آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، روز دوشنبه ٢٧ شهریور پس از آزادی پنج زندانی دوتابعیتی با انتشار بیانیهای از شهروندان آمریکایی خواست به هیچ دلیلی به ایران سفر نکنند و اگر در ایران هستند، فورا خاک آن را ترک کنند.
آقای بلینکن در ابتدای بیانیه گفت سیامک نمازی، عماد شرقی، مراد طاهباز، و دو شهروند دیگر آمریکایی که نمیخواهند هویتشان افشا شود، ایران را ترک کردند و در راه ایالات متحده و ملحق شدن به عزیزانشان هستند.
بلینکن افزود دو نفر از بستگان آنها نیز که آمریکایی هستند و تا امروز اجازه خروج از ایران را نداشتند، با آنها همراهی میکنند.
به گفته او، «تعدادی از این افراد، به عنوان بخشی از رویه ظالمانه بازداشت غیرقانونی از سوی رژیم ایران، سالها را در زندان سپری کردهاند، اما امروز همگی در حال بازگشت به خانه نزد عزیزان خود هستند.»
بلینکن با اشاره به اولویت بودن آزادی شهروندان آمریکایی زندانی در خارج گفت تحت رهبری جو بایدن تاکنون بیش از ۳۰ شهروند آمریکایی به ناحق بازداشتشده به آمریکا بازگردانده شدهاند.
او در ادامه از امیر قطر شیخ تمیم بن حامد آل ثانی و مقامات این کشور به دلیل نقششان در آزادسازی این افراد و ایجاد «کانالی بشردوستانه در قطر برای خرید کالاهایی همچون غذا، دارو، تجهیزات پزشکی، و محصولات کشاورزی از سوی ایران» قدردانی کرد.
بلینکن همچنین از سوئیس، کره جنوبی، سلطنت عمان، و بریتانیا قدردانی کرده است.
وزیر امور خارجه آمریکا در ادامه به سپریشدن ۱۶ سال از ربودن باب لوینسون اشاره کرد و از جمهوری اسلامی خواست «شرح کاملی از آن چه بر باب لوینسون گذشت» ارائه کند. به گفته او، ایالات متحده از «قانون لوینسون» و دیگر ابزارها برای ترویج «پاسخگوکردن» جمهوری اسلامی ایران و دیگر رژیمهایی که از رویه بیرحمانه بازداشت بهناحق استفاده میکنند، بهره خواهد گرفت.
آنتونی بلینکن با اشاره به هشدار مسافرتی وزارت امور خارجه آمریکا، به شهروندان کشورش هشدار داده است: «به ایران سفر نکنید.» به گفته او، بهرغم آزادی این گروه از شهروندان آمریکایی، به هیچ وجه نمیتوان نتیجهای مشابه را برای دیگر آمریکاییهایی که بدون توجه به هشدارها به ایران سفر میکنند، تضمین کرد.
او در پایان با تکرار هشدار خود گفت: «شهروندان آمریکایی نباید به هیچ دلیلی به ایران سفر کنند، و از هر شهروند آمریکایی در ایران میخواهم فورا [ایران را] ترک کند.»
پیش از بلینکن، بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده، نیز ضمن استقبال از آزادی پنج زندانی دوتابعیتی، از شهروندان آمریکایی خواست به ایران سفر نکنند.
او در ابتدای بیانیه خود با ذکر اسامی سیامک نمازی، مراد طاهباز، و عماد شرقی، و دو شهروند دیگر که نخواستهاند نامشان افشا شود، گفت آنها «پس از تحمل سالها عذاب، بلاتکلیفی، و رنج» بهزودی به عزیزانشان ملحق میشوند.
آقای بایدن مشخصا از شیخ تمیم بن حامد امیر قطر، و هیثم بن طارق سلطان عمان، به دلیل «کمک کردن به تسهیل این توافق طی ماهها دیپلماسی دشوار و اصولی آمریکایی» و همچنین کره جنوبی قدردانی کرده است.
رئیس جمهوری آمریکا در ادامه با اشاره به لزوم پاسخگویی جمهوری اسلامی درباره «کسانی که امروز بازنگشتند» به اسم باب لویسنون اشاره کرد و از تحریم محمود احمدینژاد و وزارت اطلاعات تحت «قانون لوینسون» به دلیل مشارکت آنها در این بازداشتها خبر داد و تصریح کرد همچنان به تحمیل هزینه به جمهوری اسلامی به دلیل «اقدامات تحریکآمیزشان» در منطقه ادامه خواهد داد.
