روز جمعه در نیویورک اعلام شد نفت خام برای تحویل ماه فوریه هر بشکه ۵۲ دلار و ۵۶ سنت معامله شده؛ و نفت خام برنت دریای شمال هم هر بشکه ۵۵ دلار و ۵۲ سنت خرید و فروش شد. که پائین‌ترین قیمت جهانی نفت در پنج و نیم سال گذشته است. قیمت نفت خام در بازارهای جهانی از ۱۱۵ دلار در ماه ژوئن (خرداد ماه) تا کنون تقریباً به نصف کاهش یافته است.
اما عربستان سعودی بزرگترین کشور صادرکننده نفت خام، و دیگر کشورهای عرب حوزه خلیج فارس به رغم کاهش مداوم قیمت نفت حاضر نیستند میزان تولید خود را پائین بیاورند. ضمن اینکه تولید نفت از شیل در امریکا در یکی دو سال گذشته سیر صعودی خود را همچنان حفظ کرده و کشورهای غیرعضو اوپک از جمله روسیه هم به تولید و صدور نفت در بازارهای جهانی ادامه می‌‌دهند.
کاهش شدید قیمت نفت برای بعضی از کشورها، به ویژه کشورهای اروپای غربی، چین و ژاپن، و حتی آمریکا که اقتصاد آنها جزو مصرف‌کنندگان عمده نفت است، به معنای صرفه‌جوئی‌های چندین میلیارد دلاری است. به همین نسبت، کشورهای صادرکننده نفت متحمل زیان‌های چندین میلیارد دلاری شده‌اند.
مجلس شورای اسلامی ابتدا قصد داشت بودجه سال آینده را با پیش‌بینی فروش نفت به قیمت بشکه‌ای ۱۰۰ دلار ببندد؛ اما پس از نشست اوپک در اواخر ماه نوامبر (اوایل آذرماه)، و تصمیم کشورهای عضو به ثابت نگه داشتن میزان تولید، ناگزیر شد روی قیمت ۶۰ تا ۶۵ٌ دلار حساب کند، نه بیشتر. حتی این قیمت هم با توجه به بازار امروز نفت غیرواقعی به نظر می‌رسد – روزنامه مردم‌سالاری هفته گذشته نوشت «ریزش قیمت‌ها ممکن است ادامه یابد و بهای نفت بین ۲۰ تا ۵۰ دلار نوسان داشته باشد.»
روز پنج‌شنبه حسین امیرعبداللهیان معاون وزارت امور خارجه ایران از عربستان سعودی خواست در راستای مقابله با سیر نزولی کاهش قیمت نفت از تولید خود بکاهد. امیر عبداللهیان اقدام عربستان سودی رقیب منطقه‌ای ایران در زمینه حفظ سقف تولید نفت (و مخالفت با کاهش آن) را یک خطای استراتژیک خوانده است.
آقای امیر عبداللهیان در عین حال گفته تهران در خصوص پائین آوردن میزان تولید نفت با ریاض گفتگو خواهد کرد. اما به گزارش خبرگزاری رویترز، عربستان سعودی ترجیح می‌دهد به تولید کنونی همچنان ادامه دهد تا سهم خود را در بازار جهانی نفت از دست ندهد.
سقوط قیمت نفت ضربه بزرگی به اقتصاد بعضی از اعضای اوپک همچون ایران، ونزوئلا و نیجریه، و روسیه – بزرگترین صادرکننده نفت در خارج از سازمان اوپک – وارد می‌کند. اقتصاد ایران و روسیه به ویژه تحت تأثیر تحریم‌های غرب بسیار شکننده شده، و برای کمک به بودجه، روی درآمد نفتی حساب بزرگی باز کرده بودند. به نوشته مردم‌سالاری «تضعیف بیشتر اقتصاد آسیب‌پذیر این کشورها می‌تواند عواقب اجتماعی سنگینی برای دولت آنها در پی داشته باشد.»
با کاهش برخی از تحریم‌های غرب در زمان تمدید مذاکرات هسته‌ای با ایران، این کشور می‌تواند در حدود یک میلیون بشکه در روز نفت صادر کند. این رقم تا پیش از تشدید تحریم‌ها علیه ایران ۲.۲ میلیون بشکه در روز بود. اگر روزی یک میلیون بشکه را ملاک صادرات نفتی ایران در بودجه سال آینده در نظر بگیریم، دولت آقای روحانی در مهر ماه و هنگام تدوین پیش‌نویس لایحه بودجه سال ۱۳۹۴، انتظار داشت در سال آینده درآمد نفتی‌ای معادل ۳۶.۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰ (سی و شش میلیارد و ۶۵۰ میلیون دلار) به خزانه واریز شود. اما تصمیم اوپک به حفظ سقف تولید و تنزل شدید قیمت نفت باعث برهم خوردن این معادلات شد. با فرض ثابت ماندن بقیه بخش‌های معادله و براساس نرخ امروز نفت یعنی ۵۵.۵۶ دلار در هر بشکه – که ممکن است از این هم پایین‌تر برود – دولت می‌تواند تنها روی ۲۰ میلیارد و دویست و نود میلیون دلار درآمد نفتی حساب کند.
از سوی دیگر، کاهش بهای نفت با استقبال کشورهای مصرف‌کنندگان عمده نفت در اروپای غربی، چین، ژاپن و هند روبه‌رو شده است. با رشد اقتصادی بالای چین و هند، نیاز این دو کشور به نفت ارزان بیشتر از پیش شده است.
در این میان، کشورهای برزیل، کلمبیا و مکزیک در آمریکای لاتین که برنامه های بلندپروازانه ای برای افزایش تولید نفت خود داشتند، ناگزیر خواهند بود این برنامه ها را به وقتی دیگر موکول کنند.
