جواد ظریف که حضورش به عنوان «معاون راهبردی» رئیس دولت جمهوری اسلامی در ماه‌های اخیر حواشی زیادی در پی داشت، اعلام کرد که پس از «توصیه رئیس قوه قضاییه» برای کناره‌گیری از این سمت، استعفا کرده است.
عصر روز گذشته در روزی که وزیر اقتصاد هم توسط مجلس شورای اسلامی استیضاح شده بود، خبرگزاری‌های رسمی جمهوری اسلامی خبر از استعفای ظریف داده بودند.
ظریف با انتشار متنی در رسانه‌های اجتماعی ضمن تایید موضوع استعفا نوشته که «دیروز به دعوت» ریاست قوه قضائیه به دیدار او رفته و محسنی‌اژه‌ای به او «توصیه» کرده که «به دانشگاه» بازگردد و ظریف نیز «بی‌درنگ» پذیرفته است.
روزنامه «اعتماد» که مالکیت آن برعهده فردی است که در حال حاضر «رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت» است، نیز در این زمینه به نقل از فردی که آن را «فعال رسانه‌ای اصولگرا» معرفی کرده نوشت: «یکی از مسئولان رده بالا در جلسه‌ای به رئیس دولت می‌گوید که به ظریف بگویید مرخص است و از دولت برود؛ رئیسِ دولت می‌گوید که خودتان به ایشان بگویید؛ مسئولِ مربوطه ظریف را می‌خواهد و می‌گوید مطابقِ قانون شما دیگر نمی‌توانید معاون رئیس دولت باشید و استعفا دهید.»
انتشار این روایت نشان می‌دهد که مسعود پزشکیان که بار پیش استعفای ظریف که چند ماه قبل رسانه‌ای شده بود را قبول نکرد و بر ادامه فعالیت او در دولت «اصرار» داشت، در خود توان انتقال «تصمیم مقامات قضایی» به زیر مجموعه‌اش را نمی‌دید.
در ماه‌های گذشته ظریف به دلیل اینکه فرزندانش تابعیت مضاعف دارند موضوع دعواهای درون حاکمیت بین جریان‌های حکومتی شده بود. رسانه‌ها در ایران نوشته‌اند که بر اساس قانون «نحوه انتصاب اشخاص در مشاغل حساس» که انتصاب افرادی که اعضای خانواده‌شان دارای تابعیت مضاعف هستند را ممنوع کرده، «حداقل ۵ نفر از مدیران ارشد دولت» نیز باید با صندلی‌های خود خداحافظی کنند. با وجود اینکه از ماه‌ها قبل دولت پزشکیان لایحه‌ای را برای اصلاح این قانون به مجلس ارائه کرده، واکنش‌ها به گونه‌ای بوده که به نظر نمی‌رسد مجلس تغییری در قانون فعلی اعمال کند.
مواضع جواد ظریف در سال‌های گذشته همواره مورد انتقاد بسیاری از شهروندان قرار داشته به گونه‌ای که او را «ماله‌کش اعظم» توصیف کرده‌اند. اظهارات او در مورد موضوعاتی همچون توجیه سرنگون‌سازی هواپیمای اوکراینی توسط موشک‌های سپاه، انکار محدودیت‌های حکومت در زمینه حجاب اجباری، پنهان‌کاری در زمینه نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی و تحریف رویدادهای ایران در عرصه بین‌المللی به نام «دفاع از نظام» سبب شده تا بسیاری از شهروندان او را «وقیح» بنامند و از جهت‌گیری‌های او علیه مردم انتقاد کنند.
سخنان او در اجلاس چند هفته پیش در داووس یکی از آخرین نمونه‌ها بود که واکنش‌های فراوانی را در پی‌داشت. مارک والاس رئیس گروه «اتحاد علیه ایران هسته‌ای» روز چهارشنبه ۳ بهمن ۱۴۰۳ در گفتگوی اختصاصی با صدای آمریکا، محمدجواد ظریف را «گوبلز نازی هیتلری» توصیف و سخنان او در اجلاس داووس را تقبیح کرده بود.
مارک والاس با زیرسوال بردن سخنان محمدجواد ظریف در اجلاس جهانی داووس گفت: «هر جایی که ظریف از طرف رژیم ایران حضور پیدا می‌کند، یعنی رژیم به پروپاگاندا متوسل شده و نیازمند تبلیغ دروغ و به دنبال معامله است.»
او افزود: «ظریف بازیگر و دروغگوی بسیار بزرگی است، درست مثل آن نیروی نازی که مسئول تبلیغات برای هیتلر بود. او رفتار غیرانسانی رژیم با مردم ایران را به دروغ جور دیگری به جهانیان جلوه می‌دهد و با این سخنان دروغ قصد دارد در بین سیاستمداران آمریکا تفرقه بیاندازد و آنها را به معامله و مذاکره با جمهوری اسلامی متقاعد کند.»
ظریف، وزیر سابق امور خارجه جمهوری اسلامی که سابقه تحصیل در آمریکا و تسلط به زبان انگلیسی دارد، در گفت‌وگو با فرید زکریا، مجری شبکه سی‌ان‌ان، ادعا کرده بود: «اگر در خیابان‌های تهران قدم بزنید، می‌بینید که برخی از زنان بدون حجاب هستند و علی‌رغم غیرقانونی بودن این اقدام، حکومت تصمیم گرفته است که زنان را تحت فشار نگذارد.»
ادعاهای ظریف در شرایطی منتشر شده بود که جمهوری اسلامی ایران به دلیل سرکوب گسترده اعتراضات داخلی، به‌ویژه پس از کشته شدن مهسا امینی، به شدت زیر ذره‌بین افکار عمومی و نهادهای بین‌المللی قرار گرفته است.
