کمیته روابط خارجی سنای آمریکا روز پنجشنبه جلسه‌ای تحت عنوان «یک توافق موفقیت‌آمیز چیست؟» و به منظور ارزیابی برنامه جامع اقدام مشترک هسته‌ای با ایران تشکیل داد و نظرات سه کارشناس اتمی امنیت بین المللی – دیوید آلبرایت مدیر موسسه علوم و امنیت بین المللی، ری تکیه عضو ارشد شورای روابط خارجی، و جیم والش پژوهشگر برنامه مطالعات امنیتی در دانشگاه ماساچوست – را شنید.
جلسه کمیته روابط خارجی سنا نگرانیهای رو به افزایش قانونگذاران و کارشناسان را در مورد روند مذاکرات جاری و متن توافق جامع اتمی با ایران منعکس کرد.
باب کورکر رئیس جمهوریخواه کمیته این پرسش را مطرح کرد و پرسید در صورتی که بازرسان اتمی به همه تاسیسات اتمی ایران دسترسی نداشته باشند، ما چگونه خواهیم توانست از توانایی‌ها و فعالیت‌های اتمی ایران آگاه بشویم؟
آقای کورکر افزود «من از این واهمه دارم که دولت برای پیشبرد آهسته و شمرده برنامه اتمی به ایران چراغ سبز بدهد. این شیوه برای بازداشتن ایران از تولید سلاح اتمی پس از لغو تحریم‌ها موثر نیست.»
وی همچنین اضافه کرد «همزمان که ما با دانشمندان و مقامات پیشین دولت و کارشناسان مشاوره می کنیم، من بیشتر و بیشتر نسبت به روند مذاکرات و خطوط قرمز بالقوه‌ای که از آنها عبور خواهد شد، نگران می‌شوم. به همین دلیل، ما باید با دیده شک همه جزئیات توافق را بررسی کنیم.»
سناتور دموکرات بن کاردن نیز با بیان اینکه منتظر خواهد ماند تا ابتدا متن توافق را ببیند، و بعد قضاوت کند، افزود «من در مورد این که آیا ما باید از یک توافق بالقوه حمایت کنیم یا نه، تصمیم نمی‌گیرم. باید متن توافق را ببینیم و در جلسات علنی و غیرعلنی تمام جزییات آن را بررسی کنیم و ببینیم ابعاد بازرسی‌ها و تعهدات چیست؟ و آیا این توافق همه راه‌های دستیابی ایران به سلاح اتمی را خواهد بست؟»
دیوید آلبرایت کارشناس اتمی هم با اشاره به تاثیر چنین توافقی بر امنیت ملی و منافع ملی آمریکا، بر اهمیت بررسی دقیق و موشکافانه همه جزئیات و بندهای اصلی و فرعی توافق و منضمات آن از سوی قانونگذاران تاکید کرد و افزود «بررسی نباید تنها به رای آری و یا نه در مورد تصویب توافق بسنده کند، بلکه باید شامل بررسی دقیق بندها و جزییات توافق، اعمال دوره تعیین شده شرایط، و ترجمه و تفهیم دقیق بندهای مهم، و همچنین الزام ثبت و نظارت دقیق دولت براجرا و اعمال آنها و گزارش به کنگره باشد.»
آقای آلبرایت روی اهمیت پذیرش کاهش فعالیت سانتریفیوژها از سوی ایران تاکید داشت.
ری تکیه کارشناس دیگر حاضر در این جلسه، در همین زمینه گفت تهران نه تنها ازسال ۲۰۱۳ تا کنون در مورد موضع اتمی پا برجا بوده، بلکه آیت الله خامنه‌ای مطالبات تازه‌ای را هم به آنها افزوده است. وی افزود، با این حال بررسی دقیق توافق لوزان نشان می‌دهد هیچیک از انتظارات و شرایط باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا در مذاکرات محقق نشده است.
به گفته آقای تکیه «تا این زمان ایران در روند مذاکرات اتمی با دقت هدف‌های خود را دنبال کرده و برعکس، آمریکا یک سری امتیازات به ایران اعطا کرده که امکان کسب یک توافق خوب را مشکل کرده است.»
آقای تکیه در ادامه به قانونگذاران توصیه کرد ابتدا باید شرایط اصلی مذاکرات تا پیش از ۲۰۱۴ را بار دیگر در مذاکرات مقرر کنیم و تعداد سانتریفیوژهای ایران نیز به تناسب نیازهای ملی به چند صد سانتریفیوژ محدود شود.
