوگریدی در وال استریت ژورنال می‌نویسد، اعتبار آرژانتین در این رقابت، جائی ندارد. با توجه به این هواپیمای گیرافتاده، همکاری آرژانتین در حوزه امنیت هم قابل رتبه‌بندی نیست. تا وقتی آرژانتین صداقت چندانی برای حراست از نیمکره غربی در برابر ونزوئلا، روسیه و ایران نشان نمی‌دهد، دولت بایدن باید به آن نه بگوید.

* برگردان فارسی این مطلب تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده است و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب‌دهنده دیدگاه صدای آمریکا نیست.