جو بایدن با استقبال از بازگشت این شهروندان آمریکایی به میهنشان گفت: «بار دیگر خطرات جدی سفر به ایران را به همه آمریکاییها یادآور میشوم. دارندگان گذرنامه آمریکا به آنجا سفر نکنند.»
او با اشاره به هشدار مسافرتی وزارت امور خارجه آمریکا درباره خطر «آدمربایی و بازداشت و دستگیری خودسرانه شهروندان آمریکایی» در ایران گفت: «همه آمریکاییها باید به این سخنان توجه کنند و انتظار نداشته باشند که در صورت عدمتوجه [به این هشدار مسافرتی] آزادیشان میتواند تضمین شود.»
رئیس جمهوری ایالات متحده در پایان با اشاره به بازگرداندن شهروندان آمریکایی از کشورهایی همچون روسیه، افغانستان، ونزوئلا، و برخی دیگر از کشورها گفت از همان روز اول بازگرداندن شهروندان آمریکایی به ناحق بازداشتشده از اولویتهای دولتش بوده است و به تلاش برای برای بازگرداندن همه آنها ادامه خواهد داد.
این در حالی است که ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در نشست خبری امروز خود اعلام کرده بود که تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا امروز انجام خواهد شد.
این مقام جمهوری اسلامی همچنین خبر داد که «داراییهای آزادشده ایران در کره جنوبی» امروز «در اختیار دولت و ملت» قرار خواهد گرفت.
خبرگزاری رویترز نیز روز دوشنبه گزارش داد که قطر به واشنگتن و تهران اطلاع داده پولهای ایران به ارزش ۶ میلیارد دلار به بانکهایی در دوحه منتقل شده است.
محمدرضا فرزین، رئیس بانک مرکزی جمهوری اسلامی، ظهر امروز به وقت ایران در کنفرانسی مطبوعاتی اعلام کرد که مبلغ ۵ میلیارد و ۵۷۳ میلیون یورو به حساب ۶ بانک ایرانی در دو بانک الاهلی و الدخان در قطر واریز شده است.
این مقام جمهوری اسلامی اسامی بانکهایی که در قطر حساب باز کردهاند را بانک کشاورزی، سامان، پاسارگاد، گردشگری، کارآفرین و شهر اعلام کرد.
رئیس بانک مرکزی جمهوری اسلامی همچنین گفت که «تمام پرداختها توسط کارگزاران بینالمللی از طریق سوئیفت انجام خواهد شد.»
پنج شهروند آمریکایی ایرانیتبار از ۱۹ مرداد و در پی اعلام توافقی بین آمریکا و جمهوری اسلامی از زندان به مکانی خارج از زندان منتقل شده بودند.
این توافق همچنین شامل انتقال شش میلیارد دلار از پولهای مسدودشده ایران در کره جنوبی به قطر و آزادی پنج ایرانی که در آمریکا «محکوم یا متهم» شده بودند است.
به گفته سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی دو نفر از این ایرانیان «براساس علاقه و خواست خودشان به ایران بازمیگردند، یک نفر به خانواده خود در کشور ثالث ملحق میشود و دو شهروند دیگر تمایل دارند که در آمریکا بمانند.»
مقامات جمهوری اسلامی پیش از این تبادل زندانیان بین آمریکا و ایران را موضوعی «انساندوستانه» نامیدند و تبادل زندانی در ازای دریافت پولهای بلوکه شده را منکر شده بودند.
ایران در روز ۱۹ مرداد چهار زندانی دوتابعیتی را از زندان اوین به مکان تحت کنترل دیگری منتقل کرد که گفته میشود در یکی از هتلهای تهران است. نفر پنجم نیز پیشتر به حبس خانگی منتقل شده بود. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، در همان روز گفت این اقدام، نخستین گام در فرایندی است که منجر به بازگشت این پنج نفر به آمریکا خواهد شد.
سیامک نمازی ۵۱ ساله و عماد شرقی ۵٩ ساله، هر دو بازرگان، و مراد طاهباز ۶۷ ساله، فعال محیط زیست، سه نفر از پنج دو تابعیتی آزاد شده هستند. هویت چهارمین و پنجمین نفر اعلام نشده، اما گفته میشود یکی از آنها زن است.
از سوی دیگر، ایرانیانی که در آمریکا آزاد شدند مرتکب جرائم بزرگ نظیر دور زدن تحریمهای آمریکا علیه ایران شدهاند. صدای آمریکا پیشتر در گزارشی اختصاصی نام این افراد را امین حسنزاده، مهرداد انصاری، کامبیز عطار کاشانی، رضا سرهنگپور کفرانی، و کاوه لطفالله افراسیابی ذکر کرده است